Οι ευκαιρίες... της τρίτης ηλικίας

Του Τ. ΜΑΝΤΙΚΙΔΗ

Παρά το γεγονός ότι οι δημογραφικές εξελίξεις έχουν σημαντικές επιδράσεις από την ανάπτυξη, τις αποταμιεύσεις, τη συσσώρευση πλούτου, το βιοτικό επίπεδο των ανθρώπων, τα φορολογικά και τα ασφαλιστικά συστήματα, ως τους φυσικούς πόρους και τις κλιματικές αλλαγές, εντούτοις συχνά υποεκτιμώνται, από τους επενδυτές και τον επιχειρηματικό κόσμο ως και τις κυβερνήσεις.

Μπορεί πάντως πριν από την τελευταία κρίση η παγκόσμια ανάπτυξη που βασιζόταν στις επενδύσεις και με δανεικά (μόχλευση) να οδήγησε στο περιθώριο τα ζητήματα αυτά, μετά την κρίση ωστόσο, όπως αναφέρουν οι οικονομολόγοι, ένα από τα θέματα που ήρθαν στην επιφάνεια αφορά στην αντίληψη πλέον ότι τόσο τα τρέχοντα όσο και τα μελλοντικά ελλείμματα σχετίζονται άμεσα και με την ταχύτατη γήρανση του πληθυσμού, η επίπτωση της οποίας στα δημοσιονομικά μεγέθη δεν πρόκειται να αναστραφεί αν δεν υπάρξουν, όπως λέγεται, επώδυνες μεταρρυθμίσεις και στα συνταξιοδοτικά συστήματα. Ως το 2060 εξάλλου ο παγκόσμιος πληθυσμός αναμένεται να αυξηθεί στα 9 δισεκατομμύρια, με το 98% όμως της πληθυσμιακής αύξησης να προέρχεται από τις αναπτυσσόμενες οικονομίες, καθώς ο αναπτυγμένος κόσμος θα συνεχίσει να γερνά.

Η Ιαπωνία, π.χ., αποτελεί το πιο δραματικό παράδειγμα, καθώς ο πληθυσμός της κάποια στιγμή ως το 2100 είναι πιθανό να μείνει ο μισός από ό,τι είναι σήμερα.

Στην Ευρωπαϊκή Ενωση πάλι για κάθε άτομο σε ηλικία άνω των 65 ετών αναλογούν σήμερα τέσσερα άτομα σε παραγωγική ηλικία (15 έως 64 ετών), αλλά το 2060 θα αναλογούν λιγότερα από δύο, παρατηρεί σε μελέτη της η Αlpha Βank.

Οπως προβλέπει πάντως, μετά το νέο θεσμικό πλαίσιο το ποσοστό απασχόλησης των ατόμων ηλικίας από 55-64 ετών στην Ελλάδα το 2060 δεν θα είναι 50,4%, όπως αναμενόταν, αλλά θα κινείται πλησιέστερα στο 65%, όπως στις περισσότερες άλλες χώρες της ΕΕ-27.

Για την Αlpha Βank οι τάσεις γήρανσης του πληθυσμού στις χώρες της ΕΕ-27 και σε άλλες αναπτυγμένες χώρες δίδουν ωστόσο νέες δυνατότητες στην Ελλάδα, η οποία διαθέτει σημαντικά συγκριτικά πλεονεκτήματα στην προσφορά κατάλληλων υπηρεσιών που απαιτούνται για την αποτελεσματική εξυπηρέτηση των αναγκών (για διαμονή, διακοπές, υγεία κ.ά.) των ατόμων που θα εργάζονται για περισσότερα έτη σε μεγάλη ηλικία, καθώς μεταξύ άλλων, όπως εκτίμησε, σύντομα θα διαπιστωθεί η ανάγκη για ανατροπή της εξόδου των ατόμων από την αγορά εργασίας... πριν από τη συμπλήρωση του 70ού έτους της ηλικίας τους!