Απάνθρωπες προτάσεις

Tης Διονυσιας Βοριδη

 Υπάρχουν πράγματα που δεν πρέπει ούτε να τα σκεπτόμαστε. Πριν από μερικές ημέρες, η ολλανδική Βουλή επρόκειτο να συζητήσει το ζήτημα της υποβοηθούμενης αυτοκτονίας. Πολλοί θεωρούν ότι η επιστημονική βοήθεια ώστε να μπει «εύκολο» τέλος στους πόνους, όταν δεν υπάρχει η παραμικρή ελπίδα βελτίωσης, αποτελεί μία «λύση». Kαι ίσως τελικά να είναι λύση για όσους θεωρούν ότι ο θάνατος θα τους λυτρώσει από τα δεινά που τους στερούν ακόμα και αυτό τον ενστικτώδη αγώνα για επιβίωση. Ποιος, άλλωστε, θα μπορούσε να αρνηθεί ότι από τον ευτελισμό της ζωής καλύτερος είναι ο θάνατος;

Η κλινική Dignitas στην Ελβετία, η οποία παρέχει τέτοιες «υπηρεσίες» ή καλύτερα «διευκολύνσεις», βρίσκεται συχνά στο επίκεντρο της δημοσιότητας. Και στην Ολλανδία εδώ και μερικά χρόνια η υποβοηθούμενη αυτοκτονία είναι νόμιμη. Ομως, αυτή τη φορά η ολλανδική Βουλή επρόκειτο να συζητήσει την υλοποίηση ενός σεναρίου που ακούγεται εφιαλτικό.

Μετά τη συγκέντρωση των απαιτούμενων υπογραφών, το ολλανδικό Κοινοβούλιο θα μελετούσε κατά πόσο θα πρέπει να παρέχεται η δυνατότητα υποβοηθούμενης αυτοκτονίας και σε ηλικιωμένους αλλά υγιείς πολίτες που έχουν συμπληρώσει τα εβδομήντα χρόνια και νιώθουν ότι δεν έχουν να περιμένουν τίποτε άλλο από τη ζωή τους.

Την εποχή που η κατάθλιψη έχει λάβει επιδημικές διαστάσεις -και αυτή η αίσθηση του «είμαι ξοφλημένος» μαρτυρεί κλινική κατάθλιψη- και δεδομένου ότι οι ηλικιωμένοι πάσχουν κατ’ εξοχήν από αυτό το ψυχικό νόσημα, μια απόφαση που θα διευκόλυνε όποιον το επιθυμούσε να αφήσει τα εγκόσμια επειδή πίστευε ότι τίποτα άλλο δεν έχει να προσφέρει, δεν θα ήταν μόνο επικίνδυνη αλλά και εξοργιστική.

Σίγουρα οι άνω των εβδομήντα ετών έχουν ολοκληρώσει ένα πολύ μεγάλο μέρος του δρόμου της ζωής. Σίγουρα στη σημερινή κοινωνία της «λάμψης» και των νιάτων -ακόμα και οι πολιτικοί είναι εντυπωσιακά νέοι- οι εβδομηντάρηδες νιώθουν όχι μόνο παροπλισμένοι και ξεπερασμένοι, αλλά ίσως ανίκανοι να προσφέρουν σε αυτήν τη διαρκώς μεταβαλλόμενη κοινωνία, που σε πολλές περιπτώσεις δεν κατανοούν. Ο παππούς και η γιαγιά δεν έχουν την ίδια περίοπτη θέση στην οικογένεια και ο συνταξιούχος κοντεύει να θεωρείται κοινωνικό βάρος παρά δεξαμενή γνώσης και εμπειρίας από την οποία μπορούμε να αντλήσουμε και να επωφεληθούμε.

Η έμμεση παρότρυνση στην υποβοηθούμενη αυτοκτονία, που αποπειρώνται οι Ολλανδοί, υποδεικνύει μόνον την αποκτήνωση του σύγχρονου πολιτισμού.

Αλλά αν γίνει δεκτή αυτή η πρόταση, πού θα καταστεί δυνατόν να μπουν τα όρια; Ποιος θα ορίσει ποια ζωή αξίζει και ποια όχι;

Με την ίδια ευκολία που ο σύγχρονος άνθρωπος αλλάζει παπούτσια και πετάει το παλιό κινητό για να πάρει καινούργιο, που μαγνητίζεται από κάθε τι φωτεινό και αστραφτερό, η σύγχρονη κοινωνία σπρώχνει στο περιθώριο τους ηλικιωμένους.

Το θέμα δεν είναι να βοηθάμε τους παροπλισμένους γέροντες να φύγουν διά παντός από κοντά μας. Το πρόβλημα που θα πρέπει να μας απασχολεί είναι πώς θα βρούμε τρόπους για να τους φέρουμε κοντά, να κάνουμε αυτά τα χρόνια της ζωής τους πιο ευχάριστα και δημιουργικά.

ΠΗΓΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ