Γεγονότα που συγκλόνισαν τον κόσμο ολόκληρο ή τον ελλαδικό χώρο έχουν αποτυπωθεί στην ημερομηνία της 25ης ΔεκεμβρίουΤου ΘΟΔΩΡΗ ΡΟΥΜΠΑΝΗ
Η άγια νύχτα των Χριστουγέννων δεν ήταν πάντα νηφάλια και κατανυκτική. Στην ιστορική πορεία έχουν αποτυπωθεί στην ημερομηνία της 25ης Δεκεμβρίου γεγονότα που συγκλόνισαν τον κόσμο ολόκληρο ή τον ελλαδικό χώρο.
Ειδικά για την Ελληνική Ιστορία συνέβη το ημερολόγιο να δείχνει 25 Δεκεμβρίου όταν:
Το 820 δολοφονήθηκε ο αυτοκράτορας του Βυζαντίου Λέων Ε' μέσα στον ναό των ανακτόρων.
Ειδικά για την Ελληνική Ιστορία συνέβη το ημερολόγιο να δείχνει 25 Δεκεμβρίου όταν:
Το 820 δολοφονήθηκε ο αυτοκράτορας του Βυζαντίου Λέων Ε' μέσα στον ναό των ανακτόρων.
Το 1261 ο Μιχαήλ Η' Παλαιολόγος τύφλωσε τον νόμιμο διάδοχο του βυζαντινού θρόνου Ιωάννη Δ' Λάσκαρη.
Το 1822 οι επαναστάτες του Μεσολογγίου αντιμετώπισαν με επιτυχία την τελική έφοδο των 20.000 Οθωμανών, που τους πολιορκούσαν.
Το 1944, στην κρισιμότερη φάση των Δεκεμβριανών, απετράπη την τελευταία στιγμή η ανατίναξη από τον ΕΛΑΣ του ξενοδοχείου «Μεγάλη Βρετανία», όπου είχε καταλύσει ο Βρετανός πρωθυπουργός Ουίνστον Τσόρτσιλ.
Υπήρξαν και διεθνή γεγονότα. Κάποια απ αυτά είχαν κοσμοϊστορική σημασία. Τέτοια ήταν η στέψη του Καρλομάγνου ως αυτοκράτορα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και η παραίτηση του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ από τη θέση του προέδρου της ΕΣΣΔ, που την επομένη διαλύθηκε.
Βυζαντινός αυτοκράτορας
Δολοφονία στη χριστουγεννιάτικη λειτουργία
Η δολοφονία του αρμενικής καταγωγής αυτοκράτορα του Βυζαντίου Λέοντα Ε υπήρξε αποτέλεσμα της τυφλής σύγκρουσης στην οποία είχε οδηγήσει η εικονομαχία. Σε μια περιρρέουσα ατμόσφαιρα μίσους και αδιαλλαξίας ο Λέων απομάκρυνε τον εικονολάτρη Πατριάρχη Νικηφόρο και τον αντικατέστησε με τον Θεόδοτο Κασσιτερά, που διέταξε την απομάκρυνση των εικόνων από τις εκκλησίες. Οι επίσκοποι που διαφωνούσαν εξορίζονταν και αφορίζονταν.
Μεγάλα τμήματα του στρατεύματος αντέδρασαν. Επικεφαλής των αντιφρονούντων τέθηκε ο παλιός σύντροφος του Λέοντα, στρατηγός Μιχαήλ, από το Αμόριο της Φρυγίας.
Ο Μιχαήλ συνελήφθη και φυλακίστηκε στο παλάτι, όπου δρούσαν συστηματικά πολλοί συνωμότες. Τη νύχτα των Χριστουγέννων του 820, μεταμφιεσμένοι σε μοναχούς, μπήκαν κρυφά στην εκκλησία των ανακτόρων, όπου έψελνε ο αυτοκράτορας. Χίμηξαν επάνω του με σπαθιά και μαχαίρια. Εκείνος αμύνθηκε με ένα μεγάλο σταυρό. Ομως οι δολοφόνοι ήταν πολλοί και τον σκότωσαν. Αμέσως απελευθέρωσαν τον Μιχαήλ και τον ανακήρυξαν αυτοκράτορα.
Η οικογένεια του Λέοντα εξορίστηκε στην Πρώτη των Πριγκιποννήσων, όπου παίχτηκε και η τελευταία πράξη του δράματος: Οι τέσσερις γιοι του ευνουχίστηκαν για να μην μπορούν να διεκδικήσουν τον Θρόνο. Το μικρότερο από τα παιδιά πέθανε εξαιτίας του τραύματος. Ανήμερα Χριστούγεννα ήταν το 1261, όταν κατά διαταγή του αυτοκράτορα Μιχαήλ Η Παλαιολόγου, σφετεριστή του Θρόνου, τυφλώθηκε ο Ιωάννης Δ Λάσκαρης, γιος και νόμιμος διάδοχος του Θεόδωρου Β Λάσκαρη.
Ο Θεόδωρος Λάσκαρης υπήρξε αυτοκράτορας στη Νίκαια, καθώς η Κωνσταντινούπολη από το 1204 είχε πέσει στα χέρια των Φράγκων της Δ Σταυροφορίας. Πέθανε όταν ο γιος του ήταν μόλις 8 ετών. Την επιμέλεια του Ιωάννη ανέλαβε ο στρατηγός Μιχαήλ Παλαιολόγος, που παραγκωνίζοντας το παιδί στέφθηκε ο ίδιος αυτοκράτορας, το 1260.
Τον επόμενο χρόνο ο καίσαρας Στρατηγόπουλος απελευθέρωσε την Κωνσταντινούπολη. Η στέψη του Μιχαήλ επαναλήφθηκε, αυτή τη φορά στην Αγία Σοφία.
Το 800
Διχαστική στέψη αυτοκράτορα στη Ρώμη
Βρισκόμαστε στο έτος 800. Στη βασιλική του Αγίου Πέτρου στη Ρώμη ο Πάπας Λέων Γ τελεί τη χριστουγεννιάτικη Λειτουργία. Γονατιστός στον ναό προσεύχεται ο Καρλομάγνος. Ο Ποντίφικας τοποθετεί στο σκυμμένο κεφάλι του χρυσό στέμμα, αναγορεύοντάς τον Αυτοκράτορα των Ρωμαίων. Πρόκειται για γεγονός μεγάλης ιστορικής σημασίας, καθώς μέχρι τότε τον τίτλο του αυτοκράτορα έφεραν μόνον οι ηγεμόνες της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, δηλαδή του Βυζαντίου.
Λέγεται ότι ο Καρλομάγνος εξεπλάγη από τη στέψη. Δήλωσε ότι δεν θα είχε μπει καν στην εκκλησία αν ήξερε το σχέδιο του Πάπα. Ωστόσο, ορθά παρατηρείται ότι ο Πάπας δεν θα τολμούσε να ενεργήσει χωρίς την έγκριση του Φράγκου βασιλιά. Ηγέτης του ενωμένου βασιλείου των Φράγκων ο Καρλομάγνος είχε καταστεί το 771. Αμέσως βάδισε εναντίον των Λομβαρδών στην Ιταλία, τους οποίους νίκησε, παίρνοντας και το σκήπτρο του βασιλιά τους. Στη συνέχεια κατέκτησε τη Σαξονία, που ήταν το άπιαστο όνειρο του Οκταβιανού Αυγούστου. Μία από τις δευτερεύουσες εκστρατείες του Καρλομάγνου επρόκειτο να εξελιχθεί στη διασημότερη. Το 778 οδήγησε τον στρατό του στην Ισπανία εναντίον των Αράβων. Στην επιστροφή οι Βάσκοι επιτέθηκαν στην οπισθοφυλακή και σκότωσαν τον κόμη Ρολάνδο. Ο Ρολάνδος έγινε ο μεγάλος ήρωας των μεσαιωνικών τραγουδιών και των ρομαντικών μυθιστορημάτων.
Το βασίλειο του Καρλομάγνου δεν έμεινε αδιάσπαστο μετά τον θάνατό του. Οσο για την αδιάκοπη γραμμή των αυτοκρατόρων, αυτή δεν άρχισε παρά μόνο το 962, όταν στέφθηκε αυτοκράτορας (Kaiser) ο Οθων ο Μέγας. Τελευταίος αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας των Γερμανικού Εθνους ήταν ο Φραγκίσκος Β, που υποχρεώθηκε σε παραίτηση από τον Ναπολέοντα Βοναπάρτη το 1806.
Το 1822
Οθωμανική πανωλεθρία κατά την έφοδο στο Μεσολόγγι
Τα Χριστούγεννα του 1822 παθαίνουν πανωλεθρία ο Ομέρ Βρυώνης και ο Κιουταχής, κατά την έφοδό τους για την άλωση του πολιορκούμενου Μεσολογγίου. Η καταστροφή των δύο πασάδων σήμανε την αποτυχία της εκστρατείας τους για την κατάπνιξη της Επανάστασης στη Δυτική Ελλάδα.
Ο Ομέρ Βρυώνης και ο Κιουταχής, επικεφαλής 11.000 ανδρών, είχαν φτάσει στο Μεσολόγγι στις 25 Οκτωβρίου. Προέρχονταν από τη σπουδαία νίκη που είχαν καταγάγει στη θέση του Πέτα, κοντά στην Αρτα.
Το Μεσολόγγι είχε εξελιχθεί σε σημαντικό διοικητικό κέντρο. Εκεί είχε συγκροτηθεί Γερουσία και είχαν συγκεντρωθεί υπολογίσιμες δυνάμεις των επαναστατών. Απαρτίζονταν από ντόπιους, φιλέλληνες και Σουλιώτες. Η πολιορκία ήταν στενή αφού, μετά την έλευση του Γιουσούφ πασά της Πάτρας και του στόλου του, επεκτάθηκε και στη θάλασσα. Ο Ομέρ Βρυώνης ήθελε να πάρει την πόλη με συμβιβασμό, προκειμένου να διατηρηθεί αλώβητη και να χρησιμοποιηθεί για τις ανάγκες του στρατού.
Εκρινε απαραίτητη τη δημιουργία αυτής της βάσης ανεφοδιασμού, καθώς ολόκληρη η Αιτωλοακαρνανία είχε ερημωθεί.
Τη χρονοτριβή εκμεταλλεύτηκαν οι πολιορκούμενοι, αναμένοντας τη βοήθεια που είχαν ζητήσει από την Πελοπόννησο. Πράγματι, περί τα μέσα Δεκεμβρίου ο Ανδρέας Μιαούλης, επικεφαλής στολίσκου 11 πλοίων, διασπά τον θαλάσσιο αποκλεισμό. Αποβιβάζει 1.000 άνδρες υπό τους Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, Ανδρέα Ζαϊμη και Κανέλλο Δεληγιάννη.
Οι πασάδες, που είχαν χάσει πολύτιμο χρόνο, αποφάσισαν να πραγματοποιήσουν έφοδο, η οποία ορίστηκε για τη νύχτα της 24 προς 25 Δεκεμβρίου. Υπολόγιζαν ότι οι μαχητές θα είχαν εγκαταλείψει τους προμαχώνες για να πάνε στις εκκλησίες λόγω Χριστουγέννων.
Το μυστικό σχέδιο της επίθεσης αποκάλυψε στους πολιορκημένους ο ελληνικής καταγωγής γραμματικός του Ομέρ Βρυώνη, Γιάννης Γούναρης.
Ετσι η φρουρά παρέμεινε στις θέσεις της. Οι Τούρκοι, ηττημένοι, υποχρεώθηκαν να λύσουν την πολιορκία και να αποσυρθούν στην Πρέβεζα.
Ο Ομέρ Βρυώνης υποπτεύθηκε τον Γούναρη για τη διαρροή της πληροφορίας. Και ενώ τον κράτησε ως χρήσιμο, διέταξε να σφάξουν την οικογένειά του στα Γιάννενα. Οταν πληροφορήθηκε τη σφαγή, ο Γούναρης δραπέτευσε από το οθωμανικό στρατόπεδο και κατέφυγε στο Αγιον Ορος, όπου έγινε μοναχός.
Το 1944
Η άγνωστη μάχη των υπονόμων
Στο τέλος του 1944 οι μάχες μεταξύ του ΕΛΑΣ και των Αγγλων στην Αθήνα μαίνονταν. Εν μέσω Δεκεμβριανών φτάνουν στις 25 του μηνός στην Αθήνα ο Βρετανός πρωθυπουργός Ουίνστον Τσόρτσιλ και ο υπουργός Εξωτερικών Αντονι Ιντεν, προκειμένου να έχουν συνομιλίες με την κυβέρνηση Γεωργίου Παπανδρέου.
Κατέλυσαν στο ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρετανία», στην Πλατεία Συντάγματος. Εκεί βρισκόταν η έδρα της κυβέρνησης και του στρατιωτικού επιτελείου, που επόπτευσε στις επιχειρήσεις.
Το ΚΚΕ είχε αποφασίσει την ανατίναξη του ξενοδοχείου. Σε εφαρμογή της απόφασης μικρός αριθμός μαχητών του ΕΛΑΣ, πλαισιωμένων από στελέχη της Κομματικής Οργάνωσης Αθήνας, έφτασαν ένα βήμα πριν από την ανατίναξη του ξενοδοχείου.
Είχαν στα χέρια τους το γενικό σχεδιάγραμμα των υπονόμων της Αθήνας. Χώθηκαν μέσα στο κεντρικό αποχετευτικό δίκτυο της Αθήνας από το ύψος της οδού Λένορμαν, δηλαδή της περιοχής του Κολωνού, που ελεγχόταν από το ΚΚΕ.
Επειτα από πορεία 12 ωρών μέσα στα βρώμικα νερά των οχετών, με κίνδυνο της ζωής τους, κατόρθωσαν να κουβαλήσουν κάτω από την Πλατεία Συντάγματος, κάτω από τη «Μεγάλη Βρετανία», περίπου έναν τόνο εκρηκτικής ύλης, τροτύλης. Με καλώδιο συνέδεσαν την τροτύλη με ειδικό ηλεκτρικό μηχάνημα ανατίναξης, που βρισκόταν στην ΕΑΜοκρατούμενη περιοχή.
Επικεφαλής της ομάδας ήταν ο Σπύρος Καλοδίκης. Αυτός ήταν που μετέφερε στον γραμματέα της Κομματικής Οργάνωσης Αθήνας, Βασίλη Μπαρτζώτα (Φάνη), ότι είναι όλα έτοιμα για να τιναχτεί στον αέρα ο στόχος. Ο Φάνης ανέφερε στο Πολιτικό Γραφείο τα καθέκαστα για την τελική έγκριση.
Το Πολιτικό Γραφείο, έχοντας υπόψη την άφιξη του Τσόρτσιλ και τις διαπραγματεύσεις μαζί του, ανέστειλε την επιχείρηση. Ο Καλοδίκης έσπευσε με μοτοσικλέτα στη Λένορμαν. Σε έξαλλη κατάσταση φώναξε στους άνδρες που χειρίζονταν τη γεννήτρια: «Σταματήστε! Σβήστε τη γεννήτρια αμέσως! Σταματήστε! Η ανατίναξη δεν θα γίνει. Ηρθε ο Τσόρτσιλ στη «Μεγάλη Βρετανία». Σταματήστε!».
Τα 1989 και 1991
ΕκτέλεσηΤσαουσέσκου, διαλύθηκε η ΕΣΣΔ
Η ημερομηνία της 25ης Δεκεμβρίου συνδέεται σε δύο περιπτώσεις με τη διαδικασία της κατάρρευσης του υπαρκτού σοσιαλισμού.
- Το 1989 εκτελέστηκαν στη Ρουμανία ο Νικολάε Τσαουσέσκου και η σύζυγός του Ελενα Πετρέσκου.
Το 1991 ο τελευταίος πρόεδρος της ΕΣΣΔ Μιχαήλ Γκορμπατσόφ αναγνώρισε την πτώχευση και τη διάλυση της Σοβιετικής Ενωσης. Στη Ρουμανία τα γεγονότα, που οδήγησαν στην ανατροπή του καθεστώτος και την εκτέλεση του ζεύγους Τσαουσέσκου, άρχισαν στις 17 Δεκεμβρίου. Τότε δυνάμεις της αστυνομίας και του στρατού άνοιξαν πυρ εναντίον μαζικών διαδηλώσεων στην πόλη Τιμισοάρα.
Την επομένη ο Τσαουσέσκου αναχώρησε για επίσημη επίσκεψη στο Ιράν, αφήνοντας τη διαχείριση της κατάστασης στη σύζυγό του και στους επιτελείς του. Στις 22 του μηνός, που επέστρεψε, τα πράγματα είχαν ξεφύγει από κάθε έλεγχο. Στο Βουκουρέστι το πλήθος εισέβαλε στα κομματικά γραφεία και το ζεύγος Τσαουσέσκου μόλις και μετά βίας φυγαδεύτηκε με ελικόπτερο. Τελικά συνελήφθησαν από την αστυνομία και παραδόθηκαν στον εξεγερμένο στρατό.
Παραπέμφθηκαν σε Εκτακτο Στρατοδικείο με πλήθος κατηγοριών, από παράνομο πλουτισμό μέχρι γενοκτονία. Καταδικάστηκαν σε θάνατο και εκτελέστηκαν την ημέρα των Χριστουγέννων. Η «δίκη» και ο τυφεκισμός τους μαγνητοσκοπήθηκαν και έκαναν τον γύρο του κόσμου.
Βυζαντινός αυτοκράτορας
Δολοφονία στη χριστουγεννιάτικη λειτουργία
Η δολοφονία του αρμενικής καταγωγής αυτοκράτορα του Βυζαντίου Λέοντα Ε υπήρξε αποτέλεσμα της τυφλής σύγκρουσης στην οποία είχε οδηγήσει η εικονομαχία. Σε μια περιρρέουσα ατμόσφαιρα μίσους και αδιαλλαξίας ο Λέων απομάκρυνε τον εικονολάτρη Πατριάρχη Νικηφόρο και τον αντικατέστησε με τον Θεόδοτο Κασσιτερά, που διέταξε την απομάκρυνση των εικόνων από τις εκκλησίες. Οι επίσκοποι που διαφωνούσαν εξορίζονταν και αφορίζονταν.
Μεγάλα τμήματα του στρατεύματος αντέδρασαν. Επικεφαλής των αντιφρονούντων τέθηκε ο παλιός σύντροφος του Λέοντα, στρατηγός Μιχαήλ, από το Αμόριο της Φρυγίας.
Ο Μιχαήλ συνελήφθη και φυλακίστηκε στο παλάτι, όπου δρούσαν συστηματικά πολλοί συνωμότες. Τη νύχτα των Χριστουγέννων του 820, μεταμφιεσμένοι σε μοναχούς, μπήκαν κρυφά στην εκκλησία των ανακτόρων, όπου έψελνε ο αυτοκράτορας. Χίμηξαν επάνω του με σπαθιά και μαχαίρια. Εκείνος αμύνθηκε με ένα μεγάλο σταυρό. Ομως οι δολοφόνοι ήταν πολλοί και τον σκότωσαν. Αμέσως απελευθέρωσαν τον Μιχαήλ και τον ανακήρυξαν αυτοκράτορα.
Η οικογένεια του Λέοντα εξορίστηκε στην Πρώτη των Πριγκιποννήσων, όπου παίχτηκε και η τελευταία πράξη του δράματος: Οι τέσσερις γιοι του ευνουχίστηκαν για να μην μπορούν να διεκδικήσουν τον Θρόνο. Το μικρότερο από τα παιδιά πέθανε εξαιτίας του τραύματος. Ανήμερα Χριστούγεννα ήταν το 1261, όταν κατά διαταγή του αυτοκράτορα Μιχαήλ Η Παλαιολόγου, σφετεριστή του Θρόνου, τυφλώθηκε ο Ιωάννης Δ Λάσκαρης, γιος και νόμιμος διάδοχος του Θεόδωρου Β Λάσκαρη.
Ο Θεόδωρος Λάσκαρης υπήρξε αυτοκράτορας στη Νίκαια, καθώς η Κωνσταντινούπολη από το 1204 είχε πέσει στα χέρια των Φράγκων της Δ Σταυροφορίας. Πέθανε όταν ο γιος του ήταν μόλις 8 ετών. Την επιμέλεια του Ιωάννη ανέλαβε ο στρατηγός Μιχαήλ Παλαιολόγος, που παραγκωνίζοντας το παιδί στέφθηκε ο ίδιος αυτοκράτορας, το 1260.
Τον επόμενο χρόνο ο καίσαρας Στρατηγόπουλος απελευθέρωσε την Κωνσταντινούπολη. Η στέψη του Μιχαήλ επαναλήφθηκε, αυτή τη φορά στην Αγία Σοφία.
Το 800
Διχαστική στέψη αυτοκράτορα στη Ρώμη
Βρισκόμαστε στο έτος 800. Στη βασιλική του Αγίου Πέτρου στη Ρώμη ο Πάπας Λέων Γ τελεί τη χριστουγεννιάτικη Λειτουργία. Γονατιστός στον ναό προσεύχεται ο Καρλομάγνος. Ο Ποντίφικας τοποθετεί στο σκυμμένο κεφάλι του χρυσό στέμμα, αναγορεύοντάς τον Αυτοκράτορα των Ρωμαίων. Πρόκειται για γεγονός μεγάλης ιστορικής σημασίας, καθώς μέχρι τότε τον τίτλο του αυτοκράτορα έφεραν μόνον οι ηγεμόνες της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, δηλαδή του Βυζαντίου.
Λέγεται ότι ο Καρλομάγνος εξεπλάγη από τη στέψη. Δήλωσε ότι δεν θα είχε μπει καν στην εκκλησία αν ήξερε το σχέδιο του Πάπα. Ωστόσο, ορθά παρατηρείται ότι ο Πάπας δεν θα τολμούσε να ενεργήσει χωρίς την έγκριση του Φράγκου βασιλιά. Ηγέτης του ενωμένου βασιλείου των Φράγκων ο Καρλομάγνος είχε καταστεί το 771. Αμέσως βάδισε εναντίον των Λομβαρδών στην Ιταλία, τους οποίους νίκησε, παίρνοντας και το σκήπτρο του βασιλιά τους. Στη συνέχεια κατέκτησε τη Σαξονία, που ήταν το άπιαστο όνειρο του Οκταβιανού Αυγούστου. Μία από τις δευτερεύουσες εκστρατείες του Καρλομάγνου επρόκειτο να εξελιχθεί στη διασημότερη. Το 778 οδήγησε τον στρατό του στην Ισπανία εναντίον των Αράβων. Στην επιστροφή οι Βάσκοι επιτέθηκαν στην οπισθοφυλακή και σκότωσαν τον κόμη Ρολάνδο. Ο Ρολάνδος έγινε ο μεγάλος ήρωας των μεσαιωνικών τραγουδιών και των ρομαντικών μυθιστορημάτων.
Το βασίλειο του Καρλομάγνου δεν έμεινε αδιάσπαστο μετά τον θάνατό του. Οσο για την αδιάκοπη γραμμή των αυτοκρατόρων, αυτή δεν άρχισε παρά μόνο το 962, όταν στέφθηκε αυτοκράτορας (Kaiser) ο Οθων ο Μέγας. Τελευταίος αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας των Γερμανικού Εθνους ήταν ο Φραγκίσκος Β, που υποχρεώθηκε σε παραίτηση από τον Ναπολέοντα Βοναπάρτη το 1806.
Το 1822
Οθωμανική πανωλεθρία κατά την έφοδο στο Μεσολόγγι
Τα Χριστούγεννα του 1822 παθαίνουν πανωλεθρία ο Ομέρ Βρυώνης και ο Κιουταχής, κατά την έφοδό τους για την άλωση του πολιορκούμενου Μεσολογγίου. Η καταστροφή των δύο πασάδων σήμανε την αποτυχία της εκστρατείας τους για την κατάπνιξη της Επανάστασης στη Δυτική Ελλάδα.
Ο Ομέρ Βρυώνης και ο Κιουταχής, επικεφαλής 11.000 ανδρών, είχαν φτάσει στο Μεσολόγγι στις 25 Οκτωβρίου. Προέρχονταν από τη σπουδαία νίκη που είχαν καταγάγει στη θέση του Πέτα, κοντά στην Αρτα.
Το Μεσολόγγι είχε εξελιχθεί σε σημαντικό διοικητικό κέντρο. Εκεί είχε συγκροτηθεί Γερουσία και είχαν συγκεντρωθεί υπολογίσιμες δυνάμεις των επαναστατών. Απαρτίζονταν από ντόπιους, φιλέλληνες και Σουλιώτες. Η πολιορκία ήταν στενή αφού, μετά την έλευση του Γιουσούφ πασά της Πάτρας και του στόλου του, επεκτάθηκε και στη θάλασσα. Ο Ομέρ Βρυώνης ήθελε να πάρει την πόλη με συμβιβασμό, προκειμένου να διατηρηθεί αλώβητη και να χρησιμοποιηθεί για τις ανάγκες του στρατού.
Εκρινε απαραίτητη τη δημιουργία αυτής της βάσης ανεφοδιασμού, καθώς ολόκληρη η Αιτωλοακαρνανία είχε ερημωθεί.
Τη χρονοτριβή εκμεταλλεύτηκαν οι πολιορκούμενοι, αναμένοντας τη βοήθεια που είχαν ζητήσει από την Πελοπόννησο. Πράγματι, περί τα μέσα Δεκεμβρίου ο Ανδρέας Μιαούλης, επικεφαλής στολίσκου 11 πλοίων, διασπά τον θαλάσσιο αποκλεισμό. Αποβιβάζει 1.000 άνδρες υπό τους Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, Ανδρέα Ζαϊμη και Κανέλλο Δεληγιάννη.
Οι πασάδες, που είχαν χάσει πολύτιμο χρόνο, αποφάσισαν να πραγματοποιήσουν έφοδο, η οποία ορίστηκε για τη νύχτα της 24 προς 25 Δεκεμβρίου. Υπολόγιζαν ότι οι μαχητές θα είχαν εγκαταλείψει τους προμαχώνες για να πάνε στις εκκλησίες λόγω Χριστουγέννων.
Το μυστικό σχέδιο της επίθεσης αποκάλυψε στους πολιορκημένους ο ελληνικής καταγωγής γραμματικός του Ομέρ Βρυώνη, Γιάννης Γούναρης.
Ετσι η φρουρά παρέμεινε στις θέσεις της. Οι Τούρκοι, ηττημένοι, υποχρεώθηκαν να λύσουν την πολιορκία και να αποσυρθούν στην Πρέβεζα.
Ο Ομέρ Βρυώνης υποπτεύθηκε τον Γούναρη για τη διαρροή της πληροφορίας. Και ενώ τον κράτησε ως χρήσιμο, διέταξε να σφάξουν την οικογένειά του στα Γιάννενα. Οταν πληροφορήθηκε τη σφαγή, ο Γούναρης δραπέτευσε από το οθωμανικό στρατόπεδο και κατέφυγε στο Αγιον Ορος, όπου έγινε μοναχός.
Το 1944
Η άγνωστη μάχη των υπονόμων
Στο τέλος του 1944 οι μάχες μεταξύ του ΕΛΑΣ και των Αγγλων στην Αθήνα μαίνονταν. Εν μέσω Δεκεμβριανών φτάνουν στις 25 του μηνός στην Αθήνα ο Βρετανός πρωθυπουργός Ουίνστον Τσόρτσιλ και ο υπουργός Εξωτερικών Αντονι Ιντεν, προκειμένου να έχουν συνομιλίες με την κυβέρνηση Γεωργίου Παπανδρέου.
Κατέλυσαν στο ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρετανία», στην Πλατεία Συντάγματος. Εκεί βρισκόταν η έδρα της κυβέρνησης και του στρατιωτικού επιτελείου, που επόπτευσε στις επιχειρήσεις.
Το ΚΚΕ είχε αποφασίσει την ανατίναξη του ξενοδοχείου. Σε εφαρμογή της απόφασης μικρός αριθμός μαχητών του ΕΛΑΣ, πλαισιωμένων από στελέχη της Κομματικής Οργάνωσης Αθήνας, έφτασαν ένα βήμα πριν από την ανατίναξη του ξενοδοχείου.
Είχαν στα χέρια τους το γενικό σχεδιάγραμμα των υπονόμων της Αθήνας. Χώθηκαν μέσα στο κεντρικό αποχετευτικό δίκτυο της Αθήνας από το ύψος της οδού Λένορμαν, δηλαδή της περιοχής του Κολωνού, που ελεγχόταν από το ΚΚΕ.
Επειτα από πορεία 12 ωρών μέσα στα βρώμικα νερά των οχετών, με κίνδυνο της ζωής τους, κατόρθωσαν να κουβαλήσουν κάτω από την Πλατεία Συντάγματος, κάτω από τη «Μεγάλη Βρετανία», περίπου έναν τόνο εκρηκτικής ύλης, τροτύλης. Με καλώδιο συνέδεσαν την τροτύλη με ειδικό ηλεκτρικό μηχάνημα ανατίναξης, που βρισκόταν στην ΕΑΜοκρατούμενη περιοχή.
Επικεφαλής της ομάδας ήταν ο Σπύρος Καλοδίκης. Αυτός ήταν που μετέφερε στον γραμματέα της Κομματικής Οργάνωσης Αθήνας, Βασίλη Μπαρτζώτα (Φάνη), ότι είναι όλα έτοιμα για να τιναχτεί στον αέρα ο στόχος. Ο Φάνης ανέφερε στο Πολιτικό Γραφείο τα καθέκαστα για την τελική έγκριση.
Το Πολιτικό Γραφείο, έχοντας υπόψη την άφιξη του Τσόρτσιλ και τις διαπραγματεύσεις μαζί του, ανέστειλε την επιχείρηση. Ο Καλοδίκης έσπευσε με μοτοσικλέτα στη Λένορμαν. Σε έξαλλη κατάσταση φώναξε στους άνδρες που χειρίζονταν τη γεννήτρια: «Σταματήστε! Σβήστε τη γεννήτρια αμέσως! Σταματήστε! Η ανατίναξη δεν θα γίνει. Ηρθε ο Τσόρτσιλ στη «Μεγάλη Βρετανία». Σταματήστε!».
Τα 1989 και 1991
ΕκτέλεσηΤσαουσέσκου, διαλύθηκε η ΕΣΣΔ
Η ημερομηνία της 25ης Δεκεμβρίου συνδέεται σε δύο περιπτώσεις με τη διαδικασία της κατάρρευσης του υπαρκτού σοσιαλισμού.
- Το 1989 εκτελέστηκαν στη Ρουμανία ο Νικολάε Τσαουσέσκου και η σύζυγός του Ελενα Πετρέσκου.
Το 1991 ο τελευταίος πρόεδρος της ΕΣΣΔ Μιχαήλ Γκορμπατσόφ αναγνώρισε την πτώχευση και τη διάλυση της Σοβιετικής Ενωσης. Στη Ρουμανία τα γεγονότα, που οδήγησαν στην ανατροπή του καθεστώτος και την εκτέλεση του ζεύγους Τσαουσέσκου, άρχισαν στις 17 Δεκεμβρίου. Τότε δυνάμεις της αστυνομίας και του στρατού άνοιξαν πυρ εναντίον μαζικών διαδηλώσεων στην πόλη Τιμισοάρα.
Την επομένη ο Τσαουσέσκου αναχώρησε για επίσημη επίσκεψη στο Ιράν, αφήνοντας τη διαχείριση της κατάστασης στη σύζυγό του και στους επιτελείς του. Στις 22 του μηνός, που επέστρεψε, τα πράγματα είχαν ξεφύγει από κάθε έλεγχο. Στο Βουκουρέστι το πλήθος εισέβαλε στα κομματικά γραφεία και το ζεύγος Τσαουσέσκου μόλις και μετά βίας φυγαδεύτηκε με ελικόπτερο. Τελικά συνελήφθησαν από την αστυνομία και παραδόθηκαν στον εξεγερμένο στρατό.
Παραπέμφθηκαν σε Εκτακτο Στρατοδικείο με πλήθος κατηγοριών, από παράνομο πλουτισμό μέχρι γενοκτονία. Καταδικάστηκαν σε θάνατο και εκτελέστηκαν την ημέρα των Χριστουγέννων. Η «δίκη» και ο τυφεκισμός τους μαγνητοσκοπήθηκαν και έκαναν τον γύρο του κόσμου.
ΠΗΓΗ ΕΘΝΟΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου