Εφυγε για πάντα ο μάγος των μαθηματικών παραδόξων

Ο Martin Gardner (1914-2010) υπήρξε μεγάλος εραστής της μαθηματικής ομορφιάς

Από τον ΣΠΥΡΟ ΜΑΝΟΥΣΕΛΗ

Ενας πολύ σπουδαίος εκλαϊκευτής της μαθηματικής επιστήμης έφυγε από τη ζωή το προ περασμένο Σάββατο.

Ο βιρτουόζος των πιο εμπνευσμένων μαθηματικών και λογικών σπαζοκεφαλιών, ο δεξιοτέχνης των λογοπαιγνίων και των κάθε λογής παραδόξων, ο συγγραφέας αναρίθμητων γοητευτικών βιβλίων και άρθρων, ο αυτοδίδακτος μαθηματικός, ο πολυμαθής φιλόσοφος, ο «επαγγελματίας» σκεπτικιστής και πολέμιος κάθε μορφής ψευδοεπιστήμης, ο θαυμαστής και συνεχιστής του Lewis Carroll, ο Αμερικανός που έκανε τα μαθηματικά παιχνίδι γράφοντας επί 25 χρόνια την εξαιρετικά επιτυχημένη στήλη «Mathematical Games» στο περιοδικό «Scientific American», πέθανε σε ηλικία 96 ετών.

Γνωστός στο ελληνικό κοινό από τα βιβλία του «Το τσίρκο των μαθηματικών», «Η μαγεία των παραδόξων», «Το πανηγύρι των μαθηματικών» (κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις «Τροχαλία»), «Τα αινίγματα της σφίγγας και άλλες γριφώδεις μαθηματικές ιστορίες» (εκδ. «Κάτοπτρο»), ο Μάρτιν Γκάρντνερ είχε μια απαράμιλλη ικανότητα να απομυθοποιεί τα πάντα, από τα «δύσκολα» μαθηματικά έως τις κάθε λογής σύγχρονες παραεπιστημονικές ή ψευδοεπιστημονικές αντιλήψεις, όπως την πίστη στους εξωγήινους, την Ατλαντίδα, τη σαϊεντολογία, τον εσωτερισμό και τη μετενσάρκωση.

Σε όλη του τη ζωή δεν έπαψε να καταγγέλλει και να ανατρέπει κάθε μορφή επιστημονικού τσαρλατανισμού. Το βιβλίο του «Fads and Fallacies in the Name of Science», γραμμένο το 1952, αποτελεί μια καλά εμπεριστατωμένη μελέτη της φύσης της ψευδοεπιστήμης, ακόμη δε και σήμερα παραμένει εξαιρετικά επίκαιρο. Το 1976 ίδρυσε μαζί με άλλους την Επιτροπή για την Επιστημονική Διερεύνηση Παραφυσικών Ισχυρισμών (CSICOP), γνωστή σήμερα ως Επιτροπή Σκεπτικιστικής Ερευνας (CSI), και από το 1983 έως το 2002 έγραφε στο περιοδικό «Skeptical Inquirer».

Εκτός όμως από τα βιβλία του για τα μαθηματικά και την ψευδοεπιστήμη, ασχολήθηκε και με τη λογοτεχνία. Το βιβλίο του «The Annotated Alice», γεμάτο με επεξηγηματικά σχόλια και διαφωτιστικές παρατηρήσεις, αποτελεί τον πιο πλήρη οδηγό για όποιον θελήσει να περιηγηθεί στα δύο πιο «παράλογα» κείμενα της παγκόσμιας λογοτεχνίας, το «Η Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων» και το «Μες στον καθρέφτη», του Λιούις Κάρολ.

πηγη ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ