Της ΧΡΙΣΤΙΝΑΣ ΠΑΝΤΖΟΥ
Στις αρχές της δεκαετίας του 1980, η γενιά που γεννήθηκε μετά το μεγάλο λιμό ενηλικιωνόταν και η Κίνα διέθετε ήδη το ένα τέταρτο του παγκόσμιου πληθυσμού και μόλις το 7% των καλλιεργήσιμων εδαφών του πλανήτη.
Είναι τότε που ξεκινά το μεγαλύτερο κοινωνικό πείραμα της ιστορίας της επιβάλλοντας την πολιτική του ενός παιδιού (ΠΕΠ), που θα σφράγιζε καταλυτικά την κοινωνική και οικονομική της ανάπτυξη. Τριάντα χρόνια αργότερα, το πρωτοφανές πείραμα πέτυχε το αδιανόητο καθώς, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, αποφεύχθηκαν κάπου κάπου 400 εκατ. γεννήσεις, αμβλύνοντας και το πρόβλημα των περιορισμένων πόρων.
Η πλατιά καμπάνια ευαισθητοποίησης, που την προηγούμενη δεκαετία είχε καταφέρει να μειώσει το δείκτη γονιμότητας από 5,9 σε 2,9, τα πρώτα χρόνια της υιοθέτησης της ΠΕΠ συνοδεύτηκε από πληθώρα καταχρήσεων και βίαιων κυμάτων μαζικής στείρωσης ή αναγκαστικών αμβλώσεων. Με την πάροδο των χρόνων οι πρακτικές αυτές τέθηκαν εκτός νόμου (αν και επιβιώνουν στην ύπαιθρο σαν σποραδικά κρούσματα), αλλά η ΠΕΠ παραμένει πυλώνας της στρατηγικής δημογραφικού ελέγχου της Κίνας και σημαία της προόδου της χώρας, όπως επισημαίνει στο «Ελ Περιόδικο» η Ρου Χσιάομεϊ της Εθνικής Επιτροπής Οικογενειακού Προγραμματισμού: «Δεν μπορούμε να λέμε ότι αυτή η πολιτική αποτελεί θυσία, γιατί έχει βελτιώσει αισθητά τη ζωή μας. Τα αποτελέσματα είναι πολύ θετικά. Σταμάτησε τη δημογραφική αύξηση, έδωσε ώθηση στην οικονομία, μείωσε τη φτώχεια και βελτίωσε τις συνθήκες ζωής της πλειοψηφίας του πληθυσμού».
Αυτό που κάποτε ήταν καταναγκασμός και μετέπειτα πειθώ, σήμερα μοιάζει να έχει αφομοιωθεί στο DNA της πλειονότητας ενός πληθυσμού που θέλει με κάθε τίμημα να ωφεληθεί από την οικονομική ανάπτυξη και έχει υποκύψει στον κοινωνικό ανταγωνισμό και το κυνήγι της ευημερίας. Είναι ενδεικτικό πως, σύμφωνα με κοινωνικές έρευνες, το 75% του πληθυσμού αποδέχεται την ΠΕΠ.
Αλλά οι συνέπειές της δεν είναι τόσο ειδυλλιακές όσο τις παρουσιάζουν οι αρχές.
Κατ' αρχάς δεν έχει περιορίσει τη χρήση πόρων, όπως επισημαίνει ο Ουάνγκ Φενγκ, καθηγητής Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας και επικεφαλής της μεγαλύτερης έρευνας για την ΠΕΠ. Αυτή η πολιτική είναι άχρηστη σε θέματα πόρων ή οικολογίας. Στο διάστημα 1990-2007, ενώ ο πληθυσμός αυξήθηκε μόλις κατά 16% η χρήση ενέργειας αυξήθηκε κατακόρυφα: το πετρέλαιο κατά 189%, το φυσικό αέριο κατά 375%, ο ηλεκτρισμός κατά 424%.
Το ακόμη μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η υπεργήρανση της δεύτερης οικονομίας του κόσμου. Ηδη από τη δεκαετία του 1990 η Κίνα έχει δείκτη γονιμότητας μικρότερο από εκείνο που απαιτείται για την αντικατάσταση του πληθυσμού. Το 1995 γράφτηκαν στα δημοτικά 25 εκατ. παιδιά, ενώ το 2008 ήταν μόλις 16 εκατ. Τα περίπου 160 εκατ. των άνω των 60 ετών θα έχουν φτάσει τα 300 εκατ. το 2030. Κι αυτό θα προκαλέσει σοβαρά προβλήματα όχι μόνο στο σύστημα συνταξιοδότησης αλλά κυρίως στην εργατική δύναμη: οι νέοι αποτέλεσαν κατά παράδοση τον κινητήρα της οικονομικής ανάπτυξης.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου