Του Κώστα Ράπτη
Την αισιόδοξη όψη των προεδρικών εκλογών της Αιγύπτου (η ψηφοφορία διαρκεί από χθες Τετάρτη έως και σήμερα) τη δίνουν οι μεγάλες ουρές των ψηφοφόρων στα 13.000 εκλογικά κέντρα όλης της επικράτειας και οι ενθουσιώδεις ανταποκρίσεις των διεθνών μέσων ενημέρωσης που θυμίζουν ότι οι Αιγύπτιοι καλούνται να εκλέξουν τον ηγέτη τους για πρώτη φορά στα… 5.000 χρόνια καταγεγραμμένης ιστορίας της χώρας τους. Ωστόσο, η αισιοδοξία εξαντλείται κάπου εδώ. Διότι, 15 μήνες μετά την (κάθε άλλο παρά αναίμακτη) πτώση του Hosni Mubarak, η κατεύθυνση που θα ακολουθήσει η φυσική ηγέτιδα χώρα του αραβικού κόσμου παραμένει απολύτως αδιευκρίνιστη.
Οι κοσμικές δυνάμεις (κυρίως η «επαναστατημένη νεολαία» και τα ανεξάρτητα συνδικάτα) που πρωτοστάτησαν στην ανατροπή του Φεβρουαρίου 2011 αναζητούν ακόμη ρόλο σε ένα πολιτικό σκηνικό που απειλείται να αποτελέσει είτε την διαιώνιση του προηγούμενου καθεστώτος με ορισμένες μόνο κοσμητικές αλλαγές, είτε την αντικατάστασή του από μια νέα, εξίσου καταπιεστική εξουσία.
Η πορεία προς την κάλπη υπήρξε ταραγμένη (βλ. λ.χ. την πολύνεκρη επίθεση «αγανακτισμένων κατοίκων» εναντίον των διαδηλωτών που πραγματοποιούσαν καθιστική διαμαρτυρία έξω από το υπουργείο Άμυνας), ενώ οι κανόνες του παιχνιδιού γράφονταν και ξαναγράφονταν διαρκώς, με την Εκλογική Επιτροπή να εκδίδει αντικρουόμενες αποφάσεις ως προς τις επιτρεπτές υποψηφιότητες, και το Ανώτατο Στρατιωτικό Συμβούλιο που διοικεί τη χώρα να επιφυλάσσει στον εαυτό του το δικαίωμα να εκπονήσει το νέο Σύνταγμα της χώρας κατά το δοκούν. Ο πρόεδρος που θα εκλεγεί (πιθανότητα στον δεύτερο γύρο του Ιουνίου) δεν είναι εκ των προτέρων σαφές ποιες εξουσίες θα διαθέτει πραγματικά.
Οι πραγματικές διαθέσεις του εκλογικού σώματος αποτελούν μυστήριο, καθώς, με δεδομένη και την αναξιοπιστία των αιγυπτιακών δημοσκοπήσεων, το 33% των ψηφοφόρων φερόταν αναποφάσιστο μέχρι και την παραμονή των εκλογών. Οι επιλογές του, ανάμεσα σε μια πλειάδα μη αναγνωρίσιμων υποψηφίων, φαντάζουν απρόβλεπτες και «δοκιμαστικές», όπως όταν στις βουλευτικές εκλογές του περασμένου φθινοπώρου έδωσε την πλειοψηφία στη Μουσουλμανική Αδελφότητα (και ένα εντυπωσιακό 25% στους ακόμη πιο σκληροπυρηνικούς ισλαμιστές Σαλαφιστές), για να μεταστραφεί, έκτοτε, κατά τις διαθέσιμες ενδείξεις, εναντίον τους, υπό τον φόβο της μονοπώλησης της εξουσίας. Η κατάρρευση της διαφύλαξης της τάξης μετά τη μεταπολίτευση Η αιγυπτιακή ύπαιθρος, ιδίως, αποτελεί απολύτως αχαρτογράφητη πολιτικά περιοχή.
Από τους 13 διεκδικητές της προεδρίας αυτοί που ξεχωρίζουν είναι ο
75χρονος άλλοτε υπουργός Εξωτερικών του Mubarak και μετέπειτα γ.γ. του
Αραβικού Συνδέσμου Amr Moussa, ο πρώην πτέραρχος και πρωθυπουργός για
λίγες ημέρες τον περασμένο Φεβρουάριο Ahmad Shafiq, ο επικεφαλής του
Κόμματος Ελευθερίας και Δικαιοσύνης (πολιτικής έκφρασης της
Μουσουλμανικής Αδελφότητας) Mohammed Mursi, ο οποίος αποτελεί «υποψήφιο
ρεζέρβα» εφόσον η αρχική επιλογή των ισλαμιστών δεν εγκρίθηκε από την
Εκλογική Επιτροπή, και το πρώην στέλεχος της Αδελφότητας Abdul Moneim
Aboul Fotouh, που ανοίγεται προς την «επαναστατημένη νεολαία» αλλά
εξασφάλισε και την στήριξη των Σαλαφιστών μετά την ακύρωση της
υποψηφιότητας του εκλεκτού τους.Την αισιόδοξη όψη των προεδρικών εκλογών της Αιγύπτου (η ψηφοφορία διαρκεί από χθες Τετάρτη έως και σήμερα) τη δίνουν οι μεγάλες ουρές των ψηφοφόρων στα 13.000 εκλογικά κέντρα όλης της επικράτειας και οι ενθουσιώδεις ανταποκρίσεις των διεθνών μέσων ενημέρωσης που θυμίζουν ότι οι Αιγύπτιοι καλούνται να εκλέξουν τον ηγέτη τους για πρώτη φορά στα… 5.000 χρόνια καταγεγραμμένης ιστορίας της χώρας τους. Ωστόσο, η αισιοδοξία εξαντλείται κάπου εδώ. Διότι, 15 μήνες μετά την (κάθε άλλο παρά αναίμακτη) πτώση του Hosni Mubarak, η κατεύθυνση που θα ακολουθήσει η φυσική ηγέτιδα χώρα του αραβικού κόσμου παραμένει απολύτως αδιευκρίνιστη.
Οι κοσμικές δυνάμεις (κυρίως η «επαναστατημένη νεολαία» και τα ανεξάρτητα συνδικάτα) που πρωτοστάτησαν στην ανατροπή του Φεβρουαρίου 2011 αναζητούν ακόμη ρόλο σε ένα πολιτικό σκηνικό που απειλείται να αποτελέσει είτε την διαιώνιση του προηγούμενου καθεστώτος με ορισμένες μόνο κοσμητικές αλλαγές, είτε την αντικατάστασή του από μια νέα, εξίσου καταπιεστική εξουσία.
Η πορεία προς την κάλπη υπήρξε ταραγμένη (βλ. λ.χ. την πολύνεκρη επίθεση «αγανακτισμένων κατοίκων» εναντίον των διαδηλωτών που πραγματοποιούσαν καθιστική διαμαρτυρία έξω από το υπουργείο Άμυνας), ενώ οι κανόνες του παιχνιδιού γράφονταν και ξαναγράφονταν διαρκώς, με την Εκλογική Επιτροπή να εκδίδει αντικρουόμενες αποφάσεις ως προς τις επιτρεπτές υποψηφιότητες, και το Ανώτατο Στρατιωτικό Συμβούλιο που διοικεί τη χώρα να επιφυλάσσει στον εαυτό του το δικαίωμα να εκπονήσει το νέο Σύνταγμα της χώρας κατά το δοκούν. Ο πρόεδρος που θα εκλεγεί (πιθανότητα στον δεύτερο γύρο του Ιουνίου) δεν είναι εκ των προτέρων σαφές ποιες εξουσίες θα διαθέτει πραγματικά.
Οι πραγματικές διαθέσεις του εκλογικού σώματος αποτελούν μυστήριο, καθώς, με δεδομένη και την αναξιοπιστία των αιγυπτιακών δημοσκοπήσεων, το 33% των ψηφοφόρων φερόταν αναποφάσιστο μέχρι και την παραμονή των εκλογών. Οι επιλογές του, ανάμεσα σε μια πλειάδα μη αναγνωρίσιμων υποψηφίων, φαντάζουν απρόβλεπτες και «δοκιμαστικές», όπως όταν στις βουλευτικές εκλογές του περασμένου φθινοπώρου έδωσε την πλειοψηφία στη Μουσουλμανική Αδελφότητα (και ένα εντυπωσιακό 25% στους ακόμη πιο σκληροπυρηνικούς ισλαμιστές Σαλαφιστές), για να μεταστραφεί, έκτοτε, κατά τις διαθέσιμες ενδείξεις, εναντίον τους, υπό τον φόβο της μονοπώλησης της εξουσίας. Η κατάρρευση της διαφύλαξης της τάξης μετά τη μεταπολίτευση Η αιγυπτιακή ύπαιθρος, ιδίως, αποτελεί απολύτως αχαρτογράφητη πολιτικά περιοχή.
Η καταγγελία των felool («σταγονιδίων» του προηγούμενου καθεστώτος) μοιάζει να μην επαρκεί σε συνθήκες που ο πληθυσμός αποζητά λιγότερους «κραδασμούς». Ιδίως αν ληφθεί υπ’ όψιν η επαπειλούμενη οικονομική κατάρρευση, με την τουριστική κίνηση να έχει μειωθεί κατά το ένα τρίτο, τις ξένες άμεσες επενδύσεις να έχουν υποχωρήσει από τα 6,4 δισ. δολάρια το 2010 στα 500 εκατ. πέρσι, την απαραίτητη χρηματοδοτική βοήθεια να μην έρχεται λόγω εντάσεων με το ΔΝΤ αλλά και τη Σαουδική Αραβία, και την αγορά να δοκιμάζεται ήδη από ελλείψεις.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου