Του ΓΙΑΝΝΗ ΤΟΥΝΤΑ
(αν. καθηγητή Κοινωνικής Ιατρικής, διευθυντή Ινστιτούτου Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής (ΙΚΠΙ), προέδρου Παγκόσμιας Ενωσης Νοσοκομείων και Υπηρεσιών Προαγωγής Υγείας)
Οι πιο αποτελεσματικές πολιτικές για την αντιμετώπιση του καπνίσματος είναι οι εξής:
1. Φορολογία / τιμές. Αύξηση της τιμής κατά 25% οδηγεί σε μείωση της συχνότητας του καπνίσματος κατά 7-13%. Το ποσοστό αυτό αυξάνει με το πέρασμα του χρόνου. Μεγαλύτερη μείωση σημειώνεται στους νέους και σε καπνιστές χαμηλού οικονομικού επιπέδου. Οι αποδείξεις είναι ισχυρές και προέρχονται από διαφορετικές μελέτες σε πολλές χώρες. Τα αποτελέσματα εξαρτώνται από το μέγεθος της αύξησης και την αρχική τιμή. Τα ζητήματα-προβλήματα που ενδέχεται να προκύψουν κατά την εφαρμογή αυτού του μέτρου αφορούν τις ενδεχόμενες έντονες αντιδράσεις από τις καπνοβιομηχανίες, καθώς και την πιθανή αύξηση του λαθρεμπορίου τσιγάρων. Εκτός από τη μείωση του καπνίσματος, με την αύξηση της φορολογίας δημιουργούνται κεφάλαια για χρηματοδότηση άλλων προγραμμάτων κατά του καπνίσματος.
2. Απαγόρευση καπνίσματος σε δημόσιους χώρους. Σημειώνεται μείωση του καπνίσματος κατά 5-10% εξαιτίας της απαγόρευσης καπνίσματος σε χώρους εργασίας και μείωση 2-4% εξαιτίας της απαγόρευσης σε χώρους εστίασης και άλλους δημόσιους χώρους. Μεγαλύτερη επίδραση σημειώνεται σε άτομα μεγάλου εισοδήματος και στους άνδρες ηλικίας 24-54 ετών. Θεωρείται μέτρο σχετικά χαμηλού κόστους. Ωστόσο, οι απαγορεύσεις πρέπει να είναι αυστηρές και να υπάρχει μηχανισμός ελέγχου και επιβολής κυρώσεων, ενώ είναι αναγκαίες η διαφήμιση και η δημοσιοποίηση των μέτρων. Τα ζητήματα-προβλήματα που ενδέχεται να προκύψουν κατά την εφαρμογή αυτών των πολιτικών αφορούν πιθανές αντιδράσεις από ορισμένες επιχειρήσεις, κυρίως εστίασης και ψυχαγωγίας.
3. Περιορισμοί στη διαφήμιση. Σημειώνεται μείωση του καπνίσματος κατά 6% έπειτα από πλήρη απαγόρευση. Οι νέοι είναι πιθανότερο να επηρεάζονται περισσότερο από διαφημίσεις που προωθούν προϊόντα καπνού. Θεωρείται μέτρο σχετικά χαμηλού κόστους, οι απαγορεύσεις όμως πρέπει να είναι καθολικές, χωρίς εξαιρέσεις. Τα ζητήματα-προβλήματα που ενδέχεται να προκύψουν κατά την εφαρμογή αυτών των περιορισμών αφορούν πιθανές αντιδράσεις από διαφημιστικές εταιρείες.
4. Προειδοποιητικές ετικέτες. Η αποτελεσματικότητα του μέτρου δεν προσδιορίζεται σαφώς, ενώ λίγες είναι οι μελέτες των τελευταίων ετών που εξετάζουν την αποτελεσματικότητα, με αντικρουόμενα όμως αποτελέσματα. Ενδέχεται να αποτελεί αποτελεσματική στρατηγική για τις χώρες χαμηλού οικονομικού επιπέδου. Η εφαρμογή της απαιτεί μεγάλου μεγέθους προειδοποιητικές ετικέτες και ενδεχομένως συνοδευτικές ενημερωτικές εκστρατείες, ιδίως σε φτωχότερες χώρες, όπου η συχνότητα του καπνίσματος αυξάνεται.
5. Εκστρατείες με τη χρήση μέσων μαζικής ενημέρωσης. Οι εκστρατείες ενημέρωσης οδηγούν σε μείωση του καπνίσματος κατά 5-10%. Ο πληθυσμός-στόχος στον οποίο απευθύνονται οι εκστρατείες εξαρτάται από τον σχεδιασμό τους. Θεωρούνται μέτρο σχετικά χαμηλού κόστους και επιτυγχάνουν μεγάλη πληθυσμιακή κάλυψη. Η δαπάνη πρέπει όμως να είναι επαρκής και να διαρκούν για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Συμβουλευτική Γραμμή Πρόληψης ΙΚΠΙ: 210-7222727
Ιστοσελίδα Υγείας-Πρόληψης: www.neahygeia.gr
Η ΜΚΟ Nosmoke.gr στα πλαίσια της Παγκόσμιας Ημέρας κατά του Καπνίσματος στις 31 Μαϊου 6:00 το απόγευμα οργανώνει συγκέντρωση διαμαρτυρίας έξω από τη Βουλή με σκοπό την εφαρμογή του νόμου για την απαγόρευση του καπνίσματος στους κλειστούς Δημόσιους Χώρους. http://nosmoke.gr/
ΑπάντησηΔιαγραφή