Aντισυνταγματική η ρύθμιση Σουφλιά

Του ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΑΥΛΩΝΙΤΗ

Στον αέρα» βρίσκεται η «τακτοποίηση» αλλά και κάθε προοπτική «νομιμοποίησης» των ημιυπαίθριων χώρων, ύστερα από δικαστική απόφαση - βόμβα, που θεωρεί ότι μετά το 1985 και τη σχετική «νομοθεσία Τρίτση», δεν μπορεί πλέον - σύμφωνα με το Σύνταγμα - να εξαιρεθεί από την κατεδάφιση καμία αυθαίρετη κατασκευή.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας ασχολήθηκε με ένα πολύ ευρύτερης σημασίας θέμα που αφορά όλα τα αυθαίρετα «νέας γενιάς» που κτίστηκαν μετά τον νόμο 1337/83 και τον ΓΟΚ (Γενικό Οικοδομικό Κανονισμό) του 1985, οπότε και δόθηκε η τελευταία ευκαιρία σε όποιον δηλώσει ένα αυθαίρετο σπίτι (ή μια αυθαίρετη κατασκευή), να αποτρέψει την κατεδάφισή του.
Η Ολομέλεια - κατά τις ίδιες πληροφορίες - σε «κεκλεισμένων των θυρών» συνεδρίασή της, δέχθηκε ότι αυτή ήταν η τελευταία ανοχή που επέδειξε το Σύνταγμα απέναντι στην αυθαίρετη δόμηση και κάθε προσπάθεια νομιμοποίησης μεταγενέστερων αυθαίρετων κατασκευών είναι αντισυνταγματική.

Η δικαστική απόφαση που θα γίνει επίσημα γνωστή σε μερικές εβδομάδες, βάζει οριστικά «φρένο» στη νομιμοποίηση των νεότερων αυθαιρέτων που ανεγέρθηκαν μετά το 1985, προκαλώντας ταυτόχρονα ανυπέρβλητα εμπόδια για την «τακτοποίηση» ή «νομιμοποίηση» ημιυπαίθριων χώρων που εντάσσονται στις αυθαίρετες χρήσεις και κατασκευές.
Η εξέλιξη αυτή μοιάζει με «χρονικό προαναγγελθέντος θανάτου» καθώς το ανώτατο δικαστήριο είχε ήδη «προειδοποιήσει» με τρεις ομόφωνες αποφάσεις του τον τελευταίο ενάμιση χρόνο, που έδειχναν με σαφήνεια ποια θα είναι η τύχη της νέας γενιάς αυθαιρέτων κτιρίων και επιμέρους κατασκευών.
Η απελθούσα κυβέρνηση δεν θέλησε να πάρει το μήνυμα και αδιαφορώντας για τον κίνδυνο να καταρρεύσουν τα πάντα στο ΣτΕ, προώθησε μια καθαρά εισπρακτικής λογικής ρύθμιση, με στόχο να «ρίξει» στα ταμεία 2-3 δισ. ευρώ. Ενώ η επίμαχη απόφαση αφορά ευθέως το μέγα ζήτημα των αυθαιρέτων, εμμέσως πλην σαφώς προκύπτει ότι οι ημιυαίθριοι χώροι δεν μπορούν να τακτοποιηθούν, εφόσον πρόκειται για αυθαίρετες χρήσεις και κατασκευές που έγιναν τα τελευταία 24 χρόνια.

Ανεκτική
Η Εισαγγελία του Αρείου Πάγου εμφανίστηκε ανεκτική απέναντι στις μεταβιβάσεις και στον νόμο για τους ημιϋπαίθριους, χωρίς να εξεταστεί, όμως, το συνταγματικό πρόβλημα. Ετσι δόθηκε μια μικρή «ανάσα» εφαρμογής μέσα στο καλοκαίρι της ρύθμισης, για την οποία η υπουργός Περιβάλλοντος Τ. Μπιρμπίλη δήλωσε την περασμένη Πέμπτη ότι θα μείνει «παγωμένη» για ένα 6μηνο, έτσι ώστε να υπάρξει συνολικότερη ρύθμιση για τις αυθαιρεσίες μέσα στην πόλη, σε συνδυασμό με το καθεστώς έκδοσης οικοδομικών αδειών. Διαβεβαίωσε δε ότι όσοι πλήρωσαν το ειδικό τέλος «τακτοποίησης» δεν πρόκειται να θιγούν, ενώ δεν θα υποστούν κυρώσεις όσοι δήλωσαν τους ημιυπαίθριους χώρους στις Πολεοδομίες και των οποίων οι αιτήσεις θα «παγώσουν».

Tο σκεπτικό της απόφασης
Η Ολομέλεια ΣτΕ υιοθέτησε - σύμφωνα με πληροφορίες - το σκεπτικό απόφασης του Ε’ τμήματος ΣτΕ, η οποία έκρινε αντισυνταγματικό τον ν. 3044/02, στο μέτρο που έδωσε τη δυνατότητα να εξαιρούνται από την κατεδάφιση νέα αυθαίρετα (μετά τη νομοθεσία Τρίτση 1983 - 85) που κτίστηκαν εντός ή εκτός σχεδίων πόλεων ή οικισμών.
Υιοθετώντας εισήγηση του Συμβούλου της Επικρατείας Ν. Ρόζου το ΣτΕ δέχεται ότι ο ν. 3044/02 παραβιάζει το Σύνταγμα και ανατρέπει τον κανόνα που έθεσαν ο ν. 1337/83 και ο ΓΟΚ του 1985, που απαγορεύουν να εξαιρεθούν από την κατεδάφιση νέες αυθαίρετες κατασκευές ή μη επιτρεπόμενες χρήσεις.
Η αντισυνταγματικότητα εντοπίζεται στο ότι εξαιρούνται από την κατεδάφιση κατασκευές ή χρήσεις, οι οποίες ως αυθαίρετες ανατρέπουν ή επηρεάζουν τον ορθολογικό σχεδιασμό που απαιτεί το Σύνταγμα, αποδυναμώνοντας την εφαρμογή των όρων δόμησης και περιορισμών χρήσης, που έχουν θεσπιστεί. Μετά τη θέσπιση των πολεοδομικών κανόνων που προέβλεψε το Σύνταγμα, δεν μπορούν - σύμφωνα με την απόφαση - να εξαιρεθούν από την κατεδάφιση αυθαίρετα που ανεγέρθηκαν μεταγενέστερα. Γιατί η τακτική αυτή θα συνεπαγόταν τη συνεχή νόθευση και ανατροπή του πολεοδομικού σχεδιασμού.
Το ΣτΕ αντιτάχθηκε στην «τακτοποίηση» ξενοδοχειακής μονάδας στην Εκάλη, κρίνοντας αντισυνταγματικές τις διατάξεις που επέτρεψαν τη διατήρηση αυθαίρετου κτίσματος μέσα σε περιοχή αμιγούς κατοικίας, αλλά και την αποπεράτωσή του.

Aυστηρότερη
Ακόμα αυστηρότερη αναμένεται να είναι στο προσεχές μέλλον παρόμοια απόφαση της Ολομέλειας ΣτΕ, καθώς αντιμετωπίζει ανάλογη προσπάθεια διατήρησης αυθαίρετων κατασκευών σε παραδοσιακούς οικισμούς. Ηδη το Ε’ τμήμα έχει κρίνει αντισυνταγματική όχι μόνο την εξαίρεση από την κατεδάφιση αυθαίρετων κατασκευών 3ώροφης οικοδομής σε νησιώτικο παραδοσιακό οικισμό, αλλά και την άδεια ηλεκτροδότησης.

ΠEPIOXEΣ ME AYΘAIPETA
Δεν θα μπαίνουν στο σχέδιο
H απόφαση δημιουργεί ανυπέρβλητα συνταγματικά εμπόδια για την προοπτική οποιασδήποτε ρύθμισης, νομιμοποίησης ή εισπρακτικής λογικής. Παράλληλα θα δημιουργήσει προβλήματα και στις εντάξεις στο σχέδιο πόλης περιοχών με αυθαίρετα, αφού η μέχρι σήμερα πρακτική απέδειξε ότι η πολιτεία αποφεύγει τις κατεδαφίσεις και αντί να κάνει έναν ουσιαστικό χωροταξικό - πολεοδομικό σχεδιασμό, απλά αποτυπώνει την ήδη υπάρχουσα παράνομη κατάσταση. Η απόφαση φαίνεται να βάζει τέλος σε ένα καθεστώς αέναης αυθαιρεσίας, το οποίο η εκάστοτε κυβέρνηση αδυνατεί να αντιμετωπίσει ριζικά, με συνέπεια να καταφεύγει η πολιτεία στις κατά καιρούς «τακτοποιήσεις».

ΠΗΓΗ: ΕΘΝΟΣ