Ισχυρός ανατολικός άνεμος στο Αιγαίο

ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ ΑΡΘΡΟ

Της ΚΥΡΑΣ ΑΔΑΜ

Η διά του τύπου ανακοίνωση της πρόθεσης της Τουρκίας να άρει την «αιτία πολέμου» (casus belli) εναντίον της Ελλάδας, αν αυτή επεκτείνει , όπως δικαιούται, τα ελληνικά χωρικά ύδατα μέχρι τα 12 ν.μ., ανοίγει εκ των πραγμάτων ένα νέο κεφάλαιο στα πολύπαθα «προβλήματα του Αιγαίου» και απαιτεί την έγκαιρη και πολύ προσεκτική αντίδραση της Αθήνας.

Η τουρκική πρόταση αναμένεται να αποτυπωθεί και να πάρει την οριστική μορφή της τον προσεχή Οκτώβριο, στο νέο τουρκικό στρατηγικό δόγμα και επομένως μέχρι τότε η Αθήνα δεν μπορεί να αντιδράσει επισήμως, αλλά ούτε και να διαπραγματευθεί παρασκηνιακώς με την κυβέρνηση Ερντογάν με βάση το υπό διαμόρφωση νέο τουρκικό δόγμα.

Η τουρκική αυτή πρόταση, έστω και κουτσουρεμένη, για την άρση του casus belli όμως δεν αφήνει καμία αμφιβολία ότι η Τουρκία προσανατολίζεται σαφώς για διευθέτηση μέσω συνεκμετάλλευσης του Αιγαίου με την Ελλάδα, φυσικά όχι επί ζημία της.

Η Αγκυρα, αν και ουδέποτε έχει αποδεχθεί το διεθνές δίκαιο της θάλασσας ακριβώς επειδή αρνείται να αποδεχθεί ότι τα ελληνικά νησιά έχουν τη δική τους υφαλοκρηπίδα, έχει ως γνωστόν επεκτείνει τα χωρικά ύδατά της σε 12 ν.μ. στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας και στην Αν. Μεσόγειο . Σκοπίμως λοιπόν έχει αφήσει στο Αιγαίο τα 6 ν.μ. «απαιτώντας» έτσι και διά του casus belli να διατηρήσει και η Ελλάδα τα 6 ν.μ. χωρικών υδάτων στο Αιγαίο. Ετσι αφήνει η Αγκυρα ανοιχτό το ενδεχόμενο αν η Αθήνα επεκτείνει τα ελληνικά χωρικά ύδατα μέχρι τα 12 ν.μ., το ίδιο να πράξει αυτομάτως και η Τουρκία στο Αιγαίο, στα σημεία εκείνα που μπορεί.

Είναι ευνόητο ότι οποιαδήποτε αλλαγή στο εύρος των χωρικών υδάτων θα επηρεάσει και την υφαλοκρηπίδα στο Αιγαίο, η οποία πρέπει να οριοθετηθεί ανάμεσα στα δύο παράκτια κράτη, Ελλάδα και Τουρκία. Σύμφωνα με λεπτομερείς επιτελικούς υπολογισμούς από την ελληνική πλευρά:

Αν η Ελλάδα και η Τουρκία διατηρήσουν τα 6 ν.μ. χωρικών υδάτων στο Αιγαίο και σύμφωνα με τον τρόπο ( όπως τον προτείνει και η Ελλάδα) που μέχρι τώρα έχει εκδικάσει το Δικαστήριο της Χάγης το 99% των θεμάτων οριοθέτησης υφαλοκρηπίδας, τότε η Ελλάδα έχει το 83% της υφαλοκρηπίδας του Αιγαίου και η Τουρκία το 17%.

Στην περίπτωση που η Ελλάδα ασκήσει το δικαίωμα που της δίνει το διεθνές δίκαιο της θάλασσας και επεκτείνει στα 12 ν.μ. τα χωρικά ύδατά της και η Τουρκία τα διατηρήσει στα 6 ν.μ., τότε από τις εκβολές του Εβρου μέχρι και 5 ν.μ. ανατολικά του Καστελόριζου (δηλαδή στα όρια του FIR Αθηνών), η Τουρκία δεν έχει καθόλου υφαλοκρηπίδα στην περιοχή αυτή.

Στην περίπτωση που η Ελλάδα αλλά και η Τουρκία επεκτείνουν τα χωρικά ύδατά τους στα 12 ν.μ. στο Αιγαίο, τότε από την Ικαρία μέχρι και το Καστελόριζο ( δηλαδή στα Δωδεκάνησα) η Τουρκία δεν έχει καθόλου υφαλοκρηπίδα. Ομως στο κεντρικό και βόρειο Αιγαίο, η τουρκική υφαλοκρηπίδα από το 17% επεκτείνεται στο 21%.

Στην περίπτωση που οι δύο χώρες αποφασίσουν συνεκμετάλλευση ( 50-50) με το υπάρχον καθεστώς των 6 ν.μ. χωρικών υδάτων, τότε η Ελλάδα παραχωρεί στην Τουρκία ένα επιπλέον ποσοστό 33% στην υφαλοκρηπίδα του Αιγαίου, ώστε από το 17% να φτάσει στο 50%.

Στην περίπτωση που και οι δύο χώρες επεκτείνουν τα χωρικά ύδατα τους στ 12 ν.μ. για συνεκμετάλλευση του Αιγαίου, τότε το πρόβλημα έγκειται στις περιοχές ύπαρξης εκμεταλλεύσιμων πηγών ενέργειας στο Αιγαίο. Αν π.χ. η περιοχή αυτή είναι στα Δωδεκάνησα, τότε η Τουρκία με 12 ν.μ. εύρος χωρικών υδάτων δεν έχει διόλου υφαλοκρηπίδα στην περιοχή αυτή. Σε μια τέτοια περίπτωση, όμως, επειδή η συνεκμετάλλευση είναι 50-50 αναγκαστικά η Ελλάδα πρέπει να παραχωρήσει στην Τουρκία ένα ατόφιο 50% της ελληνικής υφαλοκρηπίδας.

Στην περίπτωση συνεκμετάλλευσης στο βόρειο και κεντρικό Αιγαίο, τότε θα παραχωρηθεί ένα ποσοστό 29% στην Τουρκία, ώστε να φτάσει στο 50%.

Τα επιτελικά αυτά στοιχεία, που έχουν εκπονηθεί στο παρελθόν από ελληνικής πλευράς , αποδεικνύουν ότι συνεκμετάλλευση του Αιγαίου με την Τουρκία και με οποιοδήποτε τρόπο (από τα 6 έως και τα 12 ν.μ.) συνεπάγεται απώλεια ελληνικής υφαλοκρηπίδας, με βαριές επιπτώσεις στον οικονομικό εθνικό και επιχειρησιακό τομέα της χώρας.

Φυσικά, όλα τα ανωτέρω έχουν μια καθοριστική και απαράβατη προϋπόθεση: Η Τουρκία είναι πρωτίστως και εκ των προτέρων υποχρεωμένη να αποδεχθεί το δίκαιο της θάλασσας. Είναι δηλαδή υποχρεωμένη να αποδεχθεί ότι τα ελληνικά νησιά έχουν υφαλοκρηπίδα, με βάση την οποία θα γίνουν όλοι οι ενδεχόμενοι υπολογισμοί για οριοθέτηση και πιθανή προσπάθεια συνεκμετάλλευσης του Αιγαίου.

Αυτό είναι εκ των πραγμάτων το μείζον θέμα που οφείλει η κυβέρνηση να προβάλει απέναντι στην Τουρκία και μέχρι στιγμής δεν το κάνει... τουλάχιστον φωναχτά. 

ΠΗΓΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ