ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ: Στην τελική ευθεία οι αγωγοί - Ιούνιο η τελική επιλογή μεταξύ TAP και Nabucco West

Της Δωρας Aντωνιου

Αλλαγές στη χάραξη του αγωγού TAP (Trans Adriatic Pipeline) φέρνει η ιδιωτικοποίηση της ΔΕΣΦΑ. Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες, η κοινοπραξία που διαχειρίζεται τον αγωγό (ο οποίος προβλέπεται, μέσω Ελλάδας, Αλβανίας και Ιταλίας να μεταφέρει στην ευρωπαϊκή αγορά το φυσικό αέριο των κοιτασμάτων Σαχ Ντενίζ ΙΙ του Αζερμπαϊτζάν) αποφάσισε την επιμήκυνσή του, προκειμένου να αποφευχθούν ενδεχόμενες επιπλοκές, που θα μπορούσαν να προκύψουν από την πώληση της ΔΕΣΦΑ. Ετσι, ο αγωγός που, σύμφωνα με τον αρχικό σχεδιασμό, θα άρχιζε από την Κομοτηνή, αποφασίστηκε να επεκταθεί και να φθάσει μέχρι τα ελληνοτουρκικά σύνορα.

Εκεί, θα συνδεθεί απευθείας με τον αγωγό TANAP (Trans Anatolian Natural Gas Pipeline), μέσω του οποίου θα γίνει η μεταφορά του αερίου του Σαχ Ντενίζ ΙΙ από ασιατικό σε ευρωπαϊκό έδαφος. Ο TANAP, σύμφωνα με τον σχεδιασμό, θα έχει ως αφετηρία τα σύνορα Τουρκίας - Γεωργίας, θα διασχίζει την Τουρκία και θα καταλήγει στην Αδριανούπολη της Ανατολικής Θράκης, πολύ κοντά στα σύνορα της Τουρκίας με την Ελλάδα και τη Βουλγαρία.

Το αρχικό σχέδιο προέβλεπε ότι την απόσταση από την Κομοτηνή μέχρι τα ελληνοτουρκικά σύνορα και τη διασύνδεση του TAP με τον TANAP θα αναλάμβανε να καλύψει η ΔΕΣΦΑ, με την κατασκευή διασυνδετικού αγωγού. Η επικείμενη ιδιωτικοποίηση της ΔΕΣΦΑ και το ασαφές ως προς τον τελικό μειοδότη στον διαγωνισμό, άλλαξαν τα σχέδια για τον TAP.

Οι δύο προτάσεις

Ολα αυτά τη στιγμή που εισέρχεται στο τελικό στάδιο η διαδικασία προετοιμασίας των δύο προτάσεων για τη μεταφορά του αζερικού φυσικού αερίου στην ευρωπαϊκή αγορά. «Αντίπαλος» του TAP είναι ο αγωγός Nabucco West, με αφετηρία τα σύνορα Τουρκίας - Βουλγαρίας και τελικό προορισμό την Αυστρία, μέσω Ρουμανίας και Ουγγαρίας. 

Οι δύο προτάσεις θα πρέπει να κατατεθούν την 1η Απριλίου προς αξιολόγηση στην κοινοπραξία που έχει την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων του Σαχ Ντενίζ και η τελική επιλογή αναμένεται τον Ιούνιο.

Διπλωματικές πηγές, αλλά και πηγές από την κοινοπραξία του TAP αναφέρουν ότι η προεργασία για την ολοκλήρωση της υποψηφιότητας του TAP βρίσκεται σε καλό δρόμο. Οι διαπραγματεύσεις για την υπογραφή τριμερούς συμφωνίας μεταξύ Ελλάδας, Ιταλίας και Αλβανίας για την κατασκευή του έργου βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο και αναμένεται περί τα μέσα Φεβρουαρίου να έχουν ολοκληρωθεί και να γίνει η υπογραφή της συμφωνίας.

Την περασμένη εβδομάδα, η κοινοπραξία του ΤΑP υπέγραψε συμφωνία με την αλβανική κυβέρνηση (Host Government Agreement), με την οποία καθορίζονται οι όροι της επένδυσης, και σύντομα αναμένεται η ολοκλήρωση της διαδικασίας ανάλογης συμφωνίας με την ελληνική κυβέρνηση, με τις διαπραγματεύσεις να έχουν αρχίσει στις 19 Δεκεμβρίου.

Αξίζει να σημειωθεί ότι στη συμφωνία που υπέγραψε η αλβανική κυβέρνηση με την κοινοπραξία του TAP υπάρχει πρόβλεψη αναθεώρησής της, στην περίπτωση που η ελληνική πλευρά επιτύχει καλύτερους όρους, ώστε οι δύο χώρες να έχουν τα ίδια οφέλη από την επένδυση.

Ο ανταγωνισμός ανάμεσα στις δύο προτάσεις αναμένεται να ενταθεί το επόμενο διάστημα και όσο πλησιάζει ο χρόνος για την τελική επιλογή. Το βασικό πλεονέκτημα του Nabucco West είναι ότι οι απαραίτητες διακυβερνητικές συμφωνίες που απαιτούνται για την κατασκευή του είναι ήδη έτοιμες.

Από την άλλη πλευρά, ο TAP προβάλλεται ως η πιο συμφέρουσα οικονομικά επιλογή. Το τελευταίο διάστημα έχει περιορισθεί, τουλάχιστον εμφανώς, η σαφής προτίμηση που έδειχναν μέχρι πρότινος στο Nabucco West εκπρόσωποι τόσο της Ε.Ε. όσο και των ΗΠΑ.

 

Πάντως, πηγές της κοινοπραξίας του Σαχ Ντενίζ εκτιμούν ότι, πλέον, ο TAP έχει αποκτήσει σημαντική δυναμική, όχι μόνο λόγω των οικονομικών και εμπορικών δυνατοτήτων, που αποτιμώνται ως σαφώς ανώτερες του ανταγωνιστικού αγωγού, αλλά και λόγω της κινητικότητας που αναπτύσσεται μεταξύ των συμβαλλομένων μερών, η οποία εκτιμάται ότι διασφαλίζει την έγκαιρη ολοκλήρωση του φακέλου υποψηφιότητας