ΑΛΑΤΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΠΑΓΟ

Του Α.ΓΑΛΔΑΔΑ

(algaldadas@yahoo.gr)

Το «φάρμακο»(;) για το λιώσιμο των πάγων στους δρόμους είναι το αλάτι. Που θα σκορπιστεί απλόχερα από τις λεγόμενες αλατιέρες. Γιατί όμως το αλάτι λιώνει τον πάγο; Και είναι το μοναδικό όπλο που υπάρχει γι΄ αυτή τη δουλειά;

Για να καταλάβουμε τι συμβαίνει πρέπει να ξέρουμε ότι τα μόρια ενός υγρού κατά κάποιον τρόπο γλιστρούν το ένα επάνω στο άλλο και έτσι έχουν αυτή τη δυνατότητα να αλλάζουν εύκολα το σχήμα τους. Οπως όμως κατεβαίνει η θερμοκρασία μειώνεται αυτή η ευκινησία τους. Τα μόρια του νερού στους 0 βαθμούς Κελσίου δημιουργούν το ένα με το άλλο δεσμούς μεταξύ των υδρογόνων τους και τελικά στερεοποιούνται σε κρυστάλλους πάγου. Στην παγωμένη επιφάνεια όμως, λόγω διαφόρων τάσεων, πιέσεων, τριβών σπάζουν κάποιοι δεσμοί και συνυπάρχουν πάγος και νερό. Πέφτοντας τα μόρια του αλατιού, που αποτελούνται από 1 άτομο χλωρίου και 1 άτομο νατρίου όταν βρεθούν σε υγρό περιβάλλον διασπώνται σε δυο φορτισμένα κομμάτια, τα ιόντα όπως τα λέμε. Αυτά με τη σειρά τους δυσκολεύουν το να δημιουργηθούν ξανά οι δεσμοί που οδηγούν στον σχηματισμό παγοκρυστάλλων και όσο περισσότερο αλάτι πέφτει τόσο περισσότερο νερό έχουμε και λιγότερο πάγο.

Οι παρατηρήσεις δείχνουν ότι πλέον για να αρχίσει ξανά να επικρατεί ο πάγος πρέπει η θερμοκρασία να πέσει στους-9 βαθμούς Κελσίου. Από εκεί και πέρα παγώνουν μαζί νερό και αλάτι και είναι ακόμη πιο δύσκολο να επανέλθει το μείγμα σε υγρή μορφή και χρειάζονται άλλες ουσίες.

Η αλήθεια είναι ότι το αλάτι δεν είναι το ιδανικό υλικό διότι κάνει κακό στο έδαφος όταν πια έχει αποσυρθεί ο πάγος αφού δημιουργεί μια συμπαγή κρούστα και επιπλέον τα φυτά δεν μπορούν να πάρουν θρεπτικά συστατικά από το έδαφος. Αλλά είναι φθηνό και εύκολο και στους δημάρχους αρέσουν αυτά.

Όσο περισσότερα άτομα περιέχει το μόριο ενός υλικού που χρησιμοποιείται για το λιώσιμο του πάγου τόσο καλύτερα. Έτσι για παράδειγμα το Χλωριούχο Ασβέστιο λιώνει πιο γρήγορα τον πάγο από ό,τι το αλάτι γιατί περιέχει 3 άτομα στο μόριό του αλλά είναι πιο ακριβό. Ένα καλό μίγμα είναι το CΜΑ (ανθρακικό ασβέστιο, μαγνήσιο και οξικό οξύ) που δεν βλάπτει τα φυτά ενώ το οξικό κάλιο αποικοδομείται εύκολα αλλά προσβάλλει τις πλάκες των πεζοδρομίων και χρησιμοποιείται πιο πολύ στους διαδρόμους προσγείωσης αεροσκαφών. Επίσης έχει βγει τώρα και ένα οικολογικό παράγωγο του καλαμποκιού που φυσικά είναι ακόμη πιο αποδεκτό.