ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ - ΙΡΑΝ: H Tεχεράνη παρακάμπτει τις διεθνείς κυρώσεις

Το Ιράν εφευρίσκει όλο και πιο δημιουργικούς τρόπους παράκαμψης των δυτικών κυρώσεων, καταφέρνοντας να διαθέτει στην αγορά όλο και περισσότερα πετρελαιοειδή, ώστε να καλύψει ένα μέρος των απωλειών που υφίσταται από τις κυρώσεις, οι οποίες έχουν μειώσει τις ιρανικές εξαγωγές περίπου κατά 50%.

Μία από τις συνήθεις πρακτικές για την παράκαμψη των κυρώσεων είναι η συνεργασία με μικρούς εμπόρους πετρελαίου, που εδρεύουν στον Περσικό Κόλπο και λειτουργούν ως μεσάζοντες για μεγαλύτερους αγοραστές, οι οποίοι μπορεί και να μη γνωρίζουν ότι αγοράζουν ιρανικό πετρέλαιο.

Η πρακτική αυτή χρησιμοποιείται για την εξαγωγή προϊόντων πετρελαίου όπως το fuel (πετρέλαιο θέρμανσης). Το «ειδικό μείγμα ιρακινού πετρελαίου» που προσφέρουν προς πώληση διάφοροι μεσάζοντες με έδρα τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, κάποιες φορές δεν προέρχεται από το Ιράκ. «Iρανικό fuel oil, μεταμφιεσμένο ως ιρακινό, πλημμύρισε την αγορά στη Φουτζάιρα (λιμάνι των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων ρίχνοντας τις τιμές», είπε στο Πρακτορείο Reuters έμπορος από τη Μέση Ανατολή.

Οι εξαγωγές fuel oil προσφέρουν στο Ιράν έσοδα που φθάνουν στο ένα τρίτο των εξαγωγών αργού, οι οποίες έχουν πληγεί σφόδρα από τις κυρώσεις. Οι κυρώσεις που επέβαλε τον Ιούλιο στο Ιράν η Ευρωπαϊκή Ενωση αρχικά μείωσαν τις εξαγωγές ιρανικού πετρελαίου, καθώς οι πελάτες ακύρωναν συμβόλαια. Εκτοτε οι εξαγωγές έχουν ανακάμψει, χάρη στις έξυπνες μεθόδους των μεσαζόντων του Περσικού Κόλπου και στην ικανότητα των Ιρανών αξιωματούχων να κινούνται στην αγορά.

Το τρίμηνο Ιουλίου-Οκτωβρίου, το Ιράν διέθεσε στην αγορά κατά μέσο όρο 648.000 τόνους fuel oil μηνιαίως. Ο μηνιαίος μέσος όρος πριν από την εφαρμογή των κυρώσεων (Ιανουάριος-Ιούνιος) ήταν χαμηλότερος και κυμαινόταν στα 636.000 βαρέλια.

Τον Αύγουστο το Ιράν εισέπραξε πάνω από 800 εκατ. δολάρια από τις πωλήσεις fuel, αν και απέχει πολύ από το να καλύψει τη μηνιαία ζημιά των 3,8 δισ. δολαρίων που προκαλούν οι κυρώσεις στις ιρανικές εξαγωγές αργού.

Σύμφωνα με τον αναλυτή του Ινστιτούτου FACTS Global Energy, Σαλάρ Μοραντί, το καλοκαίρι, οι τελικοί αγοραστές του ιρανικού fuel βρίσκονταν στην Ασία, ενώ τώρα έχουν εμφανιστεί και άλλοι ενδιαφερόμενοι από χώρες της Μέσης Ανατολής. Το πετρέλαιο μεταβιβάζεται εν πλω από το ένα δεξαμενόπλοιο στο άλλο, ενώ οι δορυφόροι καταγράφουν ζωηρή κίνηση από και προς τους δύο κύριους τερματικούς σταθμούς εξαγωγής πετρελαίου του Ιράν, το Μπαντάρ Αμπάς και το Μπαντάρ Ιμπάμ Χομεϊνί.

Τα χρήματα

Οι ευρωπαϊκές κυρώσεις σε βάρος του Ιράν είναι έτσι σχεδιασμένες ώστε να αποθαρρύνουν ακόμη και αγοραστές εκτός Ευρωπαϊκής Ενωσης, παρεμποδίζοντας τη χρηματοδότηση και την ασφάλιση. Παράλληλα, οι κυρώσεις απαγορεύουν τον επαναπατρισμό χρημάτων που κερδίζει το Ιράν μέσω των εξαγωγών πετρελαίου, με αποτέλεσμα πάνω από 5 δισ. δολάρια, τα οποία έχει κερδίσει το Ιράν διαθέτοντας πετρέλαιο στη Νότια Κορέα, να βρίσκονται εγκλωβισμένα στη Νότια Κορέα.

Οι ΗΠΑ σχεδιάζουν να προχωρήσουν σε αυστηρότερες κυρώσεις εις βάρος του Ιράν, με στόχο να καταστεί ακόμη δυσχερέστερη η οικονομική θέση της Τεχεράνης και να υποχρεωθεί σε παραχωρήσεις στις διαπραγματεύσεις για το πυρηνικό της πρόγραμμα.

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ