Η ιστορία δύο χρεοκοπιών

Του DANIEL GROS

Διευθυντή του Center for European Policy Studies.

Η ελληνική εµπειρία – ως τώρα τουλάχιστον – µοιάζει µε «ριπλέι» του δράµατος της Αργεντινής. Και η Ελλάδα έπασχε ιστορικά από δηµοσιονοµικά προβλήµατα και υψηλό πληθωρισµό, προβλήµατα που «λύθηκαν» υποτίθεται µε την είσοδό της στην ΟΝΕ το 2001 (όλως τυχαίως, την ίδια στιγµή που η Αργεντινή ετοιµαζόταν να χρεοκοπήσει).  

Η πρώτη της δεκαετία εντός ΟΝΕ χαρακτηρίστηκε, όπως είχε συµβεί και µε την Αργεντινή µετά τη σύνδεσή της µε το δολάριο, από ταχύτατη οικονοµική ανάπτυξη, χάρη κυρίως στην είσοδο άφθονων, φθηνών πιστώσεων από έξω.

Εκείνη όµως την πρώτη δεκαετία η Ελλάδα έχασε µεγάλο µέρος της ανταγωνιστικότητάς της έναντι της Γερµανίας, µε τον ίδιο ακριβώς τρόπο που η Αργεντινή έχασε την ανταγωνιστικότητα της έναντι της Βραζιλίας.

Οπως η Αργεντινή επλήγη από τις επιπτώσεις της πιστωτικής κρίσης των αναδυόµενων αγορών, το 1997-98, η Ελλάδα πλήττεται σήµερα από τις επιπτώσεις της κρίσης του 2008.  

Οπως και η Αργεντινή, έτσι και η Ελλάδα σήµερα δεν θεωρείται αξιόπιστη από τους διεθνείς επενδυτές. 

Και ο σκεπτικισµός αυτός µοιάζει δικαιολογηµένος, καθώς οι συνήθεις δείκτες εξυπηρέτησης του χρέους µοιάζουν χειρότεροι για την Ελλάδα από ό,τι ήταν για την Αργεντινή. Το δηµόσιο έλλειµµα της Ελλάδας, όπως και το έλλειµµα του εξωτερικού ισοζυγίου, είναι τριπλάσια από αυτά της Αργεντινής, ενώ το συσσωρευµένο χρέος της Ελλάδας είναι υπερδιπλάσιο.

Το πρώτο «πακέτο σωτηρίας» για την Ελλάδα απέτυχε εξίσου παταγωδώς µε εκείνο της Αργεντινής. Εναν χρόνο µετά το µνηµόνιο, τα «σπρεντ» των οµολόγων είναι πολύ υψηλότερα, ενώ η Ελλάδα δέχεται πολύ µεγαλύτερη ξένη οικονοµική βοήθεια από ό,τι η Αργεντινή – αφού και τα δύο «πακέτα» µαζί ξεπερνούν το 100% του ΑΕΠ της.

Αν η Ελλάδα τελικά ακολουθήσει κατά γράµµα το «σενάριο» της Αργεντινής και αναγκαστεί να φύγει από την ευρωζώνη έπειτα από µια «άτακτη» στάση πληρωµών, το ονοµαστικό της ΑΕΠ πιθανότατα θα περιοριστεί στο µισό. Σε αυτή την περίπτωση, το χρέος της ελληνικής κυβέρνησης έναντι των εταίρων της στην ευρωζώνη θα αγγίξει το 400% του ΑΕΠ, και βέβαια µικρό µέρος του θα αποπληρωθεί. Η Αργεντινή, από τη µεριά της, µπορεί να προχώρησε σε στάση πληρωµών στο ιδιωτικό της χρέος, αλλά τουλάχιστον αποπλήρωσε όλο της το επίσηµο κρατικό χρέος.

Ο Καρλ Μαρξ έγραψε πως η ιστορία επαναλαµβάνεται σαν φάρσα. Στην περίπτωση της Ελλάδας ίσως αποδειχθεί πως η αργεντίνικη τραγωδία θα επαναληφθεί, αλλά σε µεγέθυνση.