Η Δημοσιογραφία στο απόσπασμα

ΑΡΘΡΟ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟ

Του Ρούσσου Βρανά

rvranas@otenet.gr

Από τις στάχτες των εφηµερίδων, αν αυτές πρέπει να καούν, δεν υπάρχει σήµερα δηµοσιογράφος που ναµην προ­σµένει να ξεπηδήσει κάτι καλύτερο. Οµως υπάρχει λόγος που η παραδοσιακή αίθουσα σύνταξης αντέ­ χει εδώ και 150 χρόνια και που η επαγγελµατική δη­µοσιογραφία εξακολουθεί να θεωρείται ζωτική για µια υγιή δηµοκρατία (όταν η δηµοκρατία αρρωσταί­νει, η δηµοσιογραφία πέφτει κι αυτή στο κρεβάτι).

Υπάρχει λόγος που η δηµοσιογραφία απαιτεί πολύ­ χρονη εξάσκηση και που δεν είναι ένα χόµπι που το ασκούν ερασιτέχνες όποτε τους έρχεται η όρεξη. Υπάρχει λόγος που οι αναγνώστες λένε «Είναι αλή­θεια, το διάβασα στην τάδε εφηµερίδα» (κι ας το λέ­νε όλο και σπανιότερα στις µέρες µας).

Η πιο σύντοµη και σαφής είδηση που µεταδόθηκε ποτέ, από έναν ασθµαίνοντα Φειδιππίδη όταν έλεγε «Νενικήκαµεν!», ακόµη κι αυτή είναι σχεδόν βέβαιο πως είχε αµφι­ σβητηθεί στον καιρό της. Μήπως ήταν ένα τέχνασµα του ∆άτιδος για να εφησυχάσουν οι Αθηναίοι και να µη στείλουν ενισχύσεις στον Μαραθώνα; Μήπως; Οι ίδιες αµφισβητή­σεις ακολουθούν µέχρι σήµερα τα δηµοσιεύµατα και τους δηµοσιογρά­ φους. Είναι δέ­σµιοι των αφεντι­κών. Εξυπηρετούν σκοτεινά συµφέ­ροντα. Τους αξί­ζει να πεθάνουν. Ολοι. Ανεξαιρέ­τως. Και η αλήθεια παραµένει φευγαλέα, καθώς η «δηµοσιογραφία των πολιτών» αποκεντρώνεται πα­ντού. 

Μέσα στους τέσσερις τοίχους ενός δωµατί­ου, µπροστά στην οθόνη ενός κοµπιούτερ µε σύν­δεση στο Ιντερνετ, καθένας γίνεται θύτης και κρι­τής, αφεντικόκαι µπάτσος, αρχηγός και εκτελε­στής: Θάνατος στους δηµοσιογράφους! Σε όλους. Ανεξαιρέτως. 

Ποια είναι η αλήθεια; Ποιον να εµπι­στευτείς; Ποιο είναι το µέτρο της αξιοπιστίας; Κάπου στη µέση; Παντού και πουθενά. «Και όµως», έγραφε ο αρθρογράφος Μαρκ Μόρφοντ στη «Σαν Φρανσίσκο Κρόνικλ», «θα έφτανε να επισκεφθεί κανείς την αί­θουσα σύνταξης µιας εφηµερίδας (όσο υπάρχουν ακόµη), να παρακολουθήσει µερικές συσκέψεις, να µιλήσει µε πραγµατικούς δηµοσιογράφους (όσους δεν έχουν απολυθεί ακόµη), για να καταλάβει πώς γίνεται η δουλειά».

Η δηµοσιογραφία δεν είναι απλώς να βρίσκει κανείς ειδήσεις και να γράφει άρθρα, έλεγε ο κοινωνιολόγος Πολ Σταρ. Είναι επίσης να µπορεί να συγκεντρώνει ενεργούς αναγνώστες. Οι αναγνώστες δεν είναι ένα κοινό σαν όλα τα άλλα. Στην τηλεόραση αρκεί ένα πρόγραµ­µα να µαζεύει ένα εκατοµµύριο τηλεθεατές. Κανείς δεν νοιάζεται αν δεν είναι οι ίδιοι κάθε εβδοµάδα. Νοιάζεται µόνο για τους αριθµούς. Οµως, οι ανα­ γνώστες µιας εφηµερίδας είναι πάνω κάτω οι ίδιοι κάθε µέρα και κάθε µέρα ανανεώνουν την εµπιστο­ σύνη τους πληρώνοντας γι’ αυτήν.

Η επόµενη ηµέρα για τις εφηµερίδες θα έρθει. Χωρίς ανα­ βολή. Μπορεί να είναι ένα µοντέλοµε περισσότε­ρη πολυφωνία, µε περισσότερη εξειδίκευση όπου χρειάζεται, µε βαθύτερες κοινωνικές ρίζες που θα φτάνουν µέχρι τη γειτονιά και του τελευταίου µπλό­γκερ, µε εντυπωσιακές ηλεκτρονικές συσκευές που θα κάνουν πέρα το χαρτί. Και το κυριότερο, µε µε­γάλους αριθµούς ενεργών αναγνωστών που θα εί­ναι πρόθυµοι να πληρώνουν για όσα θα διαβάζουν. Θα είναι όµως; Θα είναι; Αν είναι να µας εκτελέσε­τε και τότε, πληρώστε µας πρώτα, σας παρακαλώ.