Πολλοί είναι αυτοί που κατακεραυνώνουν το Διαδίκτυο και ιδιαίτερα τις ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης, τις λεγόμενες αίθουσες ανοικτής συζήτησης (chatrooms), και όλα τα ηλεκτρονικά μέσα που διευκολύνουν την απευθείας επικοινωνία ανάμεσα στους χρήστες τους. Πολλοί πιστεύουν ότι όλα αυτά τα «καλωδιωμένα» μέσα μετατρέπουν τον άνθρωπο σε ένα παθητικό ον, απομονωμένο σε κάποιον κλειστό χώρο, που φιλοδοξεί να διατηρήσει τις υπάρχουσες σχέσεις και να αποκτήσει νέες φιλίες, χωρίς ούτε καν να σηκωθεί από την πολυθρόνα, χωρίς να βγει από το σπίτι του. Ακόμα περισσότεροι θεωρούν ότι οι διαδικτυακές κοινωνικές γνωριμίες έχουν έναν μεγάλο βαθμό νοσηρότητας.
Κι όμως, ίσως τελικά τα πράγματα να μην είναι ακριβώς έτσι. Σύμφωνα με μελέτη που εκπονήθηκε από το Πανεπιστήμιο του Τέξας, το Facebook –αλλά και κάθε ιστοσελίδα με παρόμοιο περιεχόμενο και δυνατότητες– μπορεί να είναι εξαιρετικά χρήσιμο εργαλείο, που μας κάνει περισσότερο κοινωνικούς.
Με βάσει στοιχεία 900 αποφοίτων και τελειόφοιτων πανεπιστημίων σε ολόκληρη την αμερικανική επικράτεια, ο Κρεγκ Ουάτκινς και η Εριν Λι του τμήματος Επιστημών Ραδιοφώνου - Τηλεόρασης και Κινηματογράφου του Πανεπιστημίου του Τέξας εξέτασαν την επίδραση που έχει το Facebook στην κοινωνική ζωή των χρηστών του. Οι ειδικοί κατέληξαν ότι όλα αυτά τα νέα μέσα αποτελούν μια ευκαιρία για νέα έκφραση της φιλίας, της συντροφικότητας και ταυτόχρονα για ενίσχυση των υπαρχόντων κοινωνικών ιστών.
Οι νέοι χρησιμοποιούν το Facebook για να διατηρήσουν την επαφή τους με φίλους που μένουν μακριά (το 47% των ερωτηθέντων λέει πως η διατήρηση αυτών των εξ αποστάσεως φιλικών δεσμών είναι πολύ σημαντική) ή με συγγενείς (35%).
Πριν από μερικά χρόνια, εξηγεί ο δρ Ουάτκινς, τα κοινωνικά δίκτυα των νέων ήταν πολύ πιο περιορισμένα. Επίσης, εκείνη την εποχή που το Facebook ήταν στα σπάργανα, ήταν ανήκουστο κάποιος νέος να έχει στο κοινωνικό του δίκτυο ως μέλη ανθρώπους που ανήκαν στην οικογένειά του. «Την τελευταία χρονιά, εξηγούν οι επιστήμονες, ακούμε να ασκείται από πολλούς σκληρή κριτική κατά του Facebook κυρίως σε ό, τι αφορά την προστασία των προσωπικών δεδομένων και της ιδιωτικότητας του βίου. Παρά τις ανησυχίες που εύλογα διατυπώνονται, οι χρήστες του διαδικτυακού τόπου αυξάνονται, όπως εξάλλου και οι τρόποι αλλά και οι λόγοι για τους οποίους χρησιμοποιούν μια ιστοσελίδα κοινωνικής δικτύωσης».
Αυτό, όμως, σημαίνει άραγε ότι το Facebook μας κάνει πιο κοινωνικούς;
Η Σέρι Τερκλ, συγγραφέας του βιβλίου «Alone Together: Why We expect More From technology and less from each other» (Παρέα μόνοι μας: Γιατί περιμένουμε περισσότερα από την τεχνολογία απ’ ό, τι από τον άνθρωπό μας), υποστηρίζει ότι η μελέτη του Πανεπιστημίου του Τέξας δεν καταλήγει σε ορθό συμπέρασμα επειδή επιτρέπει στο Facebook να καθορίσει τι είναι «κοινωνική συμπεριφορά».
«Σίγουρα είμαι υπέρ της ανάρτησης και της κοινοποίησης των φωτογραφιών μας. Αλλά μπορεί να κάνεις κάτι τέτοιο διαρκώς, να είσαι “πρωταθλητής των αναρτήσεων” χωρίς αυτό να σημαίνει απαραίτητα ότι έχεις κοινωνική ζωή ή ότι είσαι κοινωνικότερος από ό, τι στο παρελθόν όταν οι φωτογραφίες έμεναν στο άλμπουμ και τις έβλεπαν ελάχιστοι, στενοί φίλοι», εξηγεί η δρ Τερκλ. «Το θέμα είναι να ορίσουμε τι είναι η κοινωνικότητα. Μόνον έτσι θα μπορέσουμε να δούμε κατά πόσο η χρήση του Facebook, ή γενικότερα του Διαδικτύου, βοηθά αυτόν τον τομέα του ανθρώπινου βίου ή όχι».
Είτε μας βοηθά να έρθουμε σε επαφή με τους γύρω μας είτε όχι, κανείς από τους χρήστες του Facebook δεν είναι όμοιος με τον άλλο.
Οι άνδρες χρησιμοποιούν την ιστοσελίδα και τις δυνατότητες που τους παρέχει κατά πολύ πιο πρακτικό τρόπο από ό, τι οι γυναίκες, αναρτώντας νέα, πληροφορίες για ζητήματα που τους ενδιαφέρουν και πράγματα που έχουν να κάνουν είτε με το επάγγελμά τους είτε με τις ασχολίες τους, χόμπι και αθλήματα που αγαπούν. Επίσης εκφράζουν πολιτικές απόψεις σε πολύ μεγαλύτερο ποσοστό συγκριτικά με τις γυναίκες (49 % έναντι 36%), όπως και θρησκευτικές θέσεις (51% έναντι 43%).
Οι γυναίκες τις περισσότερες φορές εκφράζουν μέσω του Facebook συναισθήματα, μοιράζονται φωτογραφίες της οικογένειας ή σχολιάζουν κάποια βραδινή τους έξοδο. Και τα δύο φύλα –παραδόξως– δημοσιοποιούν στο ίδιο περίπου ποσοστό κατά πόσο βρίσκονται σε μία σχέση, αν αρραβωνιάστηκαν ή παντρεύτηκαν, αν χώρισαν ή τελικά αν παραμένουν ελεύθεροι (84%).
Η αλήθεια, πάντως, η οποία εξάγεται μελετώντας τη δραστηριότητα των χρηστών στις ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης, είναι ότι όσο μεγαλώνει ο άνθρωπος τόσο λιγότερο μιλάει. Καθώς οι χρήστες εγκαταλείπουν τους κοιτώνες των πανεπιστημίων και ξεκινούν τη ζωή τους, τόσο λιγότερο αποκαλύπτουν τις πολιτικές και θρησκευτικές τους πεποιθήσεις. Και αυτό πιθανώς να είναι το ορθότερο. «Απλώς και μόνο επειδή μεγαλώσαμε δικτυωμένοι, με διαρκή πρόσβαση στο Ιντερνετ, νομίζουμε ότι και αυτό το σύστημα επικοινωνίας, το Διαδίκτυο, είναι ενήλικο, ότι είναι ένα ώριμο μέσο. Και, όμως, το Διαδίκτυο βρίσκεται ακόμα στη νηπιακή του ηλικία. Δεν αποκλείεται, λοιπόν, ο δικτυωμένος εαυτός μας να είναι παρά ένα νήπιο, που μόλις τώρα αρχίζει να μαθαίνει τον κόσμο, στην ηλεκτρονική του μορφή».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου