Στέλνοντας τα παιδιά μας ταξίδι στο μέλλον σε θέσεις ΟΡΘΙΩΝ...

ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟ

Του ΡΟΥΣΣΟΥ ΒΡΑΝΑ

Οι παππούδες µας έκαναν πέντ'-έξι παιδιά. Οι γονείς μας κάτι λιγότερα, αλλά πάντως περισσότερα από όσα κάναμε εμείς. Τα χρόνια τους ήταν χρόνια μιας κοινωνικής κινητικότητας που έσπρωχνε τις νέες γενιές προς τα πάνω. Μπορεί οι γονείς μας να άφησαν νωρίς τα θρανία για να πιάσουν δουλειά, αλλά μπόρεσαν έτσι να σπουδάσουν τα παιδιά τους. Ηταν μια κοινωνική πρόοδος που έζησαν εκατομμύρια άνθρωποι στην Ευρώπη, όταν οι ευκαιρίες για δουλειά έκαναν ολόκληρες γενεές να ζήσουν πολύ καλύτερα από όσο είχαν ζήσει οι γονείς τους.

Τα δικά µας παιδιά; Γιατί έχουμε σήμερα την εντύπωση πως αυτή η πρόοδος έχει σταματήσει; Γιατί τα παιδιά μας και τα εγγόνια μας είναι σήμερα οι πρώτες γενιές, εδώ και πολλές δεκαετίες, που ζουν φτωχότερα από τους γονείς τους και τους παππούδες τους;  

Οι περισσότερες δυτικές κοινωνίες στηρίζονται στην εμπιστοσύνη. Και αυτή η εμπιστοσύνη στηρίζεται στην υπόσχεση της κοινωνικής προόδου. Κανείς πολιτικός δεν πρόδωσε ποτέ αυτή την εμπιστοσύνη ατιμωρητί. Η ιδέα πως το αύριο θα είναι καλύτερο από το σήμερα είναι πανίσχυρη. Αυτή διατηρεί την κοινωνική συνοχή. Οι άνθρωποι προοδεύουν όταν αισθάνονται πως θα έχουν το δικό τους μερίδιο στην πρόοδο, τις δικές τους ευκαιρίες. Η πίστη στο αύριο κάνει τους γονείς να προτρέπουν τα παιδιά τους να βάλουν τα δυνατά τους. Η ιδέα πως αν μπουν σε έναν καλό δρόμο, αύριο μεθαύριο θα ανταμειφθούν με καλύτερες και περισσότερες προοπτικές, είναι το θεμέλιο της κοινωνικής προόδου. Υπακούμε στους κανόνες, επειδή κάπου στην άκρη βλέπουμε μια ανταμοιβή. 

Αυτός είναι ο άγραφος νόμος του κοινωνικού συμβολαίου που συνομολογούμε ο ένας με τον άλλο και όλοι μαζί με το κράτος στο οποίο ζούμε. Αυτός ο άγραφος νόμος έχει σήμερα παραβιαστεί. Εχει μάλιστα γυρίσει από την ανάποδη, καθώς καταρρέουν οι μεσαίες και οι κατώτερες εισοδηματικές τάξεις. Το αύριο δεν διαφαίνεται καλύτερο από το σήμερα. Και το σήμερα μοιάζει χειρότερο από το χθες.

Τι προοπτικές έχει σήμερα μια μέση οικογένεια; Ξέρουμε πως, όσο περισσότερο και αν κοπιάζουν τα μέλη της, τόσο περισσότερο δυσκολεύονται να τα βγάλουν πέρα. Ξέρουμε πως πληρώνει ολοένα και περισσότερους φόρους, επειδή οι πλουσιότερες οικογένειες πληρώνουν ολοένα και λιγότερους. Ξέρουμε πως σπουδάζει τα παιδιά της με δανεικά, για δουλειές που δεν πρόκειται να πιάσουν ποτέ. Και ξέρουμε, όπως επισημαίνει ο Ντέιβιντ Μακουίλιαμς στην ιρλανδική «Ιντιπέντεντ», πως καμιά κυβέρνηση δεν δείχνει την πρόθεση να κάνει κάτι ριζοσπαστικό για να αναστρέψει αυτή την κατάσταση. Ολα αυτά σημαίνουν ότι οι μεσαίες και οι κατώτερες εισοδηματικές τάξεις θα εξακολουθήσουν να συρρικνώνονται επ' αόριστον.

Στο τρένο που ταξίδεψε τους παππούδες μας και τους γονείς μας στο θαυμαστό ταξίδι τους στην πρόοδο, δεν περισσεύει σήμερα θέση για τα παιδιά μας και τα εγγόνια μας.