Ιστορία που επροδόθη, αλλά δεν ακυρώνεται

Γράφει ο Α. Λυκαύγης

Για την Ιστορία ως στυγνή (και στεγνή) αποταμίευση συμβάντων, εκείνο που έχει σημασία είναι βασικά το αποτέλεσμα. Γιατί αυτό αποβαίνει τελικά το προσδιοριστικό μέτρο των αποφάσεων και των ευθυνών.

Για την Ιστορία, όμως, ως ουσιαστικότερο και κυρίως διαχρονικότερο γίγνεσθαι, υπάρχει και το επέκεινα μέτρο. Καθώς η μεν κατάληξη μπορεί να αδικεί τους αγώνες. Αλλά δικαιώνει το πνεύμα (και τις πρακτικές) των αντιστάσεων. Εκτός και αν μιλάμε για το τέλος της ίδιας της Ιστορίας.

Στην προκειμένη περίπτωση του ένοπλου απελευθερωτικού αγώνα των Κυπρίων -του οποίου την 55η επέτειο από την έναρξή του σηματοδοτούμε σήμερα- και των στοιχείων που τον προσδιορίζουν, έχουμε μια ουσιαστικά πολυαίωνη και κυρίως αδυσώπητη μάχη της πείσμονος Ιστορίας, με τη στυγνή γεωγραφία. Με τη δεύτερη να υπερέχει, επιβάλλοντας με δεδομένες δυναμικές, τετελεσμένες πραγματικότητες και βάναυσες στρεβλώσεις. Και την πρώτη να υποκύπτει έστω και ανθιστάμενη. Εκεί που πέραν των αποστάσεων, επενεργούν στρατηγικές διαπλοκές και συνεργούν συντελεστές ανομολόγητων συμφερόντων.

Αυτό που σηματοδοτεί σήμερα 1η Απριλίου ο Κυπριακός Ελληνισμός δεν είναι παρά μοναδικός και κορυφαίος δείκτης ευρύτερων δραματικών αντιστάσεων, που σηματοδοτούν σχεδόν τη σύνολη ιστορική του διαδρομή. Στην οποία περισσεύουν αιώνες υποδουλώσεων και καταναγκασμού. Με αξιοσημείωτη συντεταγμένη, το περίπου ιστορικώς περίεργο γεγονός: να διατηρεί αλώβητους βασικούς κώδικες της εθνικής του καταγωγής. Και ακέραιους τους θεμελιώδεις πυλώνες της ελληνικής του ταυτότητος. Ως μη αναλώσιμα στοιχεία και διαχρονικές δυναμικές.

Μπορεί μεν αυτός ο αγώνας να μη συνέτριψε τη βρετανική αυτοκρατορία, όπως οι ρητορικές της λαϊκής αντιλήψεως ήθελαν. Μπορεί. Αλλά ταπεινώθηκε όταν είδε την αδιστακτότητα της χαλυβδίνου ισχύος της να μην μπορεί να επιβληθεί σε αυτόν τον άνεμο που εσάρωνε το νησί της Αφροδίτης. Κάτι για το οποίο μέχρι σήμερα δεν συγχώρησε ποτέ την Κύπρο και τον Ελληνισμό της. Του οποίου σήμερα η εθνική επιβίωση (και ιστορική συνεπώς συνέχεια στη φυσική του και βαναύσως κρεουργημένη γεωγραφία) διακυβεύεται άμεσα. Κι αυτό προέχει ως το καθαυτό ζητούμενο, πέραν επετειακών αναφορών.