Νέο δημοψήφισμα στην Ισλανδία

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΔΕΛΑΣΤΙΚ

Υστερική κρίση κοντεύει να πάθει η πρωθυπουργός της Ισλανδίας Γιοχάνα Σιγκουρδαντόουτιρ με τον δεξιό πρόεδρο της χώρας Ολαφουρ Ράγκναρ Γκρίμσον - αν γλιτώσει το πολιτικό έμφραγμα! Η σοσιαλδημοκράτισσα πρωθυπουργός, η οποία βρέθηκε απροσδόκητα στην πρωθυπουργία της χώρας στις αρχές του 2009 εξαιτίας της εξέγερσης του ισλανδικού λαού εναντίον της δεξιάς κυβέρνησης που είχε αφήσει ασύδοτες τις ισλανδικές τράπεζες να κερδοσκοπούν στο εξωτερικό με αποτέλεσμα η κατάρρευσή τους να απειλεί να συμπαρασύρει στα Τάρταρα ολόκληρη τη χώρα, αποδείχθηκε παντελώς ανάξια των προσδοκιών του λαού και κινδυνεύει τώρα να έχει και η δική της κυβέρνηση την τύχη των δεξιών προκατόχων της, με «εκτελεστή» της τον δεξιό πρόεδρο!

Βέτο πρόβαλε και πάλι ο πρόεδρος Γκρίμσον προ δεκαημέρου στη νέα συμφωνία που έκλεισε η Σιγκουρδαντόουτιρ με τις κυβερνήσεις της Βρετανίας και της Ολλανδίας για να πληρώσει ο ισλανδικός λαός 5,6 δισεκατομμύρια δολάρια, σχεδόν το μισό ΑΕΠ της χώρας, τα λεφτά που είχαν φάει απατεώνες Ισλανδοί τραπεζίτες από Βρετανούς και Ολλανδούς καταθέτες.

Το νέο προεδρικό βέτο (βέτο είχε προβάλει και πέρυσι τέτοια εποχή ο Ισλανδός πρόεδρος στην πρώτη συμφωνία που είχε κλείσει η άκρως υποχωρητική Σιγκουρδαντόουτιρ με το Λονδίνο και τη Χάγη) σημαίνει ότι πρέπει να γίνει πολύ σύντομα νέο δημοψήφισμα στην Ισλανδία, με σαφή κίνδυνο να υποστεί νέα πολιτική ήττα η σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση.

Ως γνωστόν στο περυσινό δημοψήφισμα η Σιγκουρδαντόουτιρ είχε υποστεί απίστευτης έκτασης συντριβή, καθώς η συμφωνία που είχε υπογράψει και την οποία είχε περάσει από το κοινοβούλιο απορρίφθηκε με το αδιανόητο ποσοστό του... 93,2% των ψήφων!

Ο πρόεδρος ήταν καταπέλτης στο διάγγελμα που ανακοίνωσε την απόφασή του να μην υπογράψει ούτε τη νέα συμφωνία που ενέκρινε το κοινοβούλιο και να την παραπέμψει σε δημοψήφισμα. Είπε ότι η παρούσα Βουλή είχε εγκρίνει και την προηγούμενη συμφωνία, η οποία απορρίφθηκε συντριπτικά από τον λαό στο δημοψήφισμα. Εκτοτε το παρόν κοινοβούλιο δεν έλαβε κανενός είδους νέα λαϊκή εντολή να αποφασίσει επί του θέματος της αποπληρωμής του χρέους κατά την κρίση του, οπότε ο πρόεδρος θεωρεί θεμελιώδες να ασκήσει ο λαός και μόνον ο κυρίαρχος λαός τη νομοθετική εξουσία επί του κρισιμότατου αυτού ζητήματος.

Η κυβέρνηση της Γιοχάνα Σιγκουρδαντόουτιρ, η οποία αποδυναμώθηκε δραματικά στο εσωτερικό της χώρας μετά την ταπείνωσή της στο δημοψήφισμα αλλά ωστόσο δεν παραιτήθηκε, είναι βέβαιο ότι δεν θα επιβιώσει σε καμιά περίπτωση αν ηττηθεί και στο δεύτερο δημοψήφισμα.

Παρά την απαράδεκτα ενδοτική στάση της ισλανδικής σοσιαλδημοκρατικής κυβέρνησης, οι Βρετανοί και οι Ολλανδοί υποχρεώθηκαν να προσφέρουν στους Ισλανδούς πολύ καλύτερους όρους στη δεύτερη συμφωνία από εκείνους της πρώτης, μετά την απόρριψή της στο δημοψήφισμα.

Η πρώτη συμφωνία προέβλεπε αποπληρωμή των 5,6 δισεκατομμυρίων δολαρίων (για την ακρίβεια 2,35 δισ. στερλινών στη Βρετανία και 1,32 δισ. ευρώ στην Ολλανδία) σε 13 χρόνια, ως το 2024, και με επιτόκιο 5,55%. Η νέα συμφωνία προβλέπει αποπληρωμή του χρέους σε τριπλάσιο χρόνο, μετά από 35 χρόνια, ως το 2046, ρίχνοντας το επιτόκιο σχεδόν στο μισό, στο 3,2%. Προβλέπει επίσης ότι τα ετήσια τοκοχρεολύσια δεν μπορούν να υπερβαίνουν ένα ποσοστό του ΑΕΠ της Ισλανδίας - σε περίπτωση δηλαδή σοβαρής οικονομικής κρίσης που μειώνει το ΑΕΠ της χώρας θα μειώνονται αυτομάτως και οι δόσεις που πρέπει να πληρώνει.

Σίγουρα η νέα συμφωνία τυγχάνει ευρύτερης υποστήριξης από την προηγούμενη «αλλά η κυβέρνηση αντιμετωπίζει σκληρή μάχη για να κερδίσει την πλειοψηφία, με αμφιβολίες περί της ικανότητάς της να επιβιώσει ενός νέου "όχι" στο δημοψήφισμα» έγραψαν χαρακτηριστικά οι «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς».

Σε ελάχιστο χρονικό διάστημα 40.000 Ισλανδοί πολίτες, το ένα πέμπτο του εκλογικού σώματος, υπέγραψαν κείμενο με το οποίο ζητούσαν να γίνει δημοψήφισμα, αναβιώνοντας τους χειρότερους φόβους των κυβερνήσεων τόσο της Ισλανδίας όσο και της Βρετανίας και Ολλανδίας ότι δεν είναι καθόλου απίθανη μια νέα νίκη του «Οχι» σε μερικές εβδομάδες.

Υπόδειγμα

Οι Ισλανδοί θα βρουν μιμητές;

«Οταν ο ισλανδικός λαός αρνήθηκε να πληρώσει για τα λάθη των τραπεζιτών του, ο ουρανός δεν έπεσε στο κεφάλι των Ισλανδών. Αν κάνουν το ίδιο πάλι, τότε και άλλοι μπορεί να πάρουν κάποιες ιδέες» έγραψαν οι «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς» του Λονδίνου. Ο κίνδυνος να δημιουργήσουν «σχολή» με το παράδειγμά τους οι ανυπότακτοι Ισλανδοί είναι όντως υπαρκτός. Οταν πειθαρχούσαν στο ΔΝΤ και τις αγορές, το ΑΕΠ της χώρας έπεσε το 2009 κατά 7%, ο πληθωρισμός έφτασε μέχρι 19% και η κορώνα υποτιμήθηκε μέχρι 58%. Μετά το πρώτο «Οχι» ο πληθωρισμός έπεσε στο 1,8%, η κορώνα κοντεύει να φτάσει την αξία της πριν από την κρίση, το ΑΕΠ μειώθηκε μόνο 3% πέρυσι και φέτος αναμένεται να αυξηθεί κατά 3%, ενώ τα CDS μειώθηκαν κατά 80%!

ΕΘΝΟΣ