ΕΠΙΣΤΗΜΗ και ΘΡΗΣΚΕΙΑ: Κόντρα Χιγκς - Ντόκινς περί Θεού

Toυ ΧΡΗΣΤΟΥ ΣΤΑΣΙΝΟΠΟΥΛΟΥ

«Τι 'ναι θεός, τι μη θεός και τι τ' ανάμεσό τους» αναρωτιόταν ο Γιώργος Σεφέρης στην ποίησή του, όμως τα ερωτήματα αυτά φαίνεται ότι προκαλούν έντονη διαμάχη όταν εξετάζονται από ανθρώπους της επιστήμης και δη από κορυφαία μυαλά της εποχής μας όπως ο διάσημος βιολόγος Ρίτσαρντ Ντόκινς και ο πατέρας του «σωματιδίου του Θεού» Πίτερ Χιγκς!

Οι δύο αστέρες της σύγχρονης επιστήμης, σύμφωνα με δημοσιεύματα του ξένου Τύπου, έχουν εμπλακεί σε μια σκληρή διαφωνία για τον Θεό και για τη συμβατότητα μεταξύ Επιστήμης και Θρησκείας. 

Από τη μία ο δηλωμένα άθεος Ντόκινς, συγγραφέας του βιβλίου «Το εγωιστικό γονίδιο», στο οποίο προσφέρει μια ανάγνωση της Θεωρίας της Εξέλιξης με βάση τα γονίδια και το γενετικό υλικό και από την άλλη ο προσεκτικός στις δηλώσεις του και κάπως ντροπαλός θεωρητικός φυσικός που η εργασία του για το μποζόνιο και το πεδίο Χιγκς ολοκλήρωσε το Καθιερωμένο Μοντέλο της Φυσικής μετά την επιβεβαίωση της ύπαρξης του σωματιδίου από το πείραμα του CERN τον Ιούλιο του 2012.

Αν και ο κλάδος του Χιγκς είναι αυτός που ιστορικά μετράει τα περισσότερα θύματα από τη σύγκρουση Θρησκείας - Επιστήμης (υπενθυμίζεται η περίπτωση του Γαλιλαίου), ο Ντόκινς είναι αυτός που επικρίνει με ιδιαίτερη σφοδρότητα με άρθρα και βιβλία του τη Θρησκεία, με αποτέλεσμα σε πρόσφατη συνέντευξή του στη συντηρητική ισπανική εφημερίδα El Mundo ο Χιγκς να τον κατηγορήσει για φονταμενταλισμό!

Συγκεκριμένα στην εν λόγω συνέντευξη ο πατέρας του μποζονίου ανέφερε: «Ο Ντόκινς πολύ συχνά επικεντρώνει τις επιθέσεις του εναντίον των φονταμενταλιστών. Ομως υπάρχουν πολλοί πιστοί που δεν είναι φανατικοί. Ο φονταμενταλισμός είναι ένα άλλο πρόβλημα. Εννοώ ότι ο Ντόκινς είναι κατά έναν τρόπο σχεδόν φονταμενταλιστής και ο ίδιος, απλά άλλου τύπου». Αν και ο Χιγκς συμφώνησε με την κριτική που ασκεί ο Ντόκινς για τις ατυχείς επιπτώσεις που έχουν προκύψει από την πίστη στις θρησκείες, εκδήλωσε τη δυσαρέσκειά του για τον τρόπο με τον οποίο ο βιολόγος ασχολείται με τους πιστούς και μεταξύ άλλων στη επίμαχη συνέντευξή του ανέφερε ότι συμφωνεί με όσους βρίσκουν την προσέγγιση του Ντόκινς «ντροπιαστική». Οσον αφορά στο θέμα της συμβατότητας Επιστήμης και Θρησκείας, ο Χιγκς δήλωσε ότι παρότι δεν είναι πιστός, δεν θεωρεί ότι αυτά τα δύο δεν είναι συμβατά.

Συγκεκριμένα ανέφερε:  

«Η αύξηση της κατανόησής μας για τον κόσμο μέσω της επιστήμης αποδυναμώνει τα κίνητρα που κάνουν τους ανθρώπους να πιστεύουν στον Θεό. Αλλά αυτό δεν είναι το ίδιο πράγμα με το να λέει κάποιος ότι είναι ασύμβατα».

Από την πλευρά του πάντως ο Ντόκινς, που έχει γράψει και το βιβλίο «Η περί θεού αυταπάτη», έχει απαντήσει στην κατηγορία του Χιγκς με παλιότερη ανάρτησή του στο προσωπικό του μπλογκ. Η ανάρτηση έχει τίτλο «Πώς τολμάτε να με αποκαλείτε φονταμενταλιστή;» και στο κείμενο που ακολουθεί ο Ντόκινς αναφέρει: «Οχι, σας παρακαλώ μην μπερδεύετε το πάθος που μπορεί να αλλάξει το μυαλό κάποιου με τον φονταμενταλισμό, που δεν θα κάνει ποτέ κάτι παρόμοιο. Οσον αφορά στο πάθος καθαυτό, ένας πιστός ευαγγελιστής κι εγώ μπορεί να είμαστε το ίδιο. Ομως δεν είμαστε και οι δύο φονταμενταλιστές. Ενας πραγματικός επιστήμονας, όσο παθιασμένα κι αν ''πιστεύει'' στην Εξέλιξη για παράδειγμα, ξέρει ακριβώς τι θα του αλλάξει τη γνώμη: Η απόδειξη! Ο φονταμενταλιστής ξέρει ότι τίποτα δεν μπορεί να του αλλάξει τη γνώμη».