Απολογισμός «εκδημοκρατισμού»

Αρθρο ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟ

Tου Xρηστου Γιανναρα

Μετά τη δικτατορία των ετών 1967-1974, ο τομέας του κρατικού και κοινωνικού βίου που γνώρισε τον πληρέστερο «εκδημοκρατισμό» ήταν σίγουρα η παιδεία:

Καταργήθηκε η ομοιόμορφη ενδυμασία των μαθητών και κάθε περιορισμός στο είδος της κόμμωσης, στη χρήση καλλυντικών, στο αξιοπερίεργο της εμφάνισης.

Αναπτύχθηκε ελεύθερα ο συνδικαλισμός των μαθητών, το λεγόμενο «μαθητικό κίνημα», με εντυπωσιακές επιδόσεις σε απεργίες, καταλήψεις, αποκλεισμούς οδών, απευθείας διάλογο των μαθητών με τους υπουργούς Παιδείας.

Απαγορεύτηκε να διορθώνονται τα λάθη στα γραπτά των μαθητών και μάλιστα με κόκκινο μελάνι («κάτω τα αιματοβαμμένα γραπτά»!) ώστε να μην πληγώνονται συναισθηματικά τα παιδιά.

Διευκολύνθηκε με ποικίλους τρόπους η προαγωγή των μαθητών από τάξη σε τάξη, αποσυνδέθηκε από τις επιδόσεις στα μαθήματα ή τις απουσίες, ώστε να μην απειλούνται τα παιδιά από πλέγματα μειονεξίας και ενοχών.

Για τους ίδιους λόγους καταργήθηκαν και τα σχολεία αριστούχων, υποβιβάστηκε ο ρόλος της βαθμολογίας, η αξιολόγηση των επιδόσεων.

Καταργήθηκε το πολυτονικό σύστημα γραφής, για να διευκολύνονται τα παιδιά στην ορθογραφία.

Απαλείφθηκε από τα σχολικά βιβλία κάθε ενδεχόμενο να παγιδευτεί ο ψυχισμός των παιδιών και το φρόνημά τους στον εθνικισμό, στη θρησκευτικότητα, στην προγονολατρία, στον ιδεαλιστικό εξωραϊσμό της Ιστορίας, σε παραδόσεις πολιτιστικής μονοτροπίας.

Ο εκδημοκρατισμός επεκτάθηκε αποφασιστικά και στον χώρο των εκπαιδευτικών: Καταργήθηκε ο θεσμός του Επιθεωρητή, αντικαταστάθηκε με «Σχολικούς Συμβούλους», που τη βοήθειά τους στο σχολικό έργο μόνο προαιρετικά ζητούν οι εκπαιδευτικοί. Δάσκαλοι και καθηγητές απαλλάχθηκαν από το ενδεχόμενο να κρίνονται και να αξιολογούνται για την απόδοση και την προσφορά τους, την κατάρτιση και την εργατικότητά τους, την ποιότητα και το ήθος τους.

Γι’ αυτό απαλείφθηκε και κάθε ιεραρχική διαβάθμιση των εκπαιδευτικών: ο διευθυντής του δημοτικού, ο γυμνασιάρχης, ο λυκειάρχης εξέπεσαν σε τίτλους προσωρινής διοικητικής ευθύνης που την αναλαμβάνει όποιος θέλει, αφού υποβάλει σχετική αίτηση στο υπουργείο. Σε ποια τάξη και ποιο μάθημα θα διδάξει κάθε εκπαιδευτικός αποφασίζεται συλλογικά, κανένας δεν μπορεί να αμφισβητήσει την ικανότητα κανενός για οτιδήποτε. Με την ίδια λογική μοιράζονται οι εκπαιδευτικοί μεταξύ τους και τα «ιδιαίτερα» μαθήματα.

Υστερα από είκοσι οχτώ (28) χρόνια συνεπέστατης εφαρμογής του «εκδημοκρατισμού» της παιδείας, μήπως θα έπρεπε να τολμηθεί μια (ακομμάτιστη, αμερόληπτη, απροσωπόληπτη, απροκατάληπτη, αδέκαστη) αξιολογική κρίση της επιτυχίας του «οράματος»;  

Με καταμέτρηση αντικειμενικών μεγεθών: Ικανότητα ανάγνωσης και γραφής των αποφοίτων κάθε σχολικής βαθμίδας, αριθμός λέξεων που συγκροτούν τη γλωσσική τους εκφραστική, κριτική ικανότητα, συνθετική ικανότητα, ικανότητα αφομοιωτικής απομνημόνευσης, δημιουργικής φαντασίας, λογικής συνέπειας, επιδόσεις στον βανδαλισμό σχολικών κτιρίων.

Η αξιολογική αποτίμηση θα μπορούσε να προκύψει από μια σοβαρή δημοσκοπική έρευνα. Θα αναλάμβανε το κόστος και την οργάνωση μια έγκυρη εφημερίδα;