Από την ΚΙΤΤΥ ΞΕΝΑΚΗ
Ιούλιος 1995. Οι δυνάµειςτων Σερβοβοσνίων έχουν καταλάβει τη Σρεµπρένιτσα, τη µουσουλµανική περιοχή που είχε ανακηρυχτεί από τον ΟΗΕ δυο χρόνια νωρίτερα «ασφαλής θύλακος». Στην κεντρική πλατεία, ο στρατηγός Μλάντιτς µοιράζει καραµέλες στα παιδιά, τα διαβεβαιώνει πως όλα θα πάνε καλά, χαϊδεύει ένα από αυτά στο κεφάλι. Λίγες ώρες αργότερα, µε δική τουεντολή – σύµφωνα µε το κατηγορητήριοτης Χάγης –θα ξεκινήσει η χειρότερη σφαγή που έχει διαπραχθεί στην Ευρώπη µετά τον Β’ Παγκόσµιο Πόλεµο. Κάπου 8.000 άρρενες βόσνιοι µουσουλµάνοι θα θανατωθούν και ανάµεσά τους 1.500 παιδιά.
Αυτός ήταν ο Ράτκο Μλάντιτς. «Κάντε τους τα µυαλά κάρβουνο!», ακούστηκε να λέει µέσω ασυρµάτου στους άνδρες του, αρχές του 1992, λίγο αφότου είχε ξεκινήσει η τριετής πολιορκία του Σαράγεβο. «Κάψτε και καταστρέψτε!», φέρεται επίσης να διέταξε. Είχε ψύχωση µε την ιστορία του έθνους του, κι έβλεπε τον πόλεµο της Βοσνίας – κατά τον οποίο σκοτώθηκαν 100.000 άνθρωποι και εκτοπίστηκαν ένα εκατοµµύριο οκτακόσιες χιλιάδες – ως µια ευκαιρία εκδίκησης για τα 500 χρόνια τουρκικής σκλαβιάς της Σερβίας. Γι’ αυτόν, οι βόσνιοι µουσουλµάνοι ήταν «Τούρκοι», έτσι τους αποκαλούσε περιφρονητικά. Το όραµα µιας Μεγάλης Σερβίας, που υπηρέτησε από κοινούµε τον Ράντοβαν Κάρατζιτς και τον Σλόµπονταν Μιλόσεβιτς, επέβαλε την εθνοκάθαρση όλων των «ξένων»– βόσνιων µουσουλµάνων, κροατών και άλλων µη σέρβων. Αλλωστε ο Μλάντιτς θεωρούσε εαυτόν «θεό». «Σας οµιλεί ο Ράτκο Μλάντιτς, ο σέρβος θεός» διακήρυξε µια µέρα ζητώντας από τους εναέριους ελεγκτές να ανοίξουν δρόµο για να προσγειωθεί το ελικόπτερό του.
Γεννηθείς το 1942 στο Μποζινόβτσι, στη Νοτιοανατολική Βοσνία, γιος παρτιζάνου του Β’ Παγκοσµίου Πολέµου,ο Μλάντιτς φοίτησε στη Στρατιωτική Ακαδηµία Βελιγραδίου. Το 1991, όταν διαλύθηκε η Γιουγκοσλαβία, είχε ήδη γαλόνια στρατηγού. Την επόµενη χρονιά, ο Κάρατζιτς τον διόρισε επικεφαλής του σερβοβοσνιακού στρατού. Από τους άνδρες του απαιτούσε και εισέπραττε απόλυτη αφοσίωση, µια λατρεία που άγγιζε τα όρια της ψυχοπαθολογίας. Αλλά δεν ήταν µόνο σέρβοι, στρατιώτες και παραστρατιωτικοί, στο πλευρό του. Ολα τα αντιµαχόµενα µέρη στη Βοσνία, έχει αποδειχθεί, είχαν στο πλευρό τους ξένους µισθοφόρους και εθελοντές.
H ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΤΟΥ NTEΪTON. Η υπογραφή της συµφωνίας του Ντέιτον, το 1995, σήµανε τη ρήξη του µε τον Μιλόσεβιτς – και την απαγγελία κατηγοριών εις βάρος των Μλάντιτς και Κάρατζιτς από το ∆Π∆ της Χάγης για εγκλήµατα πολέµου και γενοκτονία. Επρεπε όµως να περάσει ένας ακόµα χρόνος έως ότου τον παύσει απόδιοικητή η Μπιλιάνα Πλάβσιτς, τότε πρόεδρος των Σερβοβοσνίων και νυν φυλακισµένη στη Χάγη για εγκλήµατα πολέµου. Στα αποµνη µονεύµατα που εξέδωσε το 2005, η Πλάβσιτς τον αποκαλούσε «ήρωα», ενώ τον Κάρατζιτς φιλάργυρο «δειλό». Και τους δυο τους όµως εξακολουθούσαν και εξακολουθούν να τους βλέπουν ως ήρωες πολλοί σέρβοι εθνικιστές.
Μέχρι την πτώση του Μιλόσεβιτς, το 2000, ο Μλάντιτς δεν κρυβόταν καν. Αρχικά, µετά την καθαίρεσή του, εγκαταστάθηκε µε τη σύζυγό του στοΧαν Πίγεσακ, ένα στρατιωτικό συγκρότηµα στην Ανατολική Βοσνίαπου είχε κατασκευαστεί κατ’ εντολήν του Τίτο ώστε να αντέχει ακόµα και σε πυρηνική επίθεση. Περνούσαν τον χρόνο τους φροντίζοντας µελίσσια και κατσίκες, προστατευµένοι από φρουρούς, κάνοντας σποραδικά µόνο δηµόσιες εµφανίσεις. Λέγεται µάλιστα πως ο Μλάντιτςείχε δώσει στις 23 κατσίκες του τα ονόµατα ξένων αξιωµατούχων που απεχθανόταν, όπως της Μαντλίν Ολµπράιτ, πρώην υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ.
Τέλη της δεκαετίας του 1990, όταν άρχισε να νιώθει το κλίµα στη Βοσνία βαρύ, µετακόµισε µε την οικογένειά του σε µια ωραιότατη βίλα στα περίχωρα του Βελιγραδίου. Παρέστη στονγάµο του γιου του, έδινε το «παρών» σε ποδοσφαιρικούς αγώνες, δειπνούσε σε πολυτελή εστιατόρια, σύχναζε σε µοδάτα καφέ, άλλοτε µαζί µε τους φρουρούς του κι άλλοτε όχι. Συνεντεύξεις δεν έδινε, όταν τύχαινε να φωτογραφηθεί έβγαινε πάντα µε ένα αινιγµατικό χαµόγελο. Υστερα από την παράδοση του Μιλόσεβιτς στη Χάγη, το 2001, ο Μλάντιτς απλώς υποχρεώθηκε να είναι πιο προσεχτικός.
Πραγµατικός φυγάς έγινε αφού αναδείχθηκε στην προεδρία της Σερβίας, το 2004, ο φιλοδυτικός µεταρρυθµιστής Μπόρις Τάντιτς. Και ουσιαστική προσπάθεια από τις σερβικές αρχές για τον εντοπισµό του λένε αυτοί που γνωρίζουν ξεκίνησε µετά τη σύλληψη του Κάρατζιτς, το 2008.
«ΧΩΡΙΣ ΙΧΝΗ». Τον Οκτώβριο του 2004, όταν πυροβολήθηκαν θανάσιµα δυο φρουροί σε στρατιωτικό συγκρότηµαστο Βελιγράδι, εφηµερίδες υποστήριξαν πως κάποιοι τούς έκλεισαν το στόµα επειδή είχαν δειεκεί τον Μλάντιτς. Οταν ένας Σέρβος αποκάλυψε πως είχε νοικιάσει κάποτε στον στρατηγό ένα διαµέρισµα στο Βελιγράδι, η Σερβία οµολόγησε ντροπιασµένη πως ο Μλάντιτς πράγµατι κρυβόταν εκεί, ακόµα και το2006, οπότε «εξαφανίστηκε χωρίς ίχνη».
Παλεύοντας να πείσει Ε.Ε., ΝΑΤΟ και ∆Π∆ για την καλή του πίστη, το Βελιγράδι συγκρότησε ειδικές µονάδες για τον εντοπισµό του. Ανά τακτά διαστήµατα, υπήρχε µια «πληροφορία», µια «ένδειξη», µια επιχείρηση µέσαστη νύχτα, όλα χωρίς αποτέλεσµα.Τον Μάιοτου 2010, η οικογένεια του Μλάντιτς ζήτησε να κηρυχθεί νεκρός, «ούτως ή άλλως ήταν πολύ άρρωστος»,είπαν, υπήρχε καιτο ζήτηµα της είσπραξης της σύνταξής του που είχε παγώσει απότο 2007. «Η οικογένεια του Μλάντιτς γνωρίζει πως είναι ακόµα ζωντανός», απήντησε ο αρµόδιος σέρβος υπουργός. Την ίδια χρονιά,η κυβέρνηση αύξησε το ποσό της επικήρυξης του Μλάντιτς από το ένα στα 10 εκατοµµύρια δολάρια. Οι πιέσεις είχαν γίνει πια ασφυκτικές και το διακύβευµα, η έναρξη ενταξιακών διαπραγµατεύσεων µε την Ε,Ε., πολύ µεγάλο. Η αναγγελία της σύλληψης ήταν θέµα χρόνου.
«Θα αποκαλυφθεί η αλήθεια για τη Βοσνία»
ΤΗ «ΘΛΙΨΗ» ΤΟΥ για το γεγονός ότι ο Ράτκο Μλάντιτς «έχασε την ελευθερία του» εξέφρασε µέσα από το κελί του στη Χάγη ο Ράντοβαν Κάρατζιτς, ο πρώην ηγέτης των Σερβοβοσνίων που συνελήφθη το 2008, µεταµφιεσµένος σε «θεραπευτή εναλλακτικής ιατρικής», στο Βελιγράδι.
Σε µήνυµα που διαβίβασε µέσω δικηγόρου του ο πάλαι ποτέ πολιτικός προϊστάµενος του Μλάντιτς διαβεβαιώνει πως «ανυποµονεί να συνεργαστεί µαζί του, ώστε να αποκαλυφθεί η αλήθεια του τι συνέβη στη Βοσνία». Αµφότεροι κατηγορούνται για γενοκτονία, εγκλήµατα πολέµου και εγκλήµατα εναντίον της ανθρωπότητας. Και σύντοµα θα βρεθούν στην ίδια µονάδα κράτησης.
Ενας από τους νοµικούς συµβούλους του Κάρατζιτς – που υπερασπίζεται µόνος του τον εαυτό του –,ο Πίτερ Ρόµπινσον, υποστήριξε πως η σύλληψη του Μλάντιτς µπορεί να επηρεάσει τη δίκη του Κάρατζιτς.
Η δίκη, που ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2009, έχει προχωρήσει µόλις ένα 20%, επεσήµανε, και οι δικαστές ίσως αποφασίσουν να δικάσουν τους δύο πρώην συντρόφους από κοινού. Εκπρόσωπος του δικαστηρίου δήλωσε πως «είναι πολύ νωρίς να πει» αν οι εισαγγελείς θα διατυπώσουν πράγµατι τέτοιο αίτηµα. «Το δικαστήριο αναµένει µια ταχεία µεταφορά του από τη Σερβία στη Χάγη», ανέφερε στην επίσηµη ανακοίνωσή τουτο ∆Π∆ της Χάγης,καλωσορίζοντας τη σύλληψη του Μλάντιτς. «Παρότι κατηγορείται για σοβαρά εγκλήµατα, όπως κάθε κατηγορούµενος, θεωρείται αθώος µέχρι αποδείξεως του εναντίου», πρόσθεσε.
Οι «έλληνες φίλοι» και οι αγορές όπλων
Επιπλέον αξία αποκτούν µετά τη σύλληψη του Ράτκο Μλάντιτς τα ηµερολόγια που διατηρούσε ο σερβοβόσνιος στρατηγός την εποχή του πολέµου της Βοσνίας, στα οποία κατέγραφε µε κάθε λεπτοµέρεια τις συναντήσεις του και που εντοπίστηκαν πριν από µερικούς µήνες σε κρυψώνα στην κατοικία του στο Βελιγράδι. Στις 4.000 σελίδες ο Μλάντιτς καταγράφει τις συσκέψεις στο Γενικό Επιτελείο του οποίου ήταν επικεφαλής, τις συναντήσεις του µε πολιτικά πρόσωπα και διπλωµάτες, τις αγορές όπλων στις οποίες προέβη. Στις συναντήσεις που πραγµατοποιούνται στο Βελιγράδι, συµµετέχουν µεταξύ άλλων ο Σλόµπονταν Μιλόσεβιτς και ορισµένες φορές ο τότε πρόεδρος της Γιουγκλοσλαβίας Ντόµπριτσα Τσόσιτς. Το «παρών» δίνει τακτικά και ο προκαθήµενος της Σερβικής Εκκλησίας Παύλος.
Στόχος των συναντήσεων είναι ο διαµελισµός της Βοσνίας, για τον οποίο φαίνεται να είχαν συµφωνήσει η Σερβία µε την Κροατία. Στα ηµερολόγιά του ο Μλάντιτς αναφέρεται και στους ένθερµους υποστηρικτές της Σερβίας στο εξωτερικό – κυρίως ρώσους αξιωµατικούς και «έλληνες φίλους». Οπως σηµειώνει, από την Ελλάδα παρέχεται χρηµατοδότηση. Υποστηρίζει ακόµη ότι το Ισραήλ είχε προτείνει στους Σέρβους να συνεργαστούν στην αντιµετώπιση του ακραίου Ισλάµ, ενώ φέρεται διατεθειµένος να «αγοράσει» τον τότε πρόεδρο των Ηνωµένων Πολιτειών Μπιλ Κλίντον επειδή «όλα πουλιούνται στην Αµερική».
ΤΑ ΝΕΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου