Tο πόκερ θέλει γερά νεύρα

Αρθρο εξαιρετικό

Tης Ευρυδικης Μπερση

Την Παρασκευή 26 Σεπτεμβρίου 2008, η γερμανική τράπεζα Hypo Real Estate απείχε δύο ημέρες από την χρεοκοπία, δραματική εξέλιξη ικανή να κλονίσει συθέμελα το παγκόσμιο τραπεζικό σύστημα, λίγο μετά την παταγώδη χρεοκοπία της Lehman Brothers. Η τράπεζα τελικά επιβίωσε - και ποιος έπαιξε ρόλο-κλειδί στις πυρετώδεις διαπραγματεύσεις για τη διάσωσή της; Ο Γιόζεφ Ακερμαν, ο διευθύνων σύμβουλος της Ντόιτσε Μπανκ, που επισκέφθηκε την Αθήνα στα τέλη της προηγούμενης εβδομάδας, στην αποκορύφωση των σεναρίων περί ελληνικής χρεοκοπίας.

Εκείνο το φοβερό Σαββατοκύριακο του Σεπτεμβρίου 2008, το ζητούμενο ήταν να ανακοινωθεί πακέτο εγγυήσεων και δανείων ώστε η HRE να καλύψει τις υποχρεώσεις της και να ανακτήσει την εμπιστοσύνη των επενδυτών. Αν ξημέρωνε η Δευτέρα χωρίς να έχει επιτευχθεί συμφωνία, η Defra, η ιρλανδική θυγατρική της HRE, θα κατέρρεε παρασύροντας μαζί της το γερμανικό και ενδεχομένως το παγκόσμιο τραπεζικό σύστημα.

Οπως αφηγήθηκε αργότερα το γερμανικό περιοδικό Spiegel, οι εκπρόσωποι της HRE δεν έλαβαν καν μέρος στις διαπραγματεύσεις, καθώς κανένας δεν πίστευε πλέον τα νούμερα που παρουσίαζαν. Το πόκερ παιζόταν ανάμεσα στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση και στους εκπροσώπους των ιδιωτικών τραπεζών, επικεφαλής των οποίων ήταν ο Ακερμαν. Το διακύβευμα ήταν ποιο μερίδιο της ζημιάς θα σήκωναν οι τράπεζες και ποιο η κυβέρνηση.

Παρά τη φοβερή κρισιμότητα της κατάστασης, ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών δεν πάτησε στις διαπραγματεύσεις μέχρι το μεσημέρι της Κυριακής, απειλώντας με τη στάση του τους τραπεζίτες ότι θα αφήσει την HRE να χρεοκοπήσει. Ο στόχος ήταν φυσικά να τους τρομάξει προκειμένου να αποσπάσει τους καλύτερους δυνατούς όρους.

Κατά την ίδια έννοια, η άρνηση της Γερμανίας και των Βρυξελλών να δηλώσουν με λεπτομέρειες τι είδους στήριξη θα προσφέρουν στην Ελλάδα, είναι υπολογισμένη ώστε να προξενήσει φόβους χρεοκοπίας και να αποσπάσει τις μέγιστες δυνατές παραχωρήσεις.

Τον Σεπτέμβριο του 2008, η συμφωνία κλείστηκε κυριολεκτικά το τελευταίο λεπτό, αφού όλα έμοιαζαν να καταρρέουν, και μόνο μετά την απευθείας τηλεφωνική συνομιλία της καγκελαρίου Μέρκελ και του Γιόζεφ Ακερμαν. Ενώ οι τράπεζες είχαν αρχικά προσπαθήσει να περιορίσουν την έκθεσή τους στις ζημιές της HRE στα 2 δισ. ευρώ, τελικά δέχθηκαν να ζημιωθούν 8 δισ. ευρώ, και πάλι ψίχουλα σε σχέση με τον λογαριασμό που εκλήθη να πληρώσει η γερμανική κυβέρνηση, ο οποίος ανέβηκε από τα 15 στα 35 και τελικά στα 100 δισ. ευρώ.

Η HRE διασώθηκε γιατί ήταν υπερβολικά σημαντική για να αφεθεί να καταρρεύσει. Το ίδιο ισχύει και για την οικονομία ενός κράτους-μέλους της Ευρωζώνης όπως η Ελλάδα. Τα υπόλοιπα είναι απλά πόκερ με έμπειρους αντιπάλους.