Η σημαία των "άλλων"

Του Ρούσσου Βρανά

rvranas@otenet.gr

Η εθνική εορτή μιας χώρας μπορεί να είναι αφιερωμένη σε πολλά πράγματα: στην ημέρα της ανεξαρτησίας της, στον προστάτη της άγιο, σε μια πολεμική της νίκη. Σε όλες σχεδόν τις χώρες, οι εθνικές εορτές γιορτάζονται με παρελάσεις. Και κανείς δεν ντρέπεται γι΄ αυτό. Στην Αμερική, η εθνική εορτή της 4ης Ιουλίου γιορτάζεται με παρελάσεις και πυροτεχνήματα. Με παρελάσεις γιορτάζεται την 14η Ιουλίου η πτώση της Βαστίλλης στη Γαλλία και την 12η Οκτωβρίου η ημέρα του Χριστόφορου Κολόμβου στην Ισπανία.

Στις παρελάσεις, είτε αυτές είναι στρατιωτικές είτε πολιτικές, οι σημαιοφόροι κρατούν σημαίες. «Στην Αμερική, η σημαία είναι κάτι σαν θρησκευτικό σύμβολο, σαν τοτέμ», έγραφε ο συγγραφέας Τόμας Σάγκρι στο περιοδικό «Λόντον Μπουκ Ριβιού». «Μάλιστα δεν μπορεί να την κρατάει κανείς όπως θέλει. Πρέπει πάντα να κυματίζει ψηλά. Υπάρχει ένα ολόκληρο πρωτόκολλο για το δίπλωμά της. Δεν πρέπει να αγγίζει το χώμα. Και δεν πρέπει να την καίνε παρεκτός όταν έχει πια παλιώσει πολύ ή έχει καταστραφεί ανεπανόρθωτα. Κι ακόμη κι αυτό γίνεται με ένα συγκεκριμένο τελετουργικό. Οι στρατιωτικοί τη χαιρετίζουν, οι πολίτες φέρνουν το δεξί τους χέρι στο μέρος της καρδιάς τραγουδώντας τον εθνικό ύμνο και οι μαθητές ορκίζονται πίστη στη σημαία».

Η σημαία είναι πανταχού παρούσα στο αμερικανικό τοπίο. Το κόκκινο, το λευκό και το μπλε κυματίζουν στα δημόσια κτίρια αλλά και στις αυλές, στις αντιπροσωπείες αυτοκινήτων, στα βενζινάδικα. Σημαιάκια είναι κολλημένα στους προφυλακτήρες των αυτοκινήτων και στα παράθυρα των σπιτιών, ή καρφιτσωμένα στα σακάκια των ανθρώπων. Σημαίες κοσμούν την αγία τράπεζα των περισσότερων αμερικανικών εκκλησιών. Και είναι σήμερα πια ένα απαραίτητο αξεσουάρ των περισσότερων πολιτικών υποψηφίων. Στην αρχή της προεκλογικής εκστρατείας του, ο Μπάρακ Ομπάμα είχε δεχτεί επικρίσεις επειδή δεν φορούσε σημαιάκι. Μετά την εκλογή του δεν λείπει πια από το πέτο του.

Όπως όλα τα θρησκευτικά και εθνικά σύμβολα, η σημαία δεν έχει μία και μοναδική σημασία. Μπορεί να είναι ένα συντηρητικό αλλά και ένα επαναστατικό σύμβολο. Καλλιτέχνες και επαναστάτες την έχουν πολλές φορές τσαλαπατήσει, κάψει ή βεβηλώσει. Στη μακραίωνη ιστορία της, όμως, κανείς δεν τη βεβήλωσε περισσότερο από το ίδιο το κράτος. Πράγμα που μας φέρνει στον νου εκείνο που έγραφε πριν από μερικά χρόνια για τη σημαία μια δωδεκάχρονη Αμερικανίδα μαθητριούλα.

«Τη σημαία πρέπει να την αντιμετωπίζεις με σεβασμό. Είναι παράνομο να την αφήνεις να πέφτει στο χώμα. Κανείς δεν νοιάζεται αν ένας άστεγος κοιμάται κατάχαμα. Κανείς δεν σκύβει να τον σηκώσει και να τον πιάσει να μη βραχεί. Αυτό δείχνει πόσο πιο σημαντική είναι η σημαία. Τα παιδιά τής ορκίζονται πίστη κάθε μέρα στα σχολεία. Κανείς δεν ορκίζεται πίστη στη δικαιοσύνη και την ισότητα. Κανείς δεν σέβεται το δικαίωμα για έναν καλό μισθό, ένα πιάτο φαΐ, ένα κρεβάτι στο νοσοκομείο. Μα όλοι σεβόμαστε αυτό το κομμάτι πανί που είναι η σημαία μας».