ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΠΑΝΑΝΙΑ: Η επιχειρηματική παράνοια της ΔΕΗ

Του Θανάση Παπαδή

Πολλοί αναφερόμενοι στην ελληνική οικονομία, την προσομοιάζουν ως την τελευταία ευρωπαϊκή που ακολουθεί «σοβιετικό μοντέλο».

Και αυτό είναι όντως αληθές, τουλάχιστον ως ένα βαθμό. Οι δομές της κρατικής μηχανής είναι απαρχαιωμένες και λειτουργούν με έναν τρόπο που παραπέμπει στην πάλαι ποτέ κραταιά Σοβιετική Ένωση.

Και όλα αυτά μπορεί κάποιος να τα δικαιολογήσει, εν μέρει βέβαια, ως απόρροια της νοοτροπίας με την οποία γαλουχήθηκαν οι σύγχρονοι πολιτικοί. Δεν μπόρεσαν να κάνουν το ελληνικό δημόσιο ευέλικτο και παραγωγικό και τώρα που ήρθε η ώρα του λογαριασμού... τρέχουν και δεν φτάνουν.

Όμως είναι εντελώς παράλογο, επιχειρήσεις με βασικό μέτοχο το Δημόσιο, που θεωρητικά τουλάχιστον έχουν πάει ένα βήμα πιο μπροστά, να λειτουργούν με τρόπο χειρότερο από αυτό του στενού δημόσιου τομέα.

Το πλέον χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η ΔΕΗ, η επιχείρηση που στην «ποδιά της σφάχτηκαν» οι πολιτικοί μη τυχόν και ιδιωτικοποιηθεί η «στρατηγικού χαρακτήρα» εταιρεία και χαθεί η δυνατότητα παρεμβάσεων και ρουσφετολογικών προσλήψεων. Σήμερα η ΔΕΗ λειτουργεί ως «κράτος εν κράτει», μη τηρώντας και τους στοιχειώδεις κανόνες λειτουργίας σύγχρονης επιχείρησης.

Έχουν περάσει πολλά χρόνια από τότε, που θεωρητικά πάντα, η ΔΕΗ είχε έναν μέτοχο, το κράτος, και κανέναν ανταγωνιστή. Οι καιροί άλλαξαν, η ΔΕΗ μπήκε στο Χρηματιστήριο και έγινε «λαϊκή εταιρεία», ενώ πάντα θεωρητικά, ξεκίνησε η απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας.

Ουσιαστικά όμως τα πράγματα έχουν παραμείνει αναλλοίωτα στον χρόνο. Το κράτος κάνει κουμάντο στη ΔΕΗ διορίζοντας διοικήσεις, οι οποίες, με τη σειρά τους, καταστρατηγούν κάθε έννοια επιχειρηματικής «νομιμότητας».

Αποτέλεσμα αυτού είναι σήμερα η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα να βρίσκεται κυριολεκτικά στα όριά της. Η ασυνέπεια της ΔΕΗ στην εκπλήρωση των υποχρεώσεών της, έχει ως αποτέλεσμα να δημιουργείται φαύλος κύκλος χρεών και κανείς να μην μπορεί να εγγυηθεί ότι επιχειρήσεις και νοικοκυριά θα συνεχίσουν να έχουν διασφαλισμένη την παροχή ηλεκτρικού ρεύματος.

Έχει αναρωτηθεί, άραγε, κανείς γιατί τα ληξιπρόθεσμα χρέη της ΔΕΗ, στην οποία το κράτος είναι βασικός μέτοχος, υπερβαίνουν τα 100 εκατ. ευρώ;  

Εχει αναρωτηθεί κανείς, γιατί τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις καλούνται για πολλοστή φορά να πληρώσουν το «μάρμαρο» με απαγορευτικές για τους ίδιους αυξήσεις που αγγίζουν το 50%; 

Αν αυτό δεν είναι παράνοια, μία κρατική επιχείρηση, στο μέσον της κρίσης να ζητάει τέτοιου ύψους αυξήσεις, τότε τι είναι; 

Ποια ιδιωτική επιχείρηση, που θα λειτουργούσε σε ανταγωνιστικό περιβάλλον, θα τολμούσε ακόμη και ως σκέψη να θέσει τέτοιο ζήτημα;

Ο σημερινός υπουργός Οικονομικών Γιάννης Στουρνάρας, πολύ ορθώς, είχε πει όταν ήταν στο ΙΟΒΕ, ότι αποτελεί αναπτυξιακή πράξη η πώληση της ΔΕΗ έναντι ενός ευρώ. Άραγε θα υποστηρίξει αυτή του την θέση και με την ιδιότητα του υπουργού;

Και τι έχουν να πουν σήμερα όλοι εκείνοι οι «προστάτες» του κρατισμού, που η κρατική ΔΕΗ (είναι ΔΕΚΟ και αυτό σημαίνει Δημόσια Εταιρεία Κοινής Ωφέλειας) ζητάει τόσο μεγάλες αυξήσεις; Κάνει αυτό που έλεγαν ότι θα πράξουν οι ιδιώτες, αν θα πουληθεί.

Η πιο τρανταχτή απάντηση, σε αυτό ψευδεπίγραφο ερώτημα, είναι ο ΟΤΕ. Σήμερα δεν είναι υπό κρατικό έλεγχο και η διοίκησή του δεν διορίζεται από τον εκάστοτε υπουργό. Μήπως θέλει κάποιος θιασώτης του κρατισμού, να σηκώσει το τηλέφωνο και να πάρει τον πρόεδρο Μιχάλη Τσαμάζ και να του θέσει το ερώτημα: αν σχεδιάζει αυξήσεις. Το πιο πιθανό είναι να του «κλείσει» -ο Τσαμάζ- το τηλέφωνο λέγοντάς του «κύριε, δεν απαντώ σε φάρσες».