ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ: Ο θάνατος είναι γιορτή!

(Στη μνήμη του Λ.Κύρκου)

Του ΜΙΧΑΛΗ ΜΗΤΣΟΥ

Η αναζήτηση καταφυγίου είναι μια από τις θεμελιώδεις εμπειρίες του ανθρώπου, λέει ο φιλόσοφος Εμανουέλε Σεβερίνο. 

Ερχόμαστε στον κόσμο και προσκρούουμε στον πόνο και στον θάνατο. Ολος ο μεγάλος πολιτισμός γεννήθηκε ως άμυνα απέναντι σ' αυτά τα τρομερά γεγονότα. Πρώτα με τον μύθο, ύστερα με τη φιλοσοφία, εν τέλει με την επιστήμη και την τεχνική, αναζητήθηκε ένα καταφύγιο. Ο άνθρωπος, γνωρίζοντας πως είναι εφήμερος, έχει ανάγκη από προστασία. Αλλά αυτό που αναζητεί στην προστασία είναι ό,τι λιγότερο αυθεντικό μπορεί να αποσπάσει. Ο θάνατος βρίσκεται στη δύση της αντίφασης ανάμεσα στην αλήθεια και τη ζωή. Μόνο τότε τελειώνει κάθε πόνος και κάθε αντίφαση. Και αυτή η ιδέα δεν έχει καμιά σχέση με τη χριστιανική αντίληψη για την ανάσταση.

(Ενα βράδυ πριν από πολλά χρόνια στο σπίτι της Καλλιδρομίου, λίγο πιο κάτω από το δικό του. Συζήτηση για όλα. Ενα μπουκάλι ούζο δώρο, που δεν τ' ανοίξαμε ποτέ. Μια γλύκα, που δεν θα την ξεχάσουμε ποτέ).

Στον ιταλό φιλόσοφο δεν αρέσει να μιλάει για τον εαυτό του ούτε για τις αναμνήσεις του. «Από τη στιγμή που μιλάω γι' αυτές, αρχίζουν να ακούγονται ψεύτικες, αφού είναι ξεκομμένες από τον κόσμο στον οποίο τις έζησα», λέει σε συνέντευξή του στη «Ρεπούμπλικα», με αφορμή την αυτοβιογραφία του που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις Εκδόσεις Rizzoli. «Γράφοντας την αυτοβιογραφία μου, υπέκυψα σε μια ματαιοδοξία, στην ανάγκη να δημοσιοποιηθούν ακόμη και άγνωστες πλευρές μου. Ομως πρέπει να πω ότι υπάρχουν σοβαρότερες αμαρτίες από το να γράψεις για τον εαυτό σου. Οπως το να θέλεις να ζεις, να θέλεις να μιλάς, να θέλεις να λες την αλήθεια. Ολα αυτά είναι βέβαια θεμιτά, αλλά εντάσσονται σε μια μορφή βούλησης για ισχύ. Και η ισχύς δεν έχει καμιά σχέση με την αλήθεια. Είναι άλλο πράγμα να ζεις πιστεύοντας ότι η ζωή δεν αποτελεί αμαρτία - με την έννοια του λάθους, της μη αλήθειας - κι άλλο να ζεις γνωρίζοντας πως ό,τι κάνεις, ακόμη και η πιο ερωτική χειρονομία, ανήκει στη θεμελιώδη τρέλα με την οποία ο άνθρωπος είναι δεμένος».

(«Δεν έχω νιώσει απόγνωση ποτέ. Σε δυναμώνει το πέρασμα από την Αριστερά. Δώδεκα χρόνια στις φυλακές και τις εξορίες, είδα την απερίγραπτη ομορφιά της συλλογικής ζωής. Ο άνθρωπος πλάθεται και βεβαιώνεται μέσα στην κοινωνία». Από συνέντευξη του Λεωνίδα Κύρκου στην «Καθημερινή», τον Οκτώβριο του 2006).

Ο Σεβερίνο δεν φοβάται τον θάνατο. Γι' αυτόν, είναι μια μεγάλη γιορτή. «Είμαστε προορισμένοι για μια Χαρά απείρως πιο έντονη από αυτή που υπόσχονται οι θρησκείες και οι επιστήμες αυτού του κόσμου. Μας περιμένουν οι νεκροί μας. Η Εστερίνα με περιμένει. Σαν ένα σταθερό άστρο στον ουρανό».

(Ούτε ο Λεωνίδας πρέπει να φοβόταν τον θάνατο, γιατί κι αυτόν τον περίμενε η Καλή του. Σαν ένα σταθερό άστρο στον ουρανό. Τώρα πια είναι μαζί).