Επικίνδυνες συγκεντρώσεις βαρέων μετάλλων στο... πιάτο μας!

Του Κασσιανού Τζέλη

Χρειάστηκε να περάσουν τέσσερα χρόνια από το ξέσπασμα του σκανδάλου του Ασωπού, ώστε το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης να προχωρήσει σε μετρήσεις βαρέων μετάλλων στα αγροτικά προϊόντα που παράγονται στα Οινόφυτα, το Σχηματάρι, τη Θήβα και τον Αγιο Θωμά και διακινούνται στις λαϊκές αγορές και τα σούπερ μάρκετ όλης της χώρας.

Από τους ελέγχους προκύπτουν μεγάλες συγκεντρώσεις επικίνδυνων βαρέων μετάλλων, ωστόσο με άλλοθι το γεγονός ότι δεν υπάρχουν ακόμη θεσμοθετημένα όρια και αγνοώντας επιδεικτικά τη θεσμοθετημένη αρχή της προφύλαξης, το υπουργείο καταλήγει στο συμπέρασμα ότι τα τρόφιμα της περιοχής είναι ακίνδυνα για τον ανθρώπινο οργανισμό. Να σημειωθεί ότι ανάλογα αντιμετωπίστηκε στην αρχή (αλλά και ως τωρα) και το εξασθενές χρώμιο που εντοπίστηκε στον Ασωπό με τους αρμοδίους να «κρύβονται» πίσω από τη γραφειοκρατική δικαιολογία της μη θεσμοθέτησης επίσημων ορίων, αν και η Ε.Ε. είχε δηλώσει ότι και η παραμικρή ποσότητα είναι άκρως επικίνδυνη.Επιπλέον, είναι χαρακτηριστικό ότι το υπουργείο δεν προχώρησε σε συγκρίσεις τροφίμων με άλλες μη ρυπασμένες περιοχές, ώστε να δει τη διαφορά στις συγκεντρώσεις βαρέων μετάλλων. Αρα αγνοήθηκε παντελώς το ελάχιστο απαιτούμενο στην επιστημονική μεθοδολογία.

Ωστόσο και με βάση τα αποτελέσματα που παρουσίασε το υπουργείο, η συγκέντρωση ολικού χρωμίου σε ένα δείγμα από σπανάκι Οινοφύτων ήταν 1217 μg/kg. Αυτό σημαίνει ότι αν ένα παιδί 10 ετών και βάρους 30 κιλών καταναλώσει μια σπανακόπιτα με 50 γραμμάρια σπανάκι, προσλαμβάνει 1217Χ50/1000=60 μg/d, δηλαδή ποσότητα διπλάσια από αυτήν που θεωρείται ασφαλής και επαρκής (1 mg/kg σωματικού βάρους ανά ημέρα), τουλάχιστον από τον αρμόδιο για την ασφάλεια των τροφίμων φορέα της Μεγάλης Βρεταννίας («UK Committee on Medical Aspects of Food Policy»).

ΠΟΣΟΤΗΤΕΣ ΧΡΩΜΙΟΥ

Επιπλέον, σύμφωνα με τους επιστήμονες, θα πρέπει να συνυπολογιστούν και οι ποσότητες χρωμίου που λαμβάνει ο άνθρωπος και από άλλα τρόφιμα που καταναλώνει και μετά να μιλήσει περί εν δυνάμει επικινδυνότητας ή μη (υπάρχουν σχετικοί συντελεστές υπολογισμού, στη βιβλιογραφία, βασισμένοι στην ημερήσια καταναλισκώμενη ποσότητα ανά τρόφιμο).

Οπως καταγγέλλουν επιστήμονες και φορείς της περιοχής των Οινοφύτων, ουσιαστικά η κυβέρνηση με τη μέτρηση αυτή και κυρίως με τον τρόπο που έγινε, επιχειρεί να αποφύγει την επώδυνη και κοστοβόρα λήψη μέτρων για την προστασία των αγροτικών προϊόντων και των καταναλωτών αλλά και την απόδοση του κόστους αποκατάστασης στους ρυπαντές. Αφού μιας και επίσημα δεν υπάρχει πρόβλημα, τότε δεν χρειάζεται να κάνει τίποτα το κράτος ούτε να θίξει κανένα. Οπως υποστηρίζουν, το λιγότερο που θα έπρεπε να κάνει το κράτος είναι να προβεί σε συστάσεις προς τον πληθυσμό και σχετική ενημέρωση για τον ενδεχόμενο κίνδυνο από την κατανάλωση κάποιων προϊόντων.

ΤΙ ΔΕΙΧΝΕΙ Η ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑ

Το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης ανέθεσε τη μέτρηση στο Περιφερειακό Κέντρο Προστασίας Φυτών και Ποιοτικού Ελέγχου Μαγνησίας, ως εθνικό εργαστήριο για προσδιορισμό βαρέων μετάλλων. Η δειγματοληψία έγινε στα Οινόφυτα, το Σχηματάρι, τον Αγιο Θωμά και σε περιοχές του Δήμου Θήβας. Οι αναλύσεις έγιναν τον Δεκέμβριο και τον Ιανουάριο. Αναλύθηκαν 35 δείγματα (μαρούλια, καρότα, λάχανο, πράσα, σπανάκι, μαϊντανός, ρέβες, κρεμμύδια ξερά και χλωρά και σέλερι).

Σύμφωνα με τη γνωμάτευση «τα ευρήματα σε νικέλιο, χρώμιο, χαλκό, ψευδάργυρο δεν μπορούν να αξιολογηθούν γιατί δεν έχουν ορισθεί ανώτατα όρια. Αυτή η επιστημονική αντιμετώπιση κρίνεται απλά ανεπαρκής ειδικά σήμερα που το θέμα των βαρέων μετάλλων στις τροφές αντιμετωπίζεται με μεγάλη προτεραιότητα τόσο από την ευρωπαϊκή αρχή για την ασφάλεια τροφίμων (EFSA) όσο και από την ιατρική κοινότητα.

HMΕΡΗΣΙΑ