ΗΠΑ - ΙΣΡΑΗΛ - ΙΡΑΝ: Με το δάχτυλο στο κουμπί του Γ΄ Παγκοσμίου

Toυ ΓΙΩΡΓΟΥ ΤΣΙΑΡΑ

Σε όλον τον κόσμο, ειδικοί και μη το θεωρούν ανήκουστο – κι όμως οι Ισραηλινοί μοιάζουν έτοιμοι να το κάνουν. Το δίδυμο «Μπίμπι - Μπάρακ», εν μέσω μυρίων εσωτερικών και εξωτερικών προβλημάτων, με την αραβική «γειτονιά» τους να φλέγεται, ψηλαφεί το κουμπί του Γ’ Παγκοσμίου Πολέμου. 

Οι Ισραηλινοί δείχνουν αποφασισμένοι να καταστρέψουν το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, προτού οι αγιατολάχ της Τεχεράνης αποκτήσουν την πρώτη τους βόμβα. Αγνοούν τις εισηγήσεις των ειδικών, Δυτικών και Ισραηλινών, που λένε πως το Ιράν απέχει δύο ή και περισσότερα χρόνια από την πρώτη του πυρηνική κεφαλή. 

Ειδικά ο πρωθυπουργός Νετανιάχου δηλώνει πλέον ανοιχτά τις προθέσεις του για μια ολομέτωπη στρατιωτική σύγκρουση: η διπλωματία απέτυχε, διαρρέει το Τελ Αβίβ, και τον λόγο έχουν οι βόμβες – με ή χωρίς τη βοήθεια των «προνομιακών συμμάχων» του, των Αμερικανών.

Σύμφωνα με την εφημερίδα «Ma'ariv», ο Νετανιάχου και ο υπουργός Αμυνας Εχούντ Μπάρακ έχουν δώσει τελεσίγραφο ως τις 25 Σεπτεμβρίου στον αμερικανό πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα να αποφασίσει αν οι ΗΠΑ θα συμμετάσχουν ή όχι στη στρατιωτική δράση κατά του Ιράν. Την ίδια στιγμή ο Ρεπουμπλικανός αντίπαλος του Ομπάμα στις εκλογές του Νοεμβρίου Μιτ Ρόμνι δηλώνει πως θα στηρίξει μια μονομερή ισραηλινή ενέργεια.

 

Ακόμη όμως και τα «γεράκια» του Ισραήλ γνωρίζουν καλά τις δυσκολίες του εγχειρήματος σε τακτικό, στρατηγικό και πολιτικό επίπεδο. Το Ιράν παραείναι «μεγάλη μπουκιά» για την ισραηλινή αεροπορία: μια χώρα αχανής, 75 εκατομμυρίων κατοίκων, με περίπλοκο γεωγραφικό ανάγλυφο και ισχυρή αντιαεροπορική άμυνα.

 

Κατ' αρχήν, οι κύριοι στόχοι, οι οχυρωμένες στα βουνά ή στο υπέδαφος πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, απέχουν ακόμη και 1.800 χιλιόμετρα από τις ισραηλινές βάσεις. Τα F-15 και F-16 θα χρειαστούν εναέριο ανεφοδιασμό από ιπτάμενα τάνκερ. Θα χρειαστούν έξτρα καύσιμα για να απογειωθούν με φουλ φορτίο βομβών και έξτρα χρόνο πάνω από το Ιράν. Το Ισραήλ όμως διαθέτει μόνο 8 με 10 τέτοια αεροσκάφη και μάλιστα παλαιού τύπου. Πώς θα το καταφέρουν; Μόνο με τη βοήθεια των ΗΠΑ, που διαθέτουν τουλάχιστον 80 ιπτάμενα δεξαμενόπλοια.

 

Το Ισραήλ έχει πρόβλημα και στην επιλογή του «μονοπατιού» προς τους στόχους. 

 

Ο βόρειος δρόμος περνά από τον εναέριο χώρο της Συρίας και της Τουρκίας. Πώς θα αντιδράσει ο Ερντογάν απέναντι σε ένα κύμα ισραηλινών βομβαρδιστικών πάνω από τη μεθόριό του; 

 

Ο δεύτερος, ο κεντρικός - και πιθανότερος - δίαυλος περνά μόνο από το Ιράκ. 

 

Ο νότιος «αεροδιάδρομος» απαιτεί τη συνεργασία της Σαουδικής Αραβίας, που είναι μεν εχθρός του σιιτικού Ιράν, αλλά πολύ δύσκολα θα μπορούσε να εξηγήσει μια τέτοια πράξη στους υπόλοιπους Αραβες.

 

Επειτα υπάρχει η πυκνή ιρανική αεράμυνα. Ναι μεν οι Ρώσοι δεν παρέδωσαν στους Ιρανούς τα περίφημα συστήματα S-300 που τους έχουν υποσχεθεί, ωστόσο η Τεχεράνη δηλώνει πως έχει προμηθευτεί μερικές συστοιχίες από άλλες πηγές, ενώ διαθέτει και πολλούς παλαιού τύπου SA-5 και Hawk.

 

Αντε και φτάνουν οι ισραηλινοί πιλότοι πάνω από το Ιράν. Τι να... πρωτοβομβαρδίσουν; 

 

Οι Ιρανοί έχουν διασπείρει τις εγκαταστάσεις εμπλουτισμού σε διάφορα σημεία της επικράτειας. Στην κορυφή της λίστας στόχων ξεχωρίζει σίγουρα το ήδη περιβόητο υπόγειο εργοστάσιο εμπλουτισμού ουρανίου στη Νατάνζ, νότια της Τεχεράνης, αλλά και το νέο εργοστάσιο στο Φόρντο, χτισμένο μέσα σε ένα βουνό κοντά στην ιερή πόλη των σιιτών, την Κομ. Το ίδιο ισχύει και για τον αντιδραστήρα βαρέος ύδατος στο Αράκ, στα δυτικά της χώρας και το εργοστάσιο ουρανίου στο Ισφαχάν, κοντά στην Κασπία Θάλασσα.

 

Πώς καταστρέφεις ένα εργοστάσιο που βρίσκεται μέσα σε ένα βουνό; Πρώτα απ' όλα πρέπει να ξέρεις με μεγάλη ακρίβεια τη φύση του στόχου - το είδος των πετρωμάτων, τις κλίσεις και τις λεπτομέρειες των τσιμεντένιων οχυρώσεων στο εσωτερικό του βουνού. Μετά, χρειάζεσαι ειδικές διατρητικές βόμβες. Οι αμερικανικής κατασκευής GBU-28, των 5.000 λιβρών (2.268 κιλών), οι μεγαλύτερες που διαθέτει το Ισραήλ, κατευθύνονται στον στόχο τους με λέιζερ και θεωρητικά μπορούν να φτάσουν ως τις υπόγειες εγκαταστάσεις. Αλλά ακόμη και οι κατασκευαστές τους δεν μπορούν να το εγγυηθούν: το συγκεκριμένο όπλο αποδίδει καλύτερα όταν ρίπτεται σχεδόν κάθετα από μεγάλο ύψος και με τη μέγιστη ταχύτητα, άρα είναι δύσκολο να πλήξει στόχους σε βουνοπλαγιές. Επίσης, κάθε F-15 μπορεί να μεταφέρει μόνο μία GBU-28.

 

Και πάλι βέβαια η Αμερική μπορεί να δώσει τη λύση με το νέο υπερόπλο της, τις τελευταίας γενιάς βόμβες τύπου GBU-ΜΟΡ 57Α «bunker-buster», που λέγεται πως σχεδιάστηκαν ακριβώς για τις υπόγειες ιρανικές εγκαταστάσεις. Ομως το Ισραήλ δεν διαθέτει τέτοιες βόμβες, όπως δεν διαθέτει και τα πανάκριβα «αόρατα» stealth βομβαρδιστικά Β-2 που απαιτούνται για να τις σηκώσουν, καθώς καθεμία ζυγίζει 15 τόνους!

 

Και βέβαια δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι η κυβέρνηση Ομπάμα θα επιτρέψει στο Πεντάγωνο να προμηθεύσει όλα αυτά τα... καλούδια στο Ισραήλ. Αν είναι να ρίξει κάποιος αυτή τη βόμβα, προφανώς θα είναι μόνον η αμερικανική πολεμική αεροπορία.

 

Μια εναλλακτική είναι να καταστραφούν μόνον οι είσοδοι ή/και τα υπόγεια καλώδια ηλεκτροδότησης και τηλεπικοινωνιών προς τις εγκαταστάσεις. Γι' αυτό και οι Ισραηλινοί εξετάζουν πλέον σοβαρά ένα «σχέδιο Β», που ξεφεύγει από τη λογική του χειρουργικού πλήγματος:  

Σε ένα ισραηλινό μέμο που διέρρευσε πριν από λίγες ημέρες παρουσιάζεται ένα νέο σχέδιο επίθεσης μεγάλης κλίμακας με πυραύλους, βαλλιστικούς και cruise, σε κρίσιμες υποδομές της χώρας, όπως τα εργοστάσια ηλεκτροδότησης και μία χωρίς προηγούμενο κυβερνοεπίθεση με ιούς στο Διαδίκτυο.

 

Ανάμεσα στους στόχους του μπαράζ των πυραύλων θα είναι, λέει, και οι κατοικίες των κορυφαίων στελεχών του πυρηνικού και πυραυλικού προγράμματος του Ιράν, με σκοπό τον «αποκεφαλισμό της διοίκησης του καθεστώτος»! Μόνον έπειτα από αυτή την «προπαρασκευή» θα ακολουθήσουν τα αεροπορικά πλήγματα στις πυρηνικές εγκαταστάσεις.

Οι περισσότεροι αναλυτές συμφωνούν ότι ο μεγαλύτερος παραλογισμός των Ισραηλινών είναι πως είναι έτοιμοι να επιτεθούν στο Ιράν χωρίς να είναι καθόλου βέβαιοι ότι θα καταστρέψουν ολοσχερώς τους κύριους στόχους τους. Στην καλύτερη περίπτωση, λένε οι ειδικοί, θα καθυστερήσουν μόνο το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα. «Μεγάλο μέρος των διεσπαρμένων και "θαμμένων" εγκαταστάσεων και του ραδιενεργού υλικού θα γλιτώσει. Ωστόσο οι συνέπειες μιας τέτοιας επιχείρησης θα είναι τρομερές και παγκόσμιες» γράφει χαρακτηριστικά ο Ρόμπερτ Χιούσον, αρχισυντάκτης της γνωστής στρατιωτικης επιθεώρησης «Jane's».

 

Την ίδια άποψη φαίνεται ότι έχει και ένα πρόσωπο-«κλειδί», ο αμερικανός επιτελάρχης στρατηγός Μάρτιν Ντέμπσι, ο οποίος πριν από λίγους μήνες χαρακτήρισε μια πιθανή ισραηλινή επιδρομή «αποσταθεροποιητική και αναποτελεσματική ως προς τους μακροπρόθεσμους στόχους της». Τι εννοεί; Οτι ακόμη και αν το Ιράν δεν έχει αποφασίσει να φτιάξει τη βόμβα (και απλώς θέλει να εξασφαλίσει τη δυνατότητα ταχείας κατασκευής της), θα το πράξει σίγουρα αν δεχθεί επίθεση.

 

Αλλά και ο ίδιος ο πρόεδρος Ομπάμα, παρά τις δηλώσεις του πως «διατηρεί ανοιχτές όλες τις επιλογές έναντι του Ιράν», εννοώντας και τη στρατιωτική, δεν δείχνει διατεθειμένος να συμμετάσχει σε μια τέτοια τρέλα - ιδίως σε εκλογική χρονιά και με τις πληγές του Αφγανιστάν και του Ιράκ ανοιχτές ακόμη.

 

Και ο λόγος που όλοι είναι τόσο προσεκτικοί είναι ότι το Ιράν, ακόμη και αν δεν καταφέρει να προστατεύσει τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του, είναι σε θέση να απαντήσει με πολύ ισχυρά αντίποινα. Πέρα από τις αρκετά αναβαθμισμένες πυραυλικές δυνατότητές του, το Ιράν έχει προειδοποιήσει τους πάντες πως η όποια επίθεση εναντίον του θα οδηγήσει στο κλείσιμο των στενών του Ορμούζ, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την τιμή του πετρελαίου και την παγκόσμια οικονομία.

 

Η Τεχεράνη δεν μπλοφάρει: διαθέτει αρκετούς πυραύλους εδάφους-θαλάσσης, νάρκες και ταχύπλοα για να κάνει - τουλάχιστον για μερικές εβδομάδες - μεγάλη ζημιά στα τάνκερ που περνούν από τον στενό δίαυλο. Οι Αμερικανοί θα πρέπει να επέμβουν με τα δύο αεροπλανοφόρα τους που περιπολούν ήδη στην περιοχή, αλλά τότε η σύρραξη ίσως γενικευθεί πέρα από τον έλεγχό τους.

 

Ταυτόχρονα ό,τι δεν μπορεί να κάνει το ίδιο το Ιράν θεωρείται βέβαιο πως θα το επιχειρήσουν οι «αντιπρόσωποί» του: η Χεζμπολάχ στον Λίβανο, η Χαμάς στη Γάζα και οι φανατικοί ισλαμιστές σε όλον τον κόσμο, περιλαμβανομένων των χωρών όπου οι εξεγέρσεις της «Αραβικής Ανοιξης» έχουν διαταράξει τις πολιτικές ισορροπίες ενισχύοντας το πολιτικό Ισλάμ.

 

Ιδιαίτερα η Χεζμπολάχ, με τα μεγάλα αποθέματα ρωσικών ρουκετών που διαθέτει, μπορεί να κάνει μεγάλη ζημιά στον ισραηλινό Βορρά και να πλήξει αρκετές μεγάλες πόλεις. Χώρια που οι Ισραηλινοί φοβούνται για πυκνά τρομοκρατικά χτυπήματα κατά ισραηλινών στόχων όπου γης, όπως η ανεξιχνίαστη πρόσφατη επίθεση σε ισραηλινούς τουρίστες στη Βουλγαρία, την οποία αμέσως ο Νετανιάχου απέδωσε στους Ιρανούς.