Οταν η διπλωματία συγχέεται με την κατασκοπεία

Του MARK MAZZETI / The New York Times

Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν επεκτείνει τον ρόλο των Αμερικανών διπλωματών, αναθέτοντάς τους να συλλέγουν μυστικές πληροφορίες στο εξωτερικό και στα Ηνωμένα Εθνη, αφού το προσωπικό του Στέιτ Ντιπάρτμεντ πήρε εντολή να συγκεντρώνει στοιχεία για τις πιστωτικές κάρτες, τις πτήσεις, τα ραντεβού και άλλες προσωπικές υποθέσεις ξένων αξιωματούχων.

Οι αποκαλυφθείσες οδηγίες, που άρχισαν να δίδονται από το 2008, φαίνεται ότι συγχέουν τα παραδοσιακά όρια μεταξύ κατασκόπων και αξιωματούχων. Τα σχετικά έγγραφα αποκαλύπτουν έναν κατάλογο οδηγιών για το πώς οι υπάλληλοι του Στέιτ Ντιπάρτμεντ μπορούν να ικανοποιούν αιτήματα στο πλαίσιο μιας εθνικής κατασκοπευτικής δραστηριότητας, που αποκαλείται National Humint Collection Directive (το Ηumint στη γλώσσα των κατασκόπων σημαίνει συλλογή προσωπικών δεδομένων). Ενα από τα έγγραφα είναι αίτηση προς αξιωματούχους του εξωτερικού να συγκεντρώνουν πληροφορίες για «ονόματα, τίτλους, αρμοδιότητες, ιεραρχίες προσωπικού και άλλες πληροφορίες για ταυτότητες υπαλλήλων επιχειρήσεων, αριθμούς τηλεφώνων, κινητών και σταθερών, βομβητών και φαξ», όπως και «διευθύνσεις e-mail, στοιχεία ιστοσελίδων, αριθμούς πιστωτικών καρτών, αριθμούς λογαριασμών, επαγγελματικές συναντήσεις και άλλα σχετικά βιογραφικά στοιχεία». Ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Φίλιπ Κρόουλι αρνήθηκε, πάντως, ότι έχουν ανατεθεί νέοι ρόλοι σε Αμερικανούς διπλωμάτες.

Παρότι το Στέιτ Ντιπάρτμεντ παρείχε επί μακρόν στη CIA πληροφορίες για τα καθήκοντα ξένων αξιωματούχων, που χρησίμευαν στη σύνταξη βιογραφικών, οι πιο προσωπικές πληροφορίες που συλλέγονται τώρα θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν από την Εθνική Υπηρεσία Ασφαλείας NSA για επιχειρήσεις επιτήρησης. Οι Ηνωμένες Πολιτείες συχνά τοποθετούν στο εξωτερικό μυστικούς πράκτορες οι οποίοι εμφανίζονται σαν διπλωμάτες, αλλά οι περισσότεροι διπλωμάτες δεν είναι κατάσκοποι. Αρκετοί πρώην πρεσβευτές εξέφρασαν ανησυχία, τονίζοντας ότι οι υπάλληλοι του Στέιτ Ντιπάρτμεντ στο εξωτερικό ενδέχεται να κινήσουν υποψίες για κατασκοπεία και δυσκολεύονται να αντεπεξέλθουν στα καθήκοντά τους. Ο κ. Ρόναλντ Νιούμαν, πρώην πρεσβευτής των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν, την Αλγερία και το Μπαχρέιν, δήλωσε ότι η Ουάσιγκτον στέλνει διαρκώς αιτήματα για πληροφορίες σχετικές με ξένες χώρες.

Ωστόσο, ο ίδιος αντιμετωπίζει με αμηχανία το ερώτημα γιατί αξιωματούχοι του εξωτερικού -οι οποίοι δεν έχουν εκπαιδευτεί σε παράνομες μεθόδους συλλογής πληροφοριών- καλούνται τώρα να συγκεντρώσουν στοιχεία όπως π.χ. αριθμούς πιστωτικών καρτών.

Σε αντίθεση με τα χιλιάδες έγγραφα του Wikileaks, που εστάλησαν από πρεσβείες στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ, τα περίπου 12 έγγραφα του 2008 και 2009 φέρουν τις υπογραφές της Κοντολίζα Ράις και της Χίλαρι Κλίντον και εστάλησαν από την Ουάσιγκτον στις πρεσβείες της Μ. Ανατολής, της ανατολικής Ευρώπης, της Λατινικής Αμερικής και στην αμερικανική αποστολή στα Ηνωμένα Εθνη.