Σχολές χωρίς φοιτητές

Tου Aποστολου Λακασα

Την αποτυχία του στρατηγικού «σχεδιασμού», ο οποίος εφαρμόστηκε από τα τέλη της δεκαετίας του ’90 και βασίστηκε στην πρόθεση η περιφερειακή ανάπτυξη να συνδεθεί με την ίδρυση νέων Πανεπιστημίων και ΤΕΙ «σε κάθε πόλη και χωριό», παραδέχεται ουσιαστικά η ηγεσία του υπουργείου Παιδείας. 

Σύμφωνα με τον σχεδιασμό του 2011, πρώτη φορά από φέτος το ύψος της χρηματοδότησης κάθε Τμήματος ΑΕΙ θα εξαρτάται και από τον αριθμό των φοιτητών που αυτό θα δέχεται από μετεγγραφές. Εύλογα, θα αυξηθεί η χρηματοδότηση των κεντρικών ΑΕΙ (Αττικής και Θεσσαλονίκης) που δέχονται τη συντριπτική πλειονότητα των μετεγγραφών, ενώ μειωμένα θα είναι τα κονδύλια που θα δοθούν στα Τμήματα που χάνουν φοιτητές λόγω μετεγγραφών.

Για παράδειγμα, σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Παιδείας, από το Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας και Ιστορίας, του Πανεπιστημίου Αιγαίου, με έδρα στη Μυτιλήνη, φέτος το 67% των εισακτέων του πήρε μετεγγραφή. Το ίδιο συνέβη με το 65,7% των εισακτέων στο Τμήμα Κοινωνικής και Εκπαιδευτικής Πολιτικής του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, με έδρα στην Κόρινθο, ενώ η απώλεια του Τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων στη Χίο (Παν. Αιγαίου) ήταν 63,2%. Ενδεικτικά, στο Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας και Ιστορίας Αιγαίου ο αρχικός αριθμός εισακτέων ήταν 180 και ο τελικός αριθμός φοιτητών -μετά τις μετεγγραφές- είναι 59. Βέβαια, όπως δείχνουν οι αριθμοί, ακόμη και τα τμήματα που χάνουν πάνω από το 40% των εισακτέων τους, θα διατηρήσουν έναν ικανό αριθμό φοιτητών για να λειτουργούν, τουλάχιστον στα χαρτιά. Και αυτό διότι ουδείς μπορεί να γνωρίζει πόσοι απ’ όσους εγγραφούν στα περιφερειακά Τμήματα θα φοιτήσουν πραγματικά.

Η σύνδεση της χρηματοδότησης με τον τελικό αριθμό φοιτητών κάθε Τμήματος ικανοποιεί ένα χρόνιο αίτημα των διοικήσεων των κεντρικών ΑΕΙ. Αφήνει, βέβαια, με λιγότερα κονδύλια τα περιφερειακά Τμήματα, τα οποία θα διεκδικήσουν να μην ισχύσει η νέα ρύθμιση. Από την άλλη, πάντως, θα πρέπει να απαντήσουν σ’ ένα προφανές ερώτημα: Γιατί πρέπει να λειτουργούν όταν οι εισακτέοι τους δεν τα προτιμούν;

Η μαζική φυγή των φοιτητών αποδεικνύει ότι πολλοί εισακτέοι αξιοποιούν τα περιφερειακά Τμήματα ως σκαλί για να εισαχθούν στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, με απώτερο στόχο να πάρουν μετεγγραφή σε σχολή δίπλα στο σπίτι τους. Η στρατηγική των 18χρονων και των οικογενειών τους αποτελεί ισχυρό πλήγμα στην ακαδημαϊκή υπόσταση πολλών περιφερειακών Τμημάτων στην Ελλάδα, ασχέτως εάν το έργο τους δεν είναι αμελητέο. Διότι, φανταστείτε τη θέση ενός ΑΕΙ που οι απόφοιτοι Λυκείου το διαλέγουν απλώς και μόνο για να αποκτήσουν τη δυνατότητα να μετεγγραφούν σε κάποιο άλλο Ιδρυμα! Αυτές οι τακτικές είναι από τις πατέντες που η Ελλάδα έχει τη διεθνή πρωτοτυπία να εφαρμόζει.  

Ως εκ τούτου, εν μέσω και της λιτότητας των διαθέσιμων κονδυλίων, το υπουργείο Παιδείας, σε συνεργασία με τις διοικήσεις των ιδρυμάτων, ας αποφασίσει να δώσει οριστική λύση σ’ ένα θέμα, για το οποίο έχουν δαπανηθεί ουκ ολίγα εθνικά και ευρωπαϊκά κονδύλια.

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ