Απαρατήρητες λεπτομέρειες

Toυ ΡΟΥΣΣΟΥ ΒΡΑΝΑ

Απαρατήρητη...

... Κάπως έτσι πέρασε και φέτος η Παγκόσμια Μέρα της Αποταμίευσης. Πάνε τα χρόνια που όποιος μαθητής έγραφε την καλύτερη έκθεση για την αποταμίευση, έπαιρνε δώρο έναν ωραίο κουμπαρά. Σήμερα πια, στο σπίτι του κρεμασμένου δεν μιλάνε για σκοινί. Μονάχα για άσωτους και αμαρτωλούς που δεν τους άξιζε ο παράδεισος του ευρώ.

Και το φίδι;...Υπάρχει παράδεισος χωρίς φίδι; Το φίδι του ευρώ ήταν από την αρχή κρυμμένο στις λεπτομέρειες. Σήμερα, τα γεράκια των ελλειμμάτων υποβάλλουν τις φτωχότερες χώρες της ευρωζώνης στην πιο αυστηρή λιτότητα, επειδή ξόδεψαν απερίσκεπτα. Δεν ήταν όμως αυτό φυσικό, όταν, με την ένταξή τους στο ευρώ, οι φτωχές χώρες απέκτησαν ίσως για πρώτη φορά στην ιστορία τους τη δυνατότητα να δανείζονται φθηνά από τις πλούσιες; Δεν υπήρχε καμία υστεροβουλία σε αυτή τη γενναιοδωρία; Και όμως, πολλές από τις χρεωμένες χώρες που σήμερα μαστιγώνονται ως αμαρτωλές από εκείνες που τις εξώθησαν στην αμαρτία, είχαν δει το φίδι από την αρχή ή τουλάχιστον την ουρά του. Ηδη από το 2003, τουλάχιστον πέντε χώρες της ευρωζώνης, μεταξύ των οποίων η Ελλάδα, το Βέλγιο και η Ιταλία, είχαν ζητήσει από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να τυπώσει χαρτονομίσματα του ενός και των δύο ευρώ, επειδή τα αντίστοιχα κέρματα ξοδεύονταν ασυνείδητα από τους πληθυσμούς, συμβάλλοντας έτσι στην άνοδο του κόστους ζωής και στον πληθωρισμό. Ομως, ο τότε πρόεδρος της ΕΚΤ Βιμ Ντούιζενμπεργκ είχε αγνοήσει το αίτημά τους.

 

Γιατί;

Η απάντηση ίσως να βρίσκεται στην Ολλανδία. Σε πρόσφατο ταξίδι του εκεί, ο καθηγητής των Οικονομικών Θεωριών Γιάννης Βαρουφάκης είδε μια χώρα με εντυπωσιακά πλεονάσματα, χαμηλό δημόσιο χρέος και δυναμική οικονομία, μια χώρα όπου καμία κρίση δεν είναι εμφανής. Ομως, πίσω από τη βιτρίνα κρύβεται ένα βουνό ιδιωτικών χρεών. «Με ένα φορολογικό σύστημα που σε τιμωρεί αν δεν πάρεις μεγάλα δάνεια, όσο πιο πλούσιοι φαίνονται οι Ολλανδοί, τόσο πιο βαθιά είναι βουτηγμένοι στα χρέη», γράφει ο καθηγητής στο Protagon.gr. «Για παράδειγμα, αν έχεις δικό σου σπίτι και δεν χρωστάς στην τράπεζα, πληρώνεις πολύ περισσότερο φόρο. Αρα έχεις κάθε κίνητρο να μην αποπληρώνεις το σπίτι σου, ακόμη και αν έχεις χρήματα. Το ίδιο συμβαίνει και με τις επιχειρήσεις. Ετσι, μπορεί η χώρα να έχει μικρό δημόσιο χρέος, αλλά το ιδιωτικό χρέος προς τις τράπεζες είναι τερατώδες». Κράτος και πολίτες ανακαλύπτουν σιγά σιγά πως οι τράπεζές τους είναι στα πρόθυρα της κατάρρευσης. Οταν κλείσουν την κάνουλα των δανείων, θα σκάσει η φούσκα του ιδιωτικού χρέους, όπως αλλού έσκασε η φούσκα του δημόσιου χρέους. Με τραγικά αποτελέσματα για τον μέσο Ολλανδό.

Είναι φανερό πως το φίδι που φωλιάζει στον κόρφο του ευρώ είναι οι τραπεζίτες. Το ευρώ είναι δικό τους κατασκεύασμα. Και αυτοί θα είναι η καταστροφή του. Επειδή έσπασαν με αυτό τους κουμπαράδες μας για να γεμίζουν με τα λεφτά μας τους δικούς τους.