ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΠΑΝΑΝΙΑ: Σημεία και τέρατα στην αγορά φαρμάκου

Της Ελένης Πετροπούλου

Με τη σφραγίδα του νόμου συνεχίζεται το πάρτι στον χώρο του φαρμάκου, εκτοξεύοντας στα ύψη τη φαρμακευτική δαπάνη. Η πολιτική τιμών που εφαρμόζεται στη χώρα μας, όχι μόνο δεν επιτυγχάνει τον στόχο των 2,8 δισ. ευρώ για το 2012, αλλά αντίθετα πριμοδοτεί στην πράξη νεότερα πανάκριβα φάρμακα, τα οποία συνταγογραφούνται ανεξέλεγκτα, καθώς η αγορά βρίσκει νέους δρόμους κερδοσκοπίας. 

Πολλά πρωτότυπα και εκτός πατέντας παλαιά φάρμακα, αλλά εξαιρετικά αποτελεσματικά, πωλούνται σε πολύ χαμηλές τιμές, έως προκλητικά χαμηλές, με άμεσο αποτέλεσμα την εξαφάνισή τους από την ελληνική αγορά.

Τα στοιχεία είναι αποκαλυπτικά: Η έλλειψη του Sintrom (2,54 ευρώ) που παρατηρείται τους τελευταίους μήνες οδηγεί στη χρήση του Pradaxa, με κόστος 102,86 ευρώ. Η έλλειψη της αντιβίωσης πενικιλίνης Ospen (7,22 ευρώ) οδήγησε σε υπερχρησιμοποίηση του Klaricid (21,84 ευρώ) ή του Zinadol (12,97 ευρώ).

 
Η έλλειψη του αντιβιοτικού Garamat (2,01 ευρώ) οδηγεί στη χρήση του Droll (10,97 ευρώ) ενώ η έλλειψη του προληπτικού των αλλεργιών Zaditen (5,57ευρώ) εκτοξεύει τα αντιαλλεργικά Rupafin (10.72 ευρώ) ή Aerius (9.97 ευρώ). Αντίστοιχα, η έλλειψη του Saroten (2,59 ευρώ) οδηγεί στη χρήση του Seropram (14,48 ευρώ), η έλλειψη του Alkeran (20 ευρώ) στο πολλαπλούν μυέλωμα οδηγεί στη χρήση νεότερων φαρμάκων όπως το REVLIMID (6.004,41ευρώ) και η έλλειψη του Leukeran (12 ευρώ) στη Χρόνια Λεμφοκυτταρική Λευχαιμία οδηγεί στη χρήση του Fludara (312,64 ευρώ).

Το περίεργο είναι ότι ακόμη και σήμερα (που λειτουργεί στη χώρα μας παρατηρητήριο τιμών), δεν γίνεται αναπροσαρμογή της τιμής των παλαιών φαρμάκων, αλλά είτε εμφανίζονται ελλείψεις είτε εισάγονται από τον ΙΦΕΤ (Ινστιτούτο Φαρμακευτικής Έρευνας Τεχνολογίας) σε πολλαπλάσια τιμή. Σημειώνεται δε, ότι τέτοια φάρμακα δεν έχουν συνήθως ούτε γενόσημα και σε τυχόν έλλειψή τους δεν υπάρχει φάρμακο να τα αντικαταστήσει.

 
Άλλο παράδοξο στην Ελλάδα, είναι σκευάσματα -που αποζημιώνονται στο εξωτερικό από την κοινωνική ασφάλιση- να βρίσκονται εκτός συνταγογράφησης και να μην αποζημιώνονται, ενώ άλλα που χορηγούνται για τον ίδιο θεραπευτικό λόγο (νεότερα και ακριβότερα) να συνταγογραφούνται.

Για παράδειγμα, τα συνήθη σκευάσματα για τη δυσκοιλιότητα που στο εξωτερικό καλύπτονται από τους ασφαλιστικούς οργανισμούς, στην Ελλάδα είναι δαπάνη αποκλειστικά του ασθενή, π.χ. το Duphalac (5,89 ευρώ). Την ίδια στιγμή, νέο φάρμακο για την δυσκοιλιότητα (Resolon), που στις ΗΠΑ δεν έχει άδεια κυκλοφορίας, με κόστος 90,4 ευρώ καλύπτεται από τα ασφαλιστικά ταμεία.

Επίσης συχνά, ιατρικές μελέτες που χρηματοδοτούνται από φαρμακευτικές εταιρείες δείχνουν ότι το καινούργιο φάρμακο είναι έστω και οριακά καλύτερο από το παλαιότερο, όταν όμως υπολογίσεις την επιπλέον δαπάνη, τότε χρήματα που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν σε προληπτικές πράξεις αναλώνονται σε επιλογές ακριβότερων φαρμάκων.

Γενόσημα

Στην Ελλάδα, με τον πρόσφατο νόμο 4052/ΦΕΚ Α' 2012 η τιμή ενός πρωτότυπου φαρμάκου μετά τη λήξη της πατέντας πέφτει στο μισό και όλα τα γενόσημα τιμολογούνται στο 80% της νέας τιμής του πρωτοτύπου. Σε άλλες χώρες στο εξωτερικό, οι τιμές των γενοσήμων διαμορφώνονται ελεύθερα σε τιμή φτηνότερη του πρωτοτύπου. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα πολλά γενόσημα με μεγάλη κατανάλωση και μικρό κόστος παρασκευής να έχουν τιμές σημαντικά φτηνότερες του πρωτοτύπου. Για παράδειγμα, το σουηδικό γενόσημο του Lipitor 20mg με 30 χάπια να κοστίζει στη Σουηδία 7,4 ευρώ, ενώ μεγάλη συσκευασία με 100 χάπια από βρετανική φαρμακευτική εταιρεία να κοστίζει επίσης 7,4 ευρώ, όταν το οποιοδήποτε γενόσημο στην Ελλάδα με 28 χάπια κοστίζει 19,06 ευρώ. Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι για μια τέτοια χρόνια θεραπεία η συμμετοχή του ασθενή σε τριμηνιαία θεραπεία στην Ελλάδα είναι διπλάσια από το κόστος αγοράς του φαρμάκου χωρίς ασφάλεια στη Σουηδία.

Αντίστοιχα, γενόσημο του Plavix 75mg με 28 χάπια κοστίζει 24,28 ευρώ στην Ελλάδα, ενώ στη Σουηδία με 30 χάπια κοστίζει 13,96 ευρώ και με 100 χάπια κοστίζει 30,54 ευρώ .Έχοντας υπόψη τα 10 πιο συχνά συνταγογραφούμενα φάρμακα από ανακοινωμένα στοιχεία της ΗΔΙΚΑ μπορεί να δει κανείς ότι για τα πιο πολλά υπάρχουν γενόσημα, και τα συγκεκριμένα γενόσημα είναι 2-3 φορές ακριβότερα στην Ελλάδα από ό,τι στη Σουηδία. 

Σε 200 εκατ. ευρώ μηνιαία εξωνοσοκομειακή φαρμακευτική δαπάνη που έχει η Ελλάδα, με 30% της δαπάνης για γενόσημα το 2012, εύκολα μπορεί να εξοικονομήσει κανείς 25 εκατ. ευρώ μηνιαίως, εάν τα γενόσημα στην Ελλάδα είχαν τις τιμές της Σουηδίας. Η ετήσια εξοικονόμηση 300 εκατ. ευρώ είναι κάτι που δεν μπορούμε να το προσπεράσουμε σε τέτοιους χαλεπούς καιρούς.