ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ: Mια Ελληνική έξοδος θα ισχυροποιήσει την Ευρωζώνη

Toυ Jacob Kirkegaard / bloomberg

Μια έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ θα επιφέρει βαρύ πλήγμα στη χώρα και σε όλη την Ευρώπη. Θα μπορούσε επίσης να είναι από τα καλύτερα που συνέβησαν ποτέ στη νομισματική ένωση.  

Οι επαναληπτικές εκλογές του ερχόμενου μήνα στην Ελλάδα θα λειτουργήσουν ως δημοψήφισμα, όπου θα αποφασισθεί αν θα δοθεί τέλος στη 12ετή παραμονή της χώρας στην Ευρωζώνη. Μια θετική απάντηση θα προκαλέσει συγκοπή στην ελληνική οικονομία, καθώς το τραπεζικό σύστημα θα καταρρεύσει και οι ξένοι προμηθευτές θα αρνηθούν να πληρώνονται σε δραχμές. Το τραπεζικό σύστημα της Ευρωζώνης, μακράν ο μεγαλύτερος διεθνής πιστωτής της Ελλάδας, θα υποστεί απώλειες εκατοντάδων δισ. ευρώ.

Για την ευρωπαϊκή οικονομία στο σύνολό της, πρωταρχικός κίνδυνος θα ήταν η επανεμφάνιση του συναλλαγματικού ρίσκου σε μια ώς πρόσφατα ανέκκλητη νομισματική ένωση. Οταν καταρρεύσουν οι ελληνικές τράπεζες ή κλείσουν για παρατεταμένες διακοπές ώστε να διευκολύνουν την υποχρεωτική μετατροπή των καταθέσεων σε νέες δραχμές, δεν μπορούμε να προβλέψουμε αν πολίτες και επιχειρήσεις στην ευρωπαϊκή περιφέρεια θα αποσύρουν τα χρήματά τους από τις τράπεζες διά παν ενδεχόμενο. Το αποτέλεσμα θα μπορούσε να είναι καταστροφικό.

Οι πιθανώς ζοφερές συνέπειες κάνουν πολλούς να υποθέτουν ότι κανένας σοβαρός Ευρωπαίος πολιτικός δεν θα επιτρέψει έξοδο της Ελλάδας. Σύμφωνα με αυτήν την άποψη, κάθε λόγος περί εξόδου της Ελλάδας είναι τακτική τρομοκράτησης, καθώς οι ηγέτες της Ευρώπης θα «λακίσουν» πρώτοι και θα χαλαρώσουν τους όρους του προγράμματος λιτότητας.

 

Η λογική αυτή υποτιμά ένα κρίσιμο στοιχείο της πολιτικής οικονομίας της Ευρωζώνης: Σε μια ένωση εν μέρει κυρίαρχων κρατών χωρίς υπερεθνική εξουσία, οι φόβοι για ηθική έκπτωση -πιθανότητα η επιείκεια προς την Ελλάδα να ενθαρρύνει άλλες χώρες σε κακή συμπεριφορά- βαραίνουν ακόμα πολύ. 

Οι ηγέτες της Ευρωζώνης δεν μπλοφάρουν απειλώντας να διακόψουν τη στήριξη. Αυτό που απεύχονται είναι η διάλυση του ευρώ. Και αυτός είναι ο λόγος που μία ελληνική έξοδος προκαλεί αισιοδοξία: Για να προστατεύσουν τη νομισματική ένωση, τα εναπομείναντα μέλη θα πρέπει να κινηθούν τάχιστα προς δημοσιονομική ενοποίηση, η οποία ανέκαθεν ήταν απαραίτητη για τη μακροχρόνια επιβίωση του ευρώ.

Οι καταστροφικές συνέπειες για την Ελλάδα θα ενώσουν την Ευρωζώνη. Η απώλεια της Ελλάδας θα έλυνε ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της περιοχής: οι οικονομίες της υπήρξαν τρομερά ασυγχρόνιστες για να μοιραστούν μια κοινή νομισματική πολιτική. Η αποχώρηση του πιο προβληματικού -οικονομικά και πολιτικά- μέλους θα επέτρεπε στα υπόλοιπα 16 να ενεργήσουν πολύ περισσότερο σαν ενιαία μονάδα. 

Εν τέλει, μόνο η βαθύτερη ενοποίηση των εναπομεινάντων χωρών-μελών της Ευρωζώνης θα αποκαθιστούσε την έννοια του ανέκκλητου της νομισματικής ένωσης μετά την ελληνική έξοδο. Ευτυχώς, αυτήν ακριβώς την αντίδραση θα προκαλέσει κατά πάσα πιθανότητα η αποχώρηση της Ελλάδας.