ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ και ΠΟΛΙΤΙΚΗ: Άλλο φιλελεύθεροι άλλο ΝΕΟφιλελεύθεροι

Του ΓΙΩΡΓΟΥ Χ. ΠΑΠΑΣΩΤΗΡΙΟΥ

Φιλελευθερισμός, νεοφιλελευθερισμός, ρύθμιση και απορύθμιση, δημοσιονομικό χάος και δημοσιονομική πειθαρχία, κατεστραμμένη οικονομία, κρίση και Κέυνς, Κέυνς για τους συντηρητικούς και Κέυνς για τους προοδευτικούς, όροι, λέξεις και φράσεις στη γλώσσα της θεατρικό-πολιτικής «δραματοποίησης», που ενώ είναι διαμετρικά αντίθετες, ταυτίζονται προκειμένου να νομιμοποιήσουν τα κάθε φορά «τελευταία» μέτρα σε βάρος των μισθωτών και των συνταξιούχων, των «κάτω» εν γένει.  

Έτσι, πολλοί συγχέουν το φιλελευθερισμό με τον νεοφιλελευθερισμό. Οι αμιγώς νεοφιλελεύθεροι παρουσιάζονται ως φιλελεύθεροι, καθώς ο νεοφιλελευθερισμός καταγγέλλεται, πλέον, απ’ όλους, πλην όμως εφαρμόζεται πολιτικά από το κυρίαρχο χρηματοπιστωτικό και πολιτικό σύμπλεγμα και υποστηρίζεται χωρίς να κατονομάζεται. 

Για να αντιληφθούμε περί τίνος πρόκειται, η φιλοσοφία των Μνημονίων είναι νεοφιλελεύθερη. 

Φιλελεύθερη οικονομία είχαμε στις ΗΠΑ τη δεκαετία του 1930, μετά το μεγάλο κραχ, μέχρι το 1980. Αυτή τη χρονική περίοδο δημιουργήθηκε το κράτος πρόνοιας, που μεριμνούσε ώστε η ζωή των εργαζομένων να διατηρεί τους στοιχειώδεις όρους αξιοπρέπειας. Τότε είχαμε την εφαρμογή της περίφημης συνταγής του Κέυνς. Αυτή ήταν η φιλελεύθερη οικονομία.  

Από την εποχή της Θάτσερ και του Ρήγκαν αρχίζει η νέο-φιλελεύθερη οικονομική πολιτική όπου οι κανόνες και τα όρια του κέρδους δεν υφίστανται.  

Στην φιλελεύθερη πολιτική, συνεπώς, υπάρχουν όρια και κανόνες, στη νεοφιλελεύθερη όχι. Στη δεύτερη υποτίθεται ότι όλα τα ρυθμίζει η «αόρατη χείρα» της αγοράς. 

Όμως μεταξύ νεοφιλελευθερισμού και φιλελευθερισμού υπάρχουν οι αποχρώσεις, που διαφαίνονται καλύτερα στην πράξη. Έτσι, ο φιλελευθερισμός σε μία ισχυρή χώρα βασίζεται στον άγριο νεοφιλελευθερισμό που επιβάλλεται σε μία εξαρτώμενη χώρα. Η Γερμανία με άλλα λόγια δίνει αυξήσεις στους Γερμανούς εργάτες καθώς έχει πλεόνασμα από τις ακριβές λόγω ευρώ εξαγωγές της στις ελλειμματικές χώρες του ευρωπαϊκού νότου. Οι ισχυρές χώρες, ενώ προς τα μέσα λειτουργούν προστατευτικά, προς τα έξω κηρύττουν το νεοφιλελευθερισμό, προκειμένου να αλώσουν τις αδύνατες οικονομικά χώρες.  

Νεοφιλελεύθεροι, συνεπώς, είναι αυτοί που δεν θέτουν όρια στην συσσώρευση του πλούτου, που θεωρούν την φοροδιαφυγή και την φοροαποφυγή στα νησιά Κέιμαν «εξυπνάδα» και όχι κάτι κοινωνικά άδικο! Είναι αυτοί που θεωρούν δίκαιο ο πάμπλουτος Μπάφετ να φορολογείται λιγότερο από τη γραμματέα του. Είναι αυτοί που έστειλαν στην εξορία της γραφικότητας και της «ανικανότητας» τις τελευταίες αντιστάσεις, τους τελευταίους ανθρώπους της τιμιότητας, της έντιμης πολιτικής και του ήθους.  

Αυτοί που τώρα κρώζουν στο όνομα τάχα του φιλελευθερισμού είναι οι κεκαλυμμένοι νεοφιλελεύθεροι, αυτοί που εξευτέλισαν έννοιες όπως κοινωνική δικαιοσύνη και αλληλεγγύη, αναδεικνύοντας σε ύψιστη αρετή την ανταγωνιστικότητα και τον ατομικισμό και εξοβελίζοντας το δημόσιο και το κοινωνικό συμφέρον. Είναι, επιπλέον, αυτοί, οι οποίοι στο όνομα του εκσυγχρονισμού διακήρυξαν την πίστη στην «διακινδύνευση» (στο χρηματιστηριακό ρίσκο) και στην αρχή της αβεβαιότητας! Αυτοί οι οποίοι -με το διακομματικό πρόσωπο- ρήμαξαν τα ταμεία στους Ολυμπιακούς Αγώνες, στα φαραωνικά δημόσια έργα και στις συμβάσεις, είναι η πρώην διαπλοκή, που τώρα έχει προνομιακή σχέση με την τρόικα, στην οποία μιλάει για την ανάγκη πάταξης της διαφθοράς και της φοροδιαφυγής, δείχνοντας, όμως, τους εργαζόμενους! 

Όλοι αυτοί που τώρα αυτοπροσδιορίζονται ως «φιλελεύθεροι», δηλαδή οι νεοφιλελεύθεροι, είναι δεξιοί και αριστεροί, είναι οι περίφημοι οπαδοί της θεωρίας σύμφωνα με την οποία μιλάει κάποιος σοσιαλιστικά, ή φιλελεύθερα και κυβερνά νεοφιλελεύθερα. 

Τελικά, η σημερινή νεοφιλελεύθερη δημοκρατία είναι μία μετωνυμική δημοκρατία, είναι μία «μεταδημοκρατία», δηλαδή μια παραβολική κίνηση(Κράουτς). 

Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε σήμερα είναι να απαιτήσουμε την επιστροφή, τουλάχιστον, στις προηγούμενες φιλελεύθερες κατακτήσεις της κοινωνίας των πολιτών και των εργαζομένων.