Η οικονομία της Αιγύπτου, οι ανισότητες της οποίας οδήγησαν στην ανατροπή του καθεστώτος Μουμπάρακ, είναι σήμερα παγιδευμένη σε κατάσταση ακόμη μεγαλύτερης αδράνειας. Η 18ήμερη επανάσταση σταμάτησε τη εισροή ξένων επενδύσεων στη χώρα και ακινητοποίησε την τουριστική κίνηση. Ο ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης υποχώρησε κατά λιγότερο από 2%, σε σχέση με το 5% που είχε εκτιμηθεί αρχικά. Ωστόσο, τα αποθέματα σκληρού νομίσματος βυθίστηκαν κατά 25%.
Στην Αίγυπτο, ρίζα της οργής του κόσμου ήταν τα οικονομικά προβλήματα της χώρας. Οπότε η επιτυχία της επανάστασης εξαρτάται, εν μέρει, από την αποτελεσματικότητα των μέτρων ανάκαμψης της οικονομίας. Θα επηρεαστούν, επίσης, τα επαναστατικά κινήματα στις υπόλοιπες χώρες του αραβικού κόσμου, όπου τα οικονομικά προβλήματα πυροδοτούν φόβους για διαιώνιση της αστάθειας, των αυταρχικών καθεστώτων ή μιας οπισθοδρόμησης από μεταρρυθμίσεις δυτικού τύπου.
«Ο κόσμος είναι θυμωμένος», δηλώνει ο Χασάν Μάχμουντ, κάτοικος του Καΐρου. Ηλπιζε σε μια καλύτερη ζωή μετά την επανάσταση. Αντί αυτού, όμως, τον απέλυσαν από το εργοστάσιο παραγωγής τουριστικών αναμνηστικών, όπου εργαζόταν με ημερομίσθιο 10 δολάρια. «Ο κόσμος μιλά όλο και περισσότερο για μια δεύτερη επανάσταση, την επανάσταση της πείνας», λέει ο ίδιος.
Οι πρώτες ανοικτές εκλογές στη χώρα μετά από δεκαετίες θα πραγματοποιηθούν αυτό το φθινόπωρο. Η μεγαλύτερη πρόκληση δεν είναι άλλη από την ικανοποίηση των -καταπιεσμένων εδώ και χρόνια- προσδοκιών του κόσμου με την παράλληλη επανεκκίνηση της οικονομίας. Τα μέτρα είναι ριζοσπαστικά και συχνά αντικρουόμενα. Περιλαμβάνουν τεράστιες περικοπές στο εργατικό δυναμικό και στις ανώφελες κρατικές επιδοτήσεις ενός «παχύσαρκου» κράτους, αλλά και επέκταση του ρόλου του κράτους στην οικονομία με αριστερή προσέγγιση.
Η Μουσουλμανική Αδελφότητα έχει προτείνει την επιβολή πρόσθετου φόρου στα εισοδήματα όλων των μουσουλμάνων για τη χρηματοδότηση του φιλανθρωπικού έργου με βάση το καταστατικό του κόμματός τους.
Αυτοί που δεν είναι μουσουλμάνοι απαλλάσσονται από τον φόρο, διάκριση που κινδυνεύει να βαθύνει το χάσμα μεταξύ διαφορετικών θρησκευτικών ομάδων.
Οι δυτικές δυνάμεις, αναγνωρίζοντας το οικονομικό αδιέξοδο και τους πιθανούς κινδύνους, έσπευσαν να δεσμεύσουν 20 δισ. δολάρια σε πακέτο στήριξης των επαναστατικών κινημάτων στην Τυνησία και την Αίγυπτο, συμπεριλαμβανομένων προτάσεων για συγχώρεση χρεών αλλά και δανείων από την Παγκόσμια Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Η πρόκληση είναι μεγάλη και πολύπλευρη. Η επανάσταση απελευθέρωσε αιτήματα και προσδοκίες για περισσότερες θέσεις εργασίας και υψηλότερους μισθούς σε μια οικονομία όπου έχει εξανεμιστεί η παραγωγική ικανότητα. Ισχυρή ένδειξη της απόγνωσης στους κυβερνητικούς κύκλους αποτέλεσαν τα επτά εκατομμύρια Αιγύπτιοι που υπέβαλαν αίτηση για 450.000 νέες θέσεις εργασίας στο Δημόσιο, τις οποίες υποσχέθηκε η ενδιάμεση κυβέρνηση, αμέσως μετά την επανάσταση, επισημαίνει ο οικονομολόγος Αχμεντ Γκαλάλ.
Ο υφυπουργός Οικονομικών της χώρας, Σαμίρ Μοχάμεντ Ράντβαν, δήλωσε, πρόσφατα, στο βρετανικό ειδησεογραφικό δίκτυο BBC ότι νιώθει «φυλακισμένος» στη θέση του. Ο τουρισμός, ένας τομέας που αναλογεί στο 10% του ΑΕΠ της χώρας, έχει μειωθεί 40%. Την ίδια ώρα, η έκρηξη των αιτημάτων των εργαζομένων με δυσκολία μπορεί να ελεγχθεί. Ο Μοάτζ Ελ Αλφι, διευθύνων σύμβουλος της αλυσίδας fast food Americana, δηλώνει ότι «μετά την επανάσταση αυξήσαμε τους μισθούς. Ενα μήνα αργότερα, οι εργαζόμενοι κήρυξαν απεργία, απαιτώντας περισσότερες αυξήσεις. Ολοι προσπαθούν να αποκομίσουν όσο περισσότερα οφέλη από την επανάσταση, δημιουργώντας μια χαοτική κατάσταση».
Μια χώρα με πλούσια παραγωγή φυσικού αερίου, η Αίγυπτος δαπανά το ένα δέκατο του ΑΕΠ -δηλαδή κεφάλαια που υπερβαίνουν τον προϋπολογισμό των δαπανών της για την παιδεία και την υγεία- για να διατηρούνται οι τιμές του φυσικού αερίου, του ντίζελ και του ηλεκτρικού ρεύματος σε επίπεδα χαμηλότερα των διεθνών τιμών.
Οικονομολόγοι και φιλελεύθεροι υποστηρίζουν ότι τέτοιας φύσεως επιδοτούμενα οφέλη απορροφούνται από τις ευκατάστατες μερίδες του πληθυσμού, δηλαδή εκείνους που ζουν σε επαύλεις με μεγάλη κατανάλωση ενέργειας, και οδηγούν οχήματα ελευθέρου χρόνου, τα γνωστά SUVs.
Η ανυπομονησία, όμως, των πολιτών συσσωρεύεται. Ο 45χρονος Κανέλτ Γιούνους, δήλωσε ότι αναγκάστηκε να απολύσει οκτώ υπαλλήλους από την επιχείρησή του με σουβενίρ, τονίζοντας ότι «πολλοί πλέον αρχίζουν να πιστεύουν ότι αυτή η επανάσταση είναι κατάρα για τους φτωχούς. Ο κόσμος θέλει απλά να διαθέτει τα μέσα για να επιβιώσει».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου