ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ και ΕΛΛΑΔΑ: Γιατί κινδυνεύει με αποτυχία το σχέδιο της επαναγοράς ομολόγων

ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ

Του ΘΑΝΑΣΗ ΜΑΥΡΙΔΗ

Είναι άλλο πράγμα το κούρεμα του χρέους και άλλο η επαναγορά ομολόγων σε χαμηλή τιμή.  

Στην πρώτη περίπτωση συμμετέχουν όλοι. 

Στην δεύτερη  αγοράζει το κράτος και πουλάνε ορισμένοι. 

Το ερώτημα που προκύπτει είναι  σαφές: Ποιος θα απολογηθεί στο μέλλον για την ζημία εκείνων που θα συμμετάσχουν «εθελοντικά» και θα παίξουν τον ρόλο του πωλητή σε αυτό το θέατρο του παραλόγου; 

Ο κ. Στουρνάρας βάπτισε την προσπάθεια «πατριωτική» . Αυτός από μόνος του είναι ένας σοβαρός λόγος για να αρχίσουμε να ψάχνουμε τα κενά όλης αυτής της ιστορίας. Πίσω από κάθε έκκληση πατριωτισμού συνήθως κρύβεται και μία μεγάλη αδυναμία. 

Στην προκειμένη περίπτωση η αδυναμία είναι εμφανής δια του γυμνού οφθαλμού: Πολύ δύσκολα θα αποφύγουν τις δικαστικές περιπέτειες όσοι συναινέσουν στο να πυροβολήσουν τα πόδια τους οι ελληνικές τράπεζες και τα ασφαλιστικά ταμεία. 

Το χρέος δεν είναι βιώσιμο. Εκτός κι αν γίνει κούρεμα στα κρατικά δάνεια των ευρωπαϊκών χωρών προς την Ελλάδα και στα ομόλογα που έχει στα χέρια της η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.  Με άλλα λόγια, η μοναδική λύση είναι αυτή που έχει προτείνει το ΔΝΤ.  Κι η αλήθεια είναι ότι οι Έλληνες ανακάλυψαν έστω κι αργά ότι το ΔΝΤ έχει πάντα δίκιο στις εκτιμήσεις του (για τις εκτιμήσεις του ο λόγος και όχι για την πρακτική των στελεχών του) ή αλλιώς  η κυρία Λαγκάρντ δεν είναι αυτή την φορά  η κακιά μάγισσα του παραμυθιού. 

Η λύση της επαναγοράς είναι μία περίεργη επιλογή.   Θεωρητικά μοιάζει να είναι μία καλή λύση. Το ερώτημα είναι για ποιόν! Με το να αποδεχτούν ένα νέο κούρεμα οι ελληνικές τράπεζες και τα ασφαλιστικά ταμεία είναι σαν να σπρώχνουμε τα σκουπίδια κάτω από το χαλί. Η λύση αυτή έχει κόστος, όπως και κάθε άλλη λύση. Και στην προκειμένη περίπτωση το κόστος το πληρώνουν και πάλι οι Έλληνες φορολογούμενοι και οι Έλληνες συνταξιούχοι! 

Στο σημείο αυτό θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί ότι αυτό είναι δίκαιο, από την στιγμή που το πρόβλημα αφορά την Ελλάδα. Κι όμως δεν είναι έτσι! Τα περιθώρια αντοχής του ελληνικού πληθυσμού είναι μικρά. Δεν μπορεί αν επωμιστούν οι Έλληνες ένα νέο τέτοιο κόστος. Όχι γιατί δεν θέλουν, αλλά διότι δεν έχουν τα χρήματα γι΄ αυτό. 

Από την άλλη πλευρά, με το να κουρευτούν τα νέα κρατικά δάνεια που δόθηκαν στην Ελλάδα από τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες μεταφέρουμε αυτό το βάρος στους άλλους Ευρωπαίους φορολογούμενους. Και μάλιστα τη στιγμή που δεν είναι βέβαιο ότι αυτό το βάρος μπορούν να το σηκώσουν όλοι. Οι Γερμανοί σίγουρα μπορούν. Οι Σλοβένοι όμως ή οι Ιταλοί σίγουρα όχι! 

Για να μην χάνουμε την αίσθηση του μέτρου η συνολική συμφωνία ήταν καλή για την Ελλάδα . Σε διαφορετική περίπτωση δεν θα ζητούσαν κάτι ανάλογο για τον εαυτό τους οι Πορτογάλοι και οι Ιρλανδοί. Αυτό σε ό,τι έχει να κάνει με την συνολική συμφωνία. Με την επαναγορά του χρέους, όμως, υπάρχει  πρόβλημα. 
Στο κούρεμα η συμμετοχή ήταν εθελοντική , αλλά δεν μπορούσε να μην συμμετάσχει μία ελληνική τράπεζα, όταν συμμετείχαν σχεδόν όλες οι ξένες τράπεζες. Δεν θα υπήρχε Δικαστήριο που να δικαίωνε όποιος αποφάσιζε να κινηθεί δικαστικά κατά όσων υπέγραψαν τις σχετικές αποφάσεις. 

Εδώ όμως, στο σχέδιο επαναγοράς, τα πράγματα είναι τελείως διαφορετικά. Καλούνται οι ελληνικές τράπεζες και τα ασφαλιστικά ταμεία να σηκώσουν το κύριο βάρος αυτής της ιστορίας.  Ο μέτοχος της τράπεζας ή ο συνταξιούχος έχουν πιθανότητες να δικαιωθούν στα Δικαστήρια, σε περίπτωση που κινηθούν δικαστικά. Κι αυτή την πιθανότητα θα την μετρήσουν πολύ σοβαρά όσοι βάλουν την υπογραφή τους. Αυτός είναι και ο λόγος που αντέδρασαν τόσο έντονα οι τραπεζίτες. Ακόμη κι αν καταφέρει η κυβέρνηση να τους πείσει, στο όνομα του εθνικού συμφέροντος, δεν είναι βέβαιο ότι θα ακολουθήσουν όλοι μέχρι το τέλος. 

Τι θα γίνει σε μια τέτοια περίπτωση;  

Είναι απλό! Με την απουσία της ελληνικής πλευράς το πρόγραμμα μπορεί να πετύχει μόνο κατά το ήμισυ! Για το άλλο μισό η Ευρώπη θα κληθεί να βρει μία εναλλακτική λύση.  Δεν ξέρουμε ακόμη ποια είναι αυτή, αλλά μας λένε ότι την έχουν. Για να είμαστε ειλικρινείς, δεν τους έχουμε την παραμικρή εμπιστοσύνη. Οι μέχρι σήμερα επιλογές τους δεν ήταν και οι καλύτερες δυνατές και σχεδόν όλες είχαν το στοιχείο της προχειρότητας. Ακόμη και σε αυτή την περίπτωση. Ας πούμε ότι υπάρχει πράγματι ένα σχέδιο Β. Και τι θα γίνει; Θα χρειαστεί να περάσει και πάλι από τα Κοινοβούλια, όταν θα έχει ήδη περάσει το σχέδιο Α; Δύσκολο!

Θα ρωτήσει κάποιος για ποιόν λόγο θα συμμετάσχει ένα Fund στο πρόγραμμα, αν δεν συμμετάσχουν οι ελληνικές τράπεζες;  

Η απάντηση είναι απλή: Είναι θέμα κόστους. Οι ελληνικές τράπεζες καλούνται να πουλήσουν στο 30% της αξίας τους ομόλογα από τα οποία έχουν ήδη υποστεί μία μεγάλη ζημιά από το πρώτο κούρεμα. Αντίθετα, τα funds θα πουλήσουν με σημαντικό κέρδος ομόλογα που αγόρασαν τους τελευταίους τρεις μήνες.  Και μάλιστα υπό τον φόβο ότι αν κάτι πάει στραβά μπορεί και να μείνουν με τα... σκουπίδια στα χέρια...