Τα δικά σας Νομπέλ πόσο ζυγίζουν;

Άρθρο ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟ

Tου Κωστα Λεονταριδη

Κανείς δεν μπορεί να κατηγορήσει τον 16χρονο Πάουλ από το Βερολίνο γιατί δεν ξέρει ποιος και από ποια χώρα έγραψε το «Αξιον Εστί». Το ίδιο ισχύει και για τον συνομήλικό του Θανάση από την Αθήνα, o oποίος αγνοεί τον δημιουργό του «Βέρθερου».

Ο Οδυσσέας Ελύτης τιμήθηκε με Νομπέλ Λογοτεχνίας (1979), ο μέγας Γιόχαν Βόλφγκανγκ (φον) Γκαίτε έφυγε από τον γνωστό κόσμο πολύ πριν θεσπιστούν τα βραβεία Νομπέλ. Με μια αφοπλιστική, ημέτερη πατριωτική λογική αυτό δεν μας εμποδίζει να σφυρίξουμε τη λήξη ενός φανταστικού αγώνα: Ελύτης - Γκαίτε: 1-0. Νικήσαμε.

Γι’ αυτό μας ξάφνιασε η δήλωση του προέδρου της Βουλής αναφορικά με την πνευματική υπεροπλία των Ελλήνων έναντι των Γερμανών. Θυμίζω τι είπε ο κ. Φίλ. Πετσάλνικος: «Εμείς τα τελευταία 40 χρόνια πήραμε δύο Νομπέλ Λογοτεχνίας κι έχουμε στον τομέα της δημιουργίας πολλά πρόσωπα με διεθνή ακτινοβολία, όπως ο Χατζιδάκις, ο Θεοδωράκης κ. ά. Αυτοί (οι Γερμανοί) τι έχουν να επιδείξουν; Μπας κι έβγαλαν κανένα νέο Μπετόβεν και δεν το πήραμε χαμπάρι;»

Αν επεκτείνουμε τον συλλογισμό, θα μπερδευτούμε. Δηλαδή, πριν από το Νομπέλ του Γ. Σεφέρη (1963), που ήμαστε «αβράβευτη» ως χώρα, δεν υπήρχε πνευματική παραγωγή, άξια παγκόσμιας αναγνώρισης; Ο Καβάφης, ο Καζαντζάκης, ο Ρίτσος είναι λιγότερο διαβασμένοι διεθνώς, δεν προσφέρουν αιώνια λάμψη στην Ελλάδα;

Κατ’ επέκτασιν οι π. χ. Κάφκα, Μπόρχες, Μούζιλ είναι ελάσσονες δημιουργοί σε σχέση με άλλους νομπελίστες;

Λεπτομέρεια: μόλις πέρυσι, το εν λόγω βραβείο δόθηκε σε Γερμανίδα, τη Χέρτα Μίλερ, και οι παλαιότερα βραβευθέντες Γκίντερ Γκρας, Χάινριχ Μπελ, Τόμας Μαν κ. ά. ήταν Γερμανοί.

Και για να έχουμε την (εθνική) συνείδησή μας ήσυχη, ας αναρωτηθούμε: πόσοι από εμάς, προσμετρούνται στους λάτρεις της ποίησης των Σεφέρη - Ελύτη, με μοναδικό –συνήθως κακόφωνο– αποδεικτικό στοιχείο ότι τραγουδάμε στίχους τους σε μουσική (κυρίως) Θεοδωράκη; Ωστόσο, όταν νέα παιδιά εκφράζουν άγνοια για το έργο των νομπελιστών μας, παίρνοντας μελαγχολικό ύφος σχολιάζουμε συνοπτικά: τσσσ... τσσσ... τσσσ…

Ηρθε η ώρα να το πάρουμε χαμπάρι. Το κλέος των προγόνων μας δεν αποτελεί συγχωροχάρτι διά πάσαν νόσον και ο «Zorba the Greek» μόνο πιωμένους τουρίστες συνεπαίρνει.

Το φιλότιμό μας -παρόμοια λέξη δεν υπάρχει στο διεθνές λεξικογραφικό ρεπερτόριο- ποδοπατείται αλλά με αυθαίρετες προσθαφαιρέσεις φέρνουμε και τους (όποιους) φίλους μας σε δύσκολη θέση.

ΠΗΓΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ