Του Σταυρου Λυγερου
Πριν καλά καλά καθήσει στον πρωθυπουργικό θώκο (Ιανουάριος 1996), ο Σημίτης βρέθηκε αντιμέτωπος με την κρίση στα Ιμια. Οι ελληνικοί χειρισμοί οδήγησαν τη χώρα μας σε μία ήττα, που προκάλεσε αίσθημα ταπείνωσης. Η ηγεσία των ενόπλων δυνάμεων είχε σοβαρή ευθύνη, αλλά την κύρια ευθύνη τη φέρει πάντα η κυβέρνηση. Μ’ αυτή την κρίση η Αγκυρα δοκίμασε τις αντοχές της νέας ελληνικής κυβέρνησης και έβγαλε επικίνδυνα συμπεράσματα.
Οι Τούρκοι παγίως εγείρουν επεκτατικές διεκδικήσεις και στη συνέχεια καλούν την Αθήνα να διαπραγματευθεί, δηλαδή να μοιράσει ελληνικά δικαιώματα. Στα Ιμια, όμως, για πρώτη φορά η Αγκυρα όχι μόνο διεκδίκησε έδαφος, αλλά και δημιούργησε τετελεσμένο. Γι’ αυτό και ήχησε ειρωνικά η διαβεβαίωση Σημίτη στη Βουλή ότι δεν άλλαξε τίποτα από ό, τι ίσχυε πριν.
Το πρώτο λάθος της ελληνικής πλευράς ήταν ότι στρατιωτικοποίησε την κρίση με την αποστολή αγήματος στα Ιμια. Οι βραχονησίδες και των δύο κρατών είναι πολλές και δεν φυλάσσονται. Θα αρκούσε οι λιμενικοί να αφαιρέσουν την τουρκική σημαία. Από τη στιγμή που η Αθήνα αποφάσισε να στείλει στρατιώτες, ήταν ολέθριο λάθος που δεν τους τοποθέτησε και στις δύο βραχονησίδες. Τη νύχτα και με κακές καιρικές συνθήκες ήταν σχετικά εύκολο να ξεφύγει της προσοχής μία λέμβος με Τούρκους κομάντος και να δημιουργηθεί η εντύπωση μιας τουρκικής στρατιωτικής επιτυχίας.
Εκεί έγειρε η ζυγαριά. Εάν μετά την αποβίβαση των Τούρκων το ελληνικό ναυτικό επιχειρούσε να εκκαθαρίσει τη δεύτερη βραχονησίδα από τους Τούρκους κομάντος θα κλιμάκωνε καθέτως την αντιπαράθεση με απρόβλεπτες συνέπειες. Και το πιθανό θερμό επεισόδιο θα χρεωνόταν στην Ελλάδα. Υπήρχε, βεβαίως, και η εναλλακτική λύση το ελληνικό ναυτικό να αποβιβάσει κομάντος σε γειτονική τουρκική βραχονησίδα για να δημιουργήσει ισοδύναμο τετελεσμένο και ως εκ τούτου η Αθήνα να διαπραγματευθεί από ισότιμη βάση με την Αγκυρα. Για μία τέτοια κίνηση, όμως, δεν υπήρχε ούτε πρόβλεψη ούτε επιτελικό σχέδιο.
Με τους λάθος χειρισμούς, η κυβέρνηση Σημίτη εγκλωβίσθηκε στο ημιψευδές δίλημμα «πόλεμος ή δυσμενής συμβιβασμός» και αποδέχθηκε τη φόρμουλα Χόλμπρουκ (όχι στρατιώτες, όχι σημαίες, όχι πλοία). Αξίζει να σημειωθεί, ωστόσο, ότι η φόρμουλα είχε ουσιαστικά γίνει δεκτή από τον τότε υπουργό Εξωτερικών Πάγκαλο πριν αποβιβασθούν οι Τούρκοι.
Η κυβέρνηση Σημίτη αιφνιδιάσθηκε πλήρως. Γι’ αυτό και υποτίμησε ανεπίτρεπτα το επεισόδιο με την προσάραξη του τουρκικού εμπορικού πλοίου στα Ιμια.
Με την προβολή της επεκτατικής θεωρίας των «γκρίζων ζωνών», η Τουρκία δεν είχε στόχο να αποσπάσει από την ελληνική επικράτεια δύο βαχονησίδες που βρίσκονται δίπλα στην οριογραμμή. Στόχος της ήταν και παραμένει να επεκτείνει την αμφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας και να μετατρέψει σε «γκρίζα ζώνη» ένα σημαντικό τμήμα του Αιγαίου.
Η δήλωση Τσιλέρ στη «Χουριέτ» ήταν σαφέστατη: Ηγειρε διεκδικήσεις για το σύνολο των βραχονησίδων, ισχυριζόμενη ότι «μέχρι τώρα η Τουρκία υποσυνείδητα αποδεχόταν ότι τα νησιά αυτά έμπρακτα ανήκουν στην Ελλάδα. Εμείς θα το αλλάξουμε αυτό». Ας σημειωθεί ότι με το ιταλοτουρκικό πρωτόκολλο του 1932 για τη χάραξη της μεθοριακής γραμμής μεταξύ Τουρκίας και Δωδεκανήσων, η Αγκυρα είχε επισήμως αναγνωρίσει ότι τα Ιμια ανήκουν στα Δωδεκάνησα.
Μετά την κρίση, η Αθήνα ζήτησε από τους Αμερικανούς να εμφανίσουν σαν δική τους την ελληνική ιδέα για παραπομπή των «γκρίζων ζωνών» στο Διεθνές Δικαστήριο. Οταν η πρόταση έγινε, η κυβέρνηση Σημίτη έσπευσε να την αποδεχθεί, αλλά την επόμενη ημέρα, μετά και την εκδήλωση αντιδράσεων, δήλωσε ότι η Ελλάδα δεν είχε κανένα λόγο να ζητάει την παραπομπή.
Η αλήθεια είναι ότι καμία χώρα δεν προτείνει τον τρόπο με τον οποίο ο αντίπαλός της θα προωθήσει την αμφισβήτηση της εθνικής της κυριαρχίας! Εάν η Τουρκία θεωρεί ότι αδικείται, ας αναγνωρίσει τη δικαιοδοσία του Διεθνούς Δικαστηρίου και ας ζητήσει εκεί το δίκιο της. Η Ελλάδα έχει αναγνωρίσει τη δικαιοδοσία και είναι υποχρεωμένη να αποδεχθεί την απόφασή του.
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου