ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΜΠΑΝΑΝΙΑ: Η Αθήνα ως πολιτικό ζήτημα

Του ΝΙΚΟΥ ΒΑΤΟΠΟΥΛΟΥ

Οσο η κατάσταση στο κέντρο της Αθήνας παραμένει εκτός ατζέντας της ανώτατης πολιτικής ηγεσίας, η πρωτεύουσα θα εξακολουθεί να καταλαμβάνει την τελευταία θέση στην ευρωπαϊκή λίστα για ποιότητα ζωής.  

Πέραν της οικονομικής συγκυρίας, πέραν των συνθηκών ασφάλειας και παραβατικότητας, πέραν της διάχυτης δυσπιστίας, υπάρχει κάτι μείζον για κάθε κράτος. Και αυτό είναι η πρωτεύουσά του, με όλες τις πρόδηλες, υπαινικτικές ή συμβολικές συνδηλώσεις της.

Η Αθήνα έχει αφεθεί ακυβέρνητη σε ό,τι αφορά τον μακροπρόθεσμο στόχο, την απώτατη φιλοδοξία, τον ευγενή και δυναμικό ρόλο που κάθε πρωτεύουσα ευνομούμενου και αξιοπρεπούς κράτους οφείλει να προβάλλει. 

Πρόσφατα, στο συνέδριο που είχε οργανώσει η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού με θέμα «Το ελληνικό πλεονέκτημα», ο κ. Γιώργος Πρεβελάκης, καθηγητής Γεωπολιτικής και Πολιτισμικής Γεωγραφίας στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης, είχε θίξει αυτήν ακριβώς την παράμετρο στη διάρκεια της τοποθέτησής του. Είχε επισημάνει ότι το θέμα του αθηναϊκού κέντρου πρέπει να απασχολήσει την πολιτεία σε επίπεδο πρωθυπουργού και πάνω. Η «απο-ιεροποίηση» της αθηναϊκής αρχιτεκτονικής και η σύνθλιψή της σε μία μάζα άμορφου χυλού τετριμμένης καθημερινότητας και χαμηλών ενστίκτων έχουν περισσότερα να μας πουν για τις πολιτικές, κοινωνικές και πνευματικές ηγεσίες παρά για τους πλήττοντες την αστική οργάνωση. 

Η Ιστορία μάς διδάσκει ότι οι πρωτεύουσες αφηγούνται μία εθνική διαδρομή. Ας αφήσουμε το Παρίσι του Ναπολέοντος Γ΄ και του Haussmann και ας πάμε στην Αθήνα του βασιλιά Οθωνα, στην Αθήνα του Χαριλάου Τρικούπη, στην Αθήνα του Ελευθερίου Βενιζέλου, στην Αθήνα του Κωνσταντίνου Καραμανλή (ο τελευταίος κακώς έχει «χρεωθεί» τα κακά της ανοικοδόμησης, που πήρε τερατώδη μορφή μετά το 1963). Σήμερα, έχουμε να αντιπαραθέσουμε επιλογές στον αυτόματο πιλότο που οδηγούν σε συντριβή στην πρώτη βουνοκορφή.

Η μορφή και η λειτουργία της Αθήνας είναι ένα βαθύτατο πολιτικό στοίχημα, που πρέπει να τεθεί από την κορυφή ως τέτοιο ώστε να συμπαρασύρει τις υγιείς δυνάμεις της κοινωνίας. Είναι θέμα εθνικής αξιοπρέπειας, αλλά και ζήτημα ατομικής και συλλογικής ευθύνης. Πρωτίστως είναι ένα χρέος στην Ιστορία και μία υπόσχεση στο μέλλον.