ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟ
Του Κώστα Ράπτη
Τα νεανικά πάρτυ αποδεικνύονται συνήθως ενοχλητικά για τους γείτονες. Ακόμα και αν πρόκειται για το... πάρτυ γενεθλίων ενός νεαρού (με τα μέτρα της Ιστορίας) έθνους, όπως η Αλβανία, που εορτάζει τα εκατοντάχρονα της ανεξαρτησίας της.
Ο υπουργός Εξωτερικών Δημήτρης Αβραμόπουλος ακύρωσε ως γνωστόν την προγραμματισμένη μετάβασή του στη γειτονική χώρα, λόγω των μεγαλοϊδεατικών δηλώσεων του Αλβανού πρωθυπουργού. Συγκριτικά, υπήρξε μάλλον τυχερός, διότι ο πρόεδρος του Μαυροβουνίου δεν πρόλαβε να πράξει κάτι ανάλογο, αν και η πρωτεύουσά του περιλαμβάνεται επίσης στην κατά Μπερίσα “Μεγάλη Αλβανία”, η οποία απλώνεται “από την Πρέβεζα μέχρι το Πρέσεβο και από τα Σκόπια μέχρι την Ποντγκόριτσα”.
Όσο για τον πρόεδρο της ΠΓΔΜ Γκιόργκι Ιβάνοφ η ακύρωση της συμμετοχής του στις αλβανικές τελετές ήταν μονόδρομος, ήδη από την Παρασκευή οπότε το αυτοκίνητο του πρωθυπουργού του Νίκολα Γκρούεφσκι δέχθηκε επίθεση με αυγά στα Τίρανα, ενώ στην κεντρική λεωφόρο της αλβανικής πρωτεύουσας ακραία στοιχεία υπέστειλαν και έκαψαν τις σημαίες των Σκοπίων που είχαν αναρτηθεί για την επίσκεψη – με αποτέλεσμα το αλβανικό υπουργείο Εξωτερικών να ζητήσει συγγνώμη.
Μπορεί κανείς να αντιδρά σε όλα αυτά με την ψυχραιμία του Θεσπρωτού (και γνώστη των αλβανικών πραγμάτων) πρώην υπουργού Αλέκου Παπαδόπουλου ο οποίος δήλωσε ότι “οι Αλβανοί όποτε έχουν εκλογές λένε διάφορα άνευ αξίας και άνευ σημασίας”. Πράγματι, η προεκλογική εκστρατεία για την αναμέτρηση του Ιουνίου, η οποία διεξάγεται τόσο στην αλβανική επικράτεια, όσο και στη διασπορά (όπως κατέδειξε την Κυριακή η ομιλία του ηγέτη των Αλβανών Σοσιαλιστών Έντι Ράμα στο Σπόρτινγκ, ενώπιον 4.000 Αλβανών μεταναστών), αναμένεται να αποτελέσει διαγωνισμό ρητορικής πλειοδοσίας, δεδομένων των εκρηκτικών σχέσεων κυβέρνησης και αντιπολίτευσης, αλλά και της παρουσίας του υπερθνικιστικού κόμματος της Ερυθρόμαυρης Συμμαχίας.
Ωστόσο, σε ένα διαφορετικό επίπεδο, οι δηλώσεις Μπερίσα αποδεικνύονται απολύτως ταιριαστές με την περίσταση – διότι η διακήρυξη της Αλβανικής Ανεξαρτησίας στις 28 Νοεμβρίου 1912 στην Αυλώνα συνυπογράφηκε από αντιπροσώπους προερχόμενους από το Κόσοβο μέχρι τα Γιάννινα και την Αχρίδα, ενώ ο πρωταγωνιστής της συνέλευσης αυτής (η οποία ενθαρρύνθηκε από την Αυστρο-ουγγαρία) υπήρξε ο Ισμαήλ Κεμάλι: απόφοιτος της Ζωσιμαίας, με μακρά σταδιοδρομία στην Οθωμανική διοίκηση, φιλοξενούμενος της Βρετανίας κατά τα έτη 1900-1908 και εντέλει πρώτος πρωθυπουργός της ανεξάρτητης Αλβανίας.
Με άλλα λόγια: η αλβανική “εθνική ιδέα” εξ ορισμού αναφέρεται σε έναν χώρο πολύ ευρύτερο της σημερινής επικράτειας της Αλβανίας, ενώ η ευόδωσή της εξαρτιόταν πάντοτε καθοριστικά από παιχνίδια των μεγάλων δυνάμεων.
Υπ΄ αυτή την έννοια, οι εκ των υστέρων διευκρινίσεις της εκπροσώπου της Αλβανικής κυβέρνησης ότι οι δηλώσεις Μπερίσα τοποθετούνται «στο ιστορικό πλαίσιο 100 χρόνων πριν και δεν εκφράζουν καμία εδαφική διεκδίκηση σε βάρος των γειτόνων, στο Νότο, το Βορρά ή την Ανατολή» δεν είναι πραγματικά καθησυχαστικές. Και αυτό διότι η αλλαγή συνόρων στην περιοχή αποτελεί ήδη μία πραγματικότητα από την μονομερή ανακήρυξη (με δυτική υποστήριξη) της ανεξαρτησίας του Κοσσυφοπεδίου, όπου, δεδομένης και της πολιτικο-οικονομικής στασιμότητας, η τάση ένωσης με την Αλβανία, κερδίζει έδαφος.
Αλλά και η πολιτική ηγεσία των Τιράνων, δεν είναι καθόλου ξένη προς την ιδέα της “Φυσικής Αλβανίας” και της “ένωσης όλων των Αλβανών σε μια χώρα”, όσο και αν αυτά συχνά ντύνεται, κατά “πολιτικά ορθό” τρόπο, τη ρητορική της έμπρακτης κατάργησης των συνόρων στο πλαίσιο της κοινής ευρωατλαντικής προοπτικής των Δυτικών Βαλκανίων.
Δεν είναι τυχαίο, ότι την Τετάρτη ο αντιπρόεδρος της ρωσικής κυβέρνησης Ντμίτρι Ραγκόζιν υπενθύμισε, σε επίσκεψή του στο Βελιγράδι, πως “η Ρωσία δεν δέχεται την ανεξαρτησία του Κοσσόβου και απορρίπτει οποιαδήποτε σκέψη ενοποίησης με την Αλβανία, στηρίζοντας την υπεράσπιση του διεθνούς δικαίου το οποίο βρίσκεται από την πλευρά της Σερβίας”.
Τα νεανικά πάρτυ αποδεικνύονται συνήθως ενοχλητικά για τους γείτονες. Ακόμα και αν πρόκειται για το... πάρτυ γενεθλίων ενός νεαρού (με τα μέτρα της Ιστορίας) έθνους, όπως η Αλβανία, που εορτάζει τα εκατοντάχρονα της ανεξαρτησίας της.
Ο υπουργός Εξωτερικών Δημήτρης Αβραμόπουλος ακύρωσε ως γνωστόν την προγραμματισμένη μετάβασή του στη γειτονική χώρα, λόγω των μεγαλοϊδεατικών δηλώσεων του Αλβανού πρωθυπουργού. Συγκριτικά, υπήρξε μάλλον τυχερός, διότι ο πρόεδρος του Μαυροβουνίου δεν πρόλαβε να πράξει κάτι ανάλογο, αν και η πρωτεύουσά του περιλαμβάνεται επίσης στην κατά Μπερίσα “Μεγάλη Αλβανία”, η οποία απλώνεται “από την Πρέβεζα μέχρι το Πρέσεβο και από τα Σκόπια μέχρι την Ποντγκόριτσα”.
Όσο για τον πρόεδρο της ΠΓΔΜ Γκιόργκι Ιβάνοφ η ακύρωση της συμμετοχής του στις αλβανικές τελετές ήταν μονόδρομος, ήδη από την Παρασκευή οπότε το αυτοκίνητο του πρωθυπουργού του Νίκολα Γκρούεφσκι δέχθηκε επίθεση με αυγά στα Τίρανα, ενώ στην κεντρική λεωφόρο της αλβανικής πρωτεύουσας ακραία στοιχεία υπέστειλαν και έκαψαν τις σημαίες των Σκοπίων που είχαν αναρτηθεί για την επίσκεψη – με αποτέλεσμα το αλβανικό υπουργείο Εξωτερικών να ζητήσει συγγνώμη.
Μπορεί κανείς να αντιδρά σε όλα αυτά με την ψυχραιμία του Θεσπρωτού (και γνώστη των αλβανικών πραγμάτων) πρώην υπουργού Αλέκου Παπαδόπουλου ο οποίος δήλωσε ότι “οι Αλβανοί όποτε έχουν εκλογές λένε διάφορα άνευ αξίας και άνευ σημασίας”. Πράγματι, η προεκλογική εκστρατεία για την αναμέτρηση του Ιουνίου, η οποία διεξάγεται τόσο στην αλβανική επικράτεια, όσο και στη διασπορά (όπως κατέδειξε την Κυριακή η ομιλία του ηγέτη των Αλβανών Σοσιαλιστών Έντι Ράμα στο Σπόρτινγκ, ενώπιον 4.000 Αλβανών μεταναστών), αναμένεται να αποτελέσει διαγωνισμό ρητορικής πλειοδοσίας, δεδομένων των εκρηκτικών σχέσεων κυβέρνησης και αντιπολίτευσης, αλλά και της παρουσίας του υπερθνικιστικού κόμματος της Ερυθρόμαυρης Συμμαχίας.
Ωστόσο, σε ένα διαφορετικό επίπεδο, οι δηλώσεις Μπερίσα αποδεικνύονται απολύτως ταιριαστές με την περίσταση – διότι η διακήρυξη της Αλβανικής Ανεξαρτησίας στις 28 Νοεμβρίου 1912 στην Αυλώνα συνυπογράφηκε από αντιπροσώπους προερχόμενους από το Κόσοβο μέχρι τα Γιάννινα και την Αχρίδα, ενώ ο πρωταγωνιστής της συνέλευσης αυτής (η οποία ενθαρρύνθηκε από την Αυστρο-ουγγαρία) υπήρξε ο Ισμαήλ Κεμάλι: απόφοιτος της Ζωσιμαίας, με μακρά σταδιοδρομία στην Οθωμανική διοίκηση, φιλοξενούμενος της Βρετανίας κατά τα έτη 1900-1908 και εντέλει πρώτος πρωθυπουργός της ανεξάρτητης Αλβανίας.
Με άλλα λόγια: η αλβανική “εθνική ιδέα” εξ ορισμού αναφέρεται σε έναν χώρο πολύ ευρύτερο της σημερινής επικράτειας της Αλβανίας, ενώ η ευόδωσή της εξαρτιόταν πάντοτε καθοριστικά από παιχνίδια των μεγάλων δυνάμεων.
Υπ΄ αυτή την έννοια, οι εκ των υστέρων διευκρινίσεις της εκπροσώπου της Αλβανικής κυβέρνησης ότι οι δηλώσεις Μπερίσα τοποθετούνται «στο ιστορικό πλαίσιο 100 χρόνων πριν και δεν εκφράζουν καμία εδαφική διεκδίκηση σε βάρος των γειτόνων, στο Νότο, το Βορρά ή την Ανατολή» δεν είναι πραγματικά καθησυχαστικές. Και αυτό διότι η αλλαγή συνόρων στην περιοχή αποτελεί ήδη μία πραγματικότητα από την μονομερή ανακήρυξη (με δυτική υποστήριξη) της ανεξαρτησίας του Κοσσυφοπεδίου, όπου, δεδομένης και της πολιτικο-οικονομικής στασιμότητας, η τάση ένωσης με την Αλβανία, κερδίζει έδαφος.
Αλλά και η πολιτική ηγεσία των Τιράνων, δεν είναι καθόλου ξένη προς την ιδέα της “Φυσικής Αλβανίας” και της “ένωσης όλων των Αλβανών σε μια χώρα”, όσο και αν αυτά συχνά ντύνεται, κατά “πολιτικά ορθό” τρόπο, τη ρητορική της έμπρακτης κατάργησης των συνόρων στο πλαίσιο της κοινής ευρωατλαντικής προοπτικής των Δυτικών Βαλκανίων.
Δεν είναι τυχαίο, ότι την Τετάρτη ο αντιπρόεδρος της ρωσικής κυβέρνησης Ντμίτρι Ραγκόζιν υπενθύμισε, σε επίσκεψή του στο Βελιγράδι, πως “η Ρωσία δεν δέχεται την ανεξαρτησία του Κοσσόβου και απορρίπτει οποιαδήποτε σκέψη ενοποίησης με την Αλβανία, στηρίζοντας την υπεράσπιση του διεθνούς δικαίου το οποίο βρίσκεται από την πλευρά της Σερβίας”.
Ούτε βέβαια είναι τυχαίο το ότι ο εορτασμός των 100 χρόνων αλβανικής ανεξαρτησίας μεταφέρθηκε στα Σκόπια, όπου την Κυριακή πραγματοποιήθηκε σχετική εκδήλωση στο κλειστό στάδιο «Μπόρις Τράικοφσκι» με τη συμμετοχή 15.000 χιλιάδων Αλβανών της ΠΓΔΜ και ομιλητές των ηγέτη του συγκυβερνώντος αλβανικού κόμματος DUI, Αλί Αχμέτι, του Σαλί Μπερίσα και του Κοσοβάρου ομολόγου Χασίμ Θάτσι.
Υπενθυμίζεται ότι ο κατακλυσμός της ΠΓΔΜ, λόγω της επετείου, από αλβανικές σημαίες (μία τοποθετήθηκε από δύτες ακόμη και στον βυθό της λίμνης της Αχρίδας) έχει εντείνει την μεταξύ Σλαβομακεδόνων και Αλβανών εθνοτική ένταση, η οποία εκφράζεται καθημερινά σε έναν χαμηλής έντασης “πόλεμο” μεταξύ νεανικών “συμμοριών”
Σε αυτό το πλαίσιο, η ρητορική περί Τσαμουριάς δεν είναι παρά η συμπλήρωση (για... λόγους ισορροπίας) μιας μικρής παράπλευρης ψηφίδας σε ένα ήδη εκρηκτικό παζλ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου