ΗΠΑ: Mε 4 δεκαετείες καθυστέρηση βοηθουν το Βιετναμ να κλείσει τις πληγές απο το ("άγνωστο") ΕΓΚΛΗΜΑ του "Πορτοκαλί Παράγοντα"

ΤΟΥ THOMAS FULLER / THE NEW YORK TIMES

Θάμνοι και χόρτα φυτρώνουν παντού στο Κεντρικό Βιετνάμ με το τροπικό του κλίμα, εκτός από το Ντανάνγκ…  

Σαράντα χρόνια έχουν περάσει από τότε που σταμάτησαν οι Αμερικανοί να ψεκάζουν με φυτοκτόνα τις ζούγκλες τις Νοτιοανατολικής Ασίας (φωτογραφία), μια τακτική που χρησιμοποιήθηκε για να απογυμνωθούν οι περιοχές όπου κατέφευγαν για κάλυψη οι Βιετκόνγκ κατά τη διάρκεια του πολέμου. Και παραμένουν ακόμη μολυσμένα περίπου 24 σημεία με ένα ιδιαίτερα τοξικό στέλεχος διοξίνης που έχει συνδεθεί με διάφορες μορφές καρκίνου, γενετικά ελαττώματα και άλλες αρρώστιες: τον Πορτοκαλί Παράγοντα. 

Προχθές ύστερα από δεκαετίες προτροπών από τις βιετναμέζικες Αρχές να συνδράμουν οι Αμερικανοί στην επιχείρηση καθαρισμού της περιοχής, άρχισε η πρώτη σημαντική αμερικανική προσπάθεια να αναστραφούν οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις του μακροχρόνιου πολέμου.

Ο πρεσβευτής των ΗΠΑ στο Βιετνάμ, Ντέιβιντ Σίαρ, χαρακτήρισε το γεγονός «ορόσημο για τις διμερείς σχέσεις των δύο χωρών». Παρ' όλα αυτά, επικρατεί ακόμα μια πικρία πάνω στο θέμα. Ο Πορτοκαλί Παράγοντας εξακολουθεί να απασχολεί τα μέσα ενημέρωσης και κάθε χρόνο πραγματοποιείται εκδήλωση μνήμης στις 10 Αυγούστου, την επέτειο της έναρξης του ψεκασμού. Πολλοί χαρακτηρίζουν το αμερικανικό πρόγραμμα ελλιπές και ιδιαίτερα αργοπορημένο. «Είναι ένα μεγάλο βήμα, αλλά στα μάτια αυτών που υπέφεραν τις συνέπειες δεν είναι επαρκές», διατείνεται ο Νγκο Κουάνγκ Σουάν, πρώην πρεσβευτής του Βιετνάμ στον ΟΗΕ.

Ο Νγκουγιέν Βαν Ράιν συνταξιοδοτημένος υπολοχαγός και νυν πρόεδρος του Συνδέσμου Θυμάτων του Πορτοκαλί Παράγοντα, θυμάται ακόμα τον θόρυβο από τα αμερικανικά αεροσκάφη που τους ψέκαζαν. Θυμάται ότι φυτά και τα δένδρα που εκτέθηκαν στο φυτοκτόνο νεκρώθηκαν μέσα σε λίγες ημέρες και πολλοί από τους στρατιώτες αρρώστησαν βαριά αργότερα. 

«Η δεινή κατάσταση στην οποία βρίσκονται τα θύματα του Πορτοκαλί Παράγοντα δεν έχει αλλάξει. Θεωρώ ότι οι σχέσεις των δύο λαών θα βελτιώνονταν ραγδαία εάν οι ΗΠΑ αναγνώριζαν την ευθύνη τους, βοηθούσαν τα θύματα και ομολογούσαν τις συνέπειες των πράξεών τους».

Η αµερικανική κυβέρνηση, εξηγούν οι ειδικοί, καθυστέρησε πολύ να αναγνωρίσει το πρόβλημα και να αντιμετωπίσει τις συνέπειες που προκάλεσε ο Πορτοκαλί Παράγοντας, καθώς υπήρχε ανησυχία για το θέμα της νομικής ευθύνης. 

Επιπλέον, όταν περιβαλλοντολογικοί παράγοντες χρεώνονται την εμφάνιση ασθενειών, είναι πολύ δύσκολο να αποδειχθεί η σύνδεση. Αυτός ήταν ένας από τους λόγους για τους οποίους τα αμερικανικά δικαστήρια απέρριψαν την ομαδική αγωγή που είχαν καταθέσει χιλιάδες Βιετναμέζοι εναντίον των χημικών εταιρειών που δημιούργησαν τον Πορτοκαλί Παράγοντα.  

Για την οικογένεια Βαν Ντανγκ όμως, που μετακόμισε στο Ντανάνγκ το 1996 και έχει χάσει ήδη τη μία κόρη της από μια σπάνια ασθένεια του αίματος, η οποία απειλεί τώρα και τον τρίχρονο γιο τους, ο σύνδεσμος μεταξύ του χημικού και της μοίρας της είναι ξεκάθαρη…