Ο Φιντέλ Κάστρο ζητούσε χρήση πυρηνικών!

Πίεζε τη Σοβιετική Ενωση να πλήξει τις HΠA, στη δεκαετία του ’80

The New York Times

Σοβιετικό πυρηνικό πλήγμα κατά των ΗΠΑ φέρεται να ζήτησε επίμονα ο πρόεδρος της Κούβας Φιντέλ Κάστρο στις αρχές της δεκαετίας του 1980, σύμφωνα με έγγραφα που είδαν το φως της δημοσιότητας. Ο Κουβανός ηγέτης άλλαξε γνώμη, μόνο χάρη στην υπομονετική παρέμβαση ανώτατων Σοβιετικών αξιωματούχων, που τον έπεισαν ότι μία τέτοια επίθεση θα ήταν καταστροφική για τη νησιωτική χώρα, καθώς αυτή θα καλυπτόταν από ραδιενεργό νέφος.

Κλίμα έντασης
Ο Ψυχρός Πόλεμος, που βρισκόταν τότε σε έξαρση, η απόφαση του τότε προέδρου των ΗΠΑ Ρόναλντ Ρέιγκαν για αναθεωρημένο αμυντικό προϋπολογισμό-ρεκόρ κόστους 1 τρισ. δολαρίων, οι πολλαπλές υπόγειες πυρηνικές δοκιμές των ΗΠΑ κάτω από την έρημο της Νεβάδα, ο χαρακτηρισμός της Σοβιετικής Ενωσης από τον Ρέιγκαν ως «αυτοκρατορία του κακού», αλλά και η δεδηλωμένη άποψη ανώτατων στελεχών του Λευκού Οίκου ότι ένας πυρηνικός πόλεμος μπορούσε να αναδείξει νικήτριες τις ΗΠΑ, είχαν οδηγήσει τον Κάστρο στην παρανοϊκή του έκκληση.
Το 1982, μεγάλη διαδήλωση κατά των πυρηνικών όπλων είχε οδηγήσει ένα εκατομμύριο Αμερικανούς στους δρόμους της Νέας Υόρκης. Ο Μπαράκ Ομπάμα, φοιτητής τότε στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια, είχε εκφράσει γραπτώς την ανησυχία του για τη ρητορική έξαρση του Ψυχρού Πολέμου, γράφοντας άρθρα για τους τρόπους πρόληψης της παγκόσμιας ανάφλεξης.
Σε πρόσφατη μελέτη του ιδιωτικού ινστιτούτου ερευνών National Security Archive στο Πανεπιστήμιο Τζορτζ Ουάσιγκτον της αμερικανικής πρωτεύουσας, με τίτλο «Σοβιετικές Προθέσεις 1965-1985», αποκαλύπτονται τα σχέδια του Κρεμλίνου και οι συζητήσεις με τον Κουβανό ηγέτη.
Το πόνημα του ινστιτούτου βασίσθηκε με τη σειρά του σε έκθεση που παρήγγειλε το Πεντάγωνο από ιδιώτη σύμβουλο το 1995, η οποία βασίσθηκε σε εκτενείς συνεντεύξεις με απόστρατους ανώτατους αξιωματικούς των σοβιετικών πυραυλικών δυνάμεων. Η μελέτη του Πενταγώνου αποδίδει την αποκάλυψη για το αίτημα του Φιντέλ Κάστρο στον Σοβιετικό στρατηγό Αντριάν Βασίλεβιτς, που υπηρέτησε σε ανώτατα αξιώματα του σοβιετικού γενικού επιτελείου την περίοδο 1964 με 1990 και συνέταξε τον επίσημο οδηγό στρατηγικών πυρηνικών δυνάμεων για νέους αξιωματικούς του στρατού της ΕΣΣΔ.
Στις αρχές της δεκαετίας του 1980, η μελέτη εμφανίζει τον στρατηγό Βασίλεβιτς να αναφέρει στο Κρεμλίνο ότι δέχθηκε πιέσεις από τον Κάστρο «για σκληρότερη σοβιετική γραμμή κατά των ΗΠΑ, που θα φθάνει μέχρι και τη χρήση πυρηνικών όπλων». Το σοβιετικό γενικό επιτελείο, συνέχιζε ο στρατηγός Βασίλεβιτς, «χρειάσθηκε να προσπαθήσει πολύ για να πείσει τον Κουβανό ηγέτη να εγκαταλείψει την επικίνδυνη αυτή στάση, εξηγώντας του τις δεινές περιβαλλοντικές συνέπειες που θα είχε για την Κούβα μία πυρηνική επίθεση κατά των ηπειρωτικών ΗΠΑ. Οι πληροφορίες αυτές άλλαξαν εντελώς τη στάση του Κάστρο».

Οι προσπάθειες της Μόσχας να «διαφωτίσει» τον Κάστρο για τις επιπτώσεις μίας θερμοπυρηνικής ανταλλαγής είναι μία από τις πολλές ενδιαφέρουσες αποκαλύψεις της μελέτης του Πενταγώνου. Αλλες αφορούν τον τρόπο με τον οποίο η Σοβιετική Ενωση αν και επιδίωξε να διατηρηθεί στην πυρηνική πρωτοκαθεδρία «συνειδητοποίησε γρήγορα τις καταστροφικές συνέπειες ενός πυρηνικού πολέμου» και ενστερνίσθηκε την άποψη ότι η χρήση πυρηνικών όπλων έπρεπε να αποφευχθεί «πάση θυσία», ενώ αποκαλύπτει επίσης την τάση του Πενταγώνου να υπερεκτιμά συστηματικά την επιθετικότητα της ΕΣΣΔ.