Οι μηχανισμοί ενός Ψυχρού Πολέμου μοιάζει να δημιουργούνται ανάμεσα στις ΗΠΑ και στην Κίνα, με φόντο μια μάχη για επιρροή στην Ασία. Οι σχέσεις ανάμεσα στην Ουάσιγκτον και στο Πεκίνο είναι ολοένα πιο τεταμένες και τις τελευταίες εβδομάδες παρακολουθούμε μια φραστική κλιμάκωση ανάμεσα στις δύο μεγάλες δυνάμεις της περιφέρειας Ασίας - Ειρηνικού. Και αυτό προτού καν πραγματοποιηθεί το περασμένο Σάββατο στο Μπαλί της Ινδονησίας η Σύνοδος Κορυφής της Ανατολικής Ασίας παρουσία του Μπαράκ Ομπάμα και του κινέζου Πρωθυπουργού Γουέν Τζιαμπάο.
Το γεγονός ότι ένας αμερικανός Πρόεδρος παρευρέθη για πρώτη φορά στη διάσκεψη αυτή, η οποία οργανώνεται στο περιθώριο εκείνης της Ενωσης Χωρών της Νοτιοανατολικής Ασίας (ASEAN), καταδεικνύει τη σημασία που δίνουν οι ΗΠΑ στην περιοχή.
Η σινοαμερικανική αντιπαλότητα αφορά το τμήμα της ασιατικής ηπείρου από το οποίο διέρχεται το ένα τρίτο των εμπορικών οδών του πλανήτη και το ήμισυ των προμηθειών του σε πετρέλαιο και αέριο.
Εδώ και λίγο καιρό έχει αποκρυσταλλωθεί σε μια παλαιά εδαφική διένεξη στη Νότια Σινική Θάλασσα ανάμεσα στην Κίνα και πολλές χώρες της περιοχής. Οι ΗΠΑ θέλουν να ανακατευτούν, εκτιμώντας πως ό,τι συμβαίνει στον Ειρηνικό είναι και αμερικανική υπόθεση. Οι Κινέζοι υποστηρίζουν ότι το ζήτημα πρέπει να διευθετηθεί διμερώς με τις ενδιαφερόμενες χώρες. Πρόκειται για αδιέξοδο.
Η διένεξη αυτή φέρνει «στα χέρια» την Κίνα με τέσσερις χώρες της ASEAN - Βιετνάμ, Φιλιππίνες, Μαλαισία, Μπρουνέι - και την Ταϊβάν.
Η Κίνα και η Ταϊβάν υποστηρίζουν ότι όλα τα εδάφη στη Νότια Σινική Θάλασσα τους ανήκουν. Οι τέσσερις άλλες διεκδικούν ένα μέρος των στρατηγικής σημασίας Αρχιπελάγων των νησιών Παρασέλ και των νησιών Σπράτλι. Η ένταση είναι ιδιαίτερα ζωηρή ανάμεσα στην Κίνα, από τη μια πλευρά, και στο Βιετνάμ και στις Φιλιππίνες, από την άλλη. Οι δύο τελευταίες χώρες, οι οποίες διεξάγουν ένα είδος «σταυροφορίας» κατά του Πεκίνου, πρότειναν στο Μπαλί να σχηματισθεί ένα είδος «ενωμένου μετώπου» εναντίον της Κίνας. Η πρωτοβουλία όμως έγινε χλιαρά δεκτή από τους συναδέλφους τους, καθώς οι χώρες της περιοχής ανησυχούν για την κινεζική σκιά που πέφτει στην περιφέρειά τους και έχουν συνείδηση της οικονομικής εξάρτησης αυτής της τελευταίας από τον μεγάλο βόρειο γείτονα.
Οι ΗΠΑ προκάλεσαν την οξεία αντίδραση της Κίνας. «Εξωτερικές δυνάμεις δεν θα έπρεπε να βρίσκουν δικαιολογίες για να παρεμβληθούν», δήλωσε ο Γουέν Τζιαμπάο στο Μπαλί ενώπιον των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων της ASEAN. Νωρίτερα οι ΗΠΑ είχαν κουνήσει δύο φορές το «κόκκινο πανί» μπροστά από τη Λαϊκή Δημοκρατία. Μιλώντας επί ενός αμερικανικού πολεμικού πλοίου αγκυροβολημένου στη Μανίλα, η αμερικανίδα υπουργός Εξωτερικών Χίλαρι Κλίντον εγκωμίασε μια «ιστορική συμμαχία» εξήντα ετών με τις Φιλιππίνες, υποσχόμενη στη χώρα αυτή την υποστήριξη των Αμερικανών «μπροστά στις νέες προκλήσεις» του 21ου αιώνα. Η κυρία Κλίντον δήλωσε στη συνέχεια ότι «κάθε χώρα πρέπει να διεκδικεί τα δικαιώματά της, όμως δεν μπορεί να το κάνει με απειλητικό και εξαναγκαστικό τρόπο». Δεν πρόφερε το όνομα της Κίνας, όμως το μήνυμα δεν μπορούσε να είναι σαφέστερο.
Την επομένη ο Μπαράκ Ομπάμα προκάλεσε ταραχή στο Πεκίνο κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψης-αστραπής που πραγματοποίησε στην Καμπέρα, ανακοινώνοντας την αποστολή προσεχώς 2.500 στρατιωτών στο Ντάργουιν στη Βόρεια Αυστραλία.
Μετά τα χρόνια του Μπους, κατά τη διάρκεια των οποίων οι ΗΠΑ είχαν αφήσει σε... αγρανάπαυση την πολιτική τους στην Απω Ανατολή, η νέα δέσμευσή τους εξηγείται από το καινούργιο δεδομένο, που είναι η προγραμματισμένη απεμπλοκή από το Ιράκ και το Αφγανιστάν.
Σύμφωνα με τον Φίλιπ Γκόλουμπ, καθηγητή Διεθνών Σχέσεων στο Αμερικανικό Πανεπιστήμιο του Παρισιού, «μπροστά στους δημοσιονομικούς και στρατηγικούς καταναγκασμούς τους οι ΗΠΑ ανασυντάσσουν τις ένοπλες δυνάμεις τους σε παγκόσμιο επίπεδο. Διατηρούν μια σημαντική παρουσία στον Αραβο-Περσικό Κόλπο, όμως το βλέμμα τους είναι πλέον στραμμένο στην περιοχή της Ασίας - Ειρηνικού, περιοχή που δικαίως θεωρούν το νέο κέντρο βάρους της παγκόσμιας οικονομίας».
Οι χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας εκφράζουν την ικανοποίησή τους για το γεγονός ότι ανοίγει και πάλι μια αμερικανική «ομπρέλα» που είναι πιθανό να περιορίσει την κινεζική ανάδυση, όμως μερικοί εξέφρασαν ανησυχίες στο Μπαλί για τις ενδεχόμενες συνέπειες αυτής της εξέλιξης. Η Ινδονησία υπέγραψε το 2010 μια «στρατηγική σύμπραξη» με την Ουάσιγκτον, αλλά την περασμένη εβδομάδα άφησε να διαφανεί κάτι σαν φόβος: ο ινδονήσιος υπουργός Εξωτερικών Μάρτι Ναταλεγκάουα προειδοποίησε στο Μπαλί για «εξελίξεις που μπορεί να προκαλέσουν αλυσίδα αντιδράσεων» μετά την ομιλία του Ομπάμα στην Αυστραλία. Ο Πρωθυπουργός της Μαλαισίας Νατζίμπ Ράζακ εξέφρασε την ανησυχία του για οποιαδήποτε πρωτοβουλία θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο «την ειρήνη και τη σταθερότητα». Οσο για τον υπουργό Εξωτερικών της Σιγκαπούρης, τον Κ. Σανμουγκάν, προέβλεψε ότι ο κίνδυνος είναι οι χώρες της περιοχής να βρεθούν στριμωγμένες ανάμεσα στα «αποκλίνοντα συμφέροντα» αντίπαλων δυνάμεων.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου