Ο Μίκης που αγαπάμε

Tου Aλεξη Παπαχελα

Θυμάμαι ακόμη τα λόγια του Αντώνη Καρκαγιάννη όταν ερχόταν η κουβέντα στον Μίκη Θεοδωράκη: «Ο,τι και να λέει, ό,τι και να εκφράζει, δεν θα ξεχνάς ότι είναι ο Μίκης, με ό,τι αυτό σημαίνει». 

Τα λόγια του Καρκαγιάννη μού ήλθαν στη σκέψη καθώς έβλεπα τον Μίκη να μιλάει στο συγκεντρωμένο πλήθος στα Προπύλαια. Ο Μίκης για την προηγούμενη αλλά και τη δική μας γενιά συμβολίζει πολλά: την εποχή του ατέλειωτου ρομαντισμού της μεταπολίτευσης, τις παρέες που τραγουδούσαν μέχρι τα ξημερώματα στις ταβέρνες της Αθήνας, τις βραδιές που περάσαμε έπειτα από μεγάλες διαδηλώσεις τραγουδώντας το «ένα το χελιδόνι». Ο Μίκης είναι, και θα είναι, πάντα στο μυαλό μας ο μεγάλος συνθέτης, αλλά και ο μεγάλος αγωνιστής.

Η ζωή έχει, βεβαίως, δείξει ότι το να έχεις μεγάλο ταλέντο στην τέχνη δεν σημαίνει απαραίτητα ότι διαθέτεις και πολιτική κρίση. Η περιπετειώδης, άλλωστε, διαδρομή του Μίκη το απέδειξε γιατί οι πολιτικές του απόψεις απεδείχθησαν άκρως ευμετάβλητες, αν και πάντοτε παθιασμένες. 

Τώρα, όμως, έχω την εντύπωση ότι έχει αναλάβει τον ρόλο του εκπροσώπου μιας ολόκληρης γενιάς και κουλτούρας της μεταπολίτευσης που τελειώνει και δίνει την τελευταία της μάχη. Εχει ρομαντισμό, αλλά και έναν ισοπεδωτικό λαϊκισμό ο λόγος αυτός που ξυπνάει παλιά επαναστατικά, ακόμη και πατριωτικά ένστικτα, αλλά είναι βαθιά αδιέξοδος. 

Στο ερώτημα τι πρέπει να κάνουμε, π.χ., ένας συνοδοιπόρος του απάντησε σε μια συνέντευξή του «να φύγουμε μπροστά». Σύμφωνοι, μπροστά, αλλά προς τα πού;  

Δεν φτάνει αυτήν την ώρα να πούμε ένα γενναίο ΟΧΙ στους δανειστές μας και στην τρόικα ούτε να διακηρύξουμε ότι δεν πουλάμε τίποτα ή να κηρύξουμε το Μνημόνιο παράνομο. Και μετά; Είμαστε έτοιμοι να γίνουμε μια πιο χλιδάτη Αλβανία που θα ζει στην υπερήφανη απομόνωση και μιζέρια;

Εν πάση περιπτώσει, αυτό που ενοχλεί περισσότερο ίσως είναι να βλέπεις σεβάσμιους ανθρώπους και σύμβολα μιας εποχής να γίνονται εμπόρευμα των μικροπωλητών του τηλελαϊκισμού και της οπισθοδρόμησης.  

Οσο όμως και να διαφωνεί κανείς με τις απόψεις τους, οφείλει να σεβαστεί την ιστορία, την προσφορά και τους αγώνες τους. Γι’ αυτό όταν ακούω τον Μίκη να μιλάει τελευταία, νιώθω την αγωνία όλων μας που καταλαβαίνουμε ότι μια εποχή, αυτή της μεταπολίτευσης, τέλειωσε και μας ξημερώνει κάτι που δεν έχουμε ιδέα πώς θα μοιάζει.  

Δεν ξέρω αν το θυμάστε εκείνο το μοναδικό τραγούδι του Μίκη που μιλάει για «δρόμους που χάθηκα... φίλους που έχασα... γέφυρες που έκαψα, άστρα π’ αγάπησα» και τελειώνει με αυτό που όλοι μας νιώθουμε: «πού πάω και τι θα βρω». Αυτόν τον Μίκη αγαπάμε, αυτόν σεβόμαστε και αυτόν θα έχουμε στην καρδιά μας, όσο και με ό,τι κι αν διαφωνούμε.