Το ελληνικό Δημόσιο έχει στην κυριότητά του τεράστια ακίνητη περιουσία, που απέκτησε με διαφόρους τρόπους, όπως με το Πρωτόκολλο του Λονδίνου (1830) με το οποίο ιδρύθηκε το ελληνικό κράτος και ορίστηκε ότι περιέρχονται σε αυτό, ως διάδοχο του οθωμανικού κράτους όλα τα ακίνητα που τότε του ανήκαν βάσει του τεκμηρίου νομής, που ισχύει ακόμα για αυτά, αλλά όχι για τα ακίνητα των περιοχών, που αποκτήθηκαν αργότερα. Επίσης το Δημόσιο αποκτά κυριότητα επί ακινήτων με τους συνήθεις τρόπους μεταξύ των οποίων και με κληρονομική διαδοχή.
Σύμφωνα με τον Αστικό Κώδικα το Δημόσιο καλείται ως κληρονόμος κατά την έκτη τάξη, δηλαδή όταν δεν υπάρχει άλλος κληρονόμος εξ αδιαθέτου ή από διαθήκη. Στην περίπτωση αυτή πρόκειται για σχολάζουσα κληρονομία, η δε κληρονομική περιουσία (κινητή και ακίνητη) διοικείται και εκκαθαρίζεται από τον κηδεμόνα. Εάν εντός ορισμένης προθεσμίας δεν βρεθεί κληρονόμος, η περιουσία ή το προϊόν της εκκαθαρίσεώς της περιέρχεται στο Δημόσιο.
Οι ενεργείς σχολάζουσες κληρονομίες είναι περίπου 2.700, που σαφώς θα έπρεπε να είναι πολλαπλάσια περισσότερες, αλλά για πάρα πολλούς λόγους, με κυριότερο ότι δεν δηλώνονται στην αρμόδια ΔΟΥ και επειδή δεν υπάρχει μηχανισμός αυτεπάγγελτης καταγραφής και ελέγχου των σχετικών περιπτώσεων, το Δημόσιο αναμένει την από ιδιωτική πρωτοβουλία δήλωση, που μόνον όταν υπάρχουν μεγάλα συμφέροντα υποβάλλεται. Οταν αποβιώσει κάποιος άκληρος η κατοικία του σφραγίζεται από τον ειρηνοδίκη και αποσφραγίζεται από τους αναγνωρισθέντες δικαστικά κληρονόμους με μια διαδικασία που μπορεί να διαρκέσει δεκαετίες, ενώ εν τω μεταξύ η κληρονομική περιουσία λεηλατείται, με κλασικό παράδειγμα τους καλλιτεχνικούς θησαυρούς της βίλας Ιόλα.
Η καθυστέρηση αυτή νομιμοποίησης των κληρονόμων οφείλεται σε ανεπαρκή λειτουργία της Δικαιοσύνης, αφού ακόμα και η δικάσιμος για τη δημοσίευση μιας διαθήκης, η οποία είναι τυπική δικαστική πράξη, προσδιορίζεται τουλάχιστον μετά έξι μήνες από τη σχετική αίτηση προς μέγιστη οικονομική και κοινωνική ζημία των ενδιαφερομένων και των συναλλαγών. Τα μειονεκτήματα της ιδιόγραφης διαθήκης συνίστανται στο ότι μπορούν να κατασκευαστούν, ή εξαφανιστούν, ή αντικατασταθούν, ή να εμφανιστούν μετά εικοσαετία με ανατροπή καταστάσεων, ενώ με τις δημόσιες και μυστικές διαθήκες διασφαλίζεται η βούληση του διαθέτη. Εξάλλου η εγκυρότητα μιας ιδιόγραφης διαθήκης με την κήρυξή της ως κυρίας εξαρτάται από το επισφαλές αποδεικτικό μέσον της δικαστικής πραγματογνωμοσύνης από ιδιώτες πραγματογνώμονες, που πολλές φορές υποβάλλουν σε όλες τις διαδικασίες μη αξιόπιστες πραγματογνωμοσύνες, οι οποίες έπειτα από δικαστική βάσανο δεν γίνονται δεκτές.
Μήπως επέστη ο καιρός να ιδρυθεί μια δημόσια υπηρεσία πραγματογνωμόνων;
Κατά διαστήματα αποκαλύπτονται διάφορες εταιρείες δολοφόνων, που δολοφονούν άκληρους υπέργηρους και μοναχικούς ανθρώπους και με πλαστές διαθήκες σφετερίζονται τεράστιες περιουσίες, υπάρχουν δε υπόνοιες ότι δεν αποκαλύπτονται όλες οι σχετικές περιπτώσεις.
Εξάλλου και χωρίς δολοφονία διάφοροι επιτήδειοι του περιβάλλοντος του υπέργηρου-μοναχικού ατόμου πλαστογραφούν ιδιόγραφες διαθήκες του και σφετερίζονται την κληρονομική περιουσία του, όπως το φθινόπωρο του 2016 γράφτηκε στα ΜΜΕ, ότι συνελήφθη δικηγόρος γιατί πλαστογράφησε ιδιόγραφο διαθήκη θανόντος υπεργήρου και εγκατέστησε ως κληρονόμο τρίτο πρόσωπο, που εισέπραξε 1.100.000 ευρώ εις βάρος του Δημοσίου, έκτοτε δεν υπάρχει καμιά πληροφορία για την υπόθεση αυτή. Ηδη, όμως, δημοσιεύονται πληροφορίες, ότι στην περίπτωση του Γηροκομείου Χανίων οι εισαγγελικές αρχές ερευνούν μήπως παράγοντες του Γηροκομείου σφετερίστηκαν διά παρένθετων προσώπων περιουσίες θανόντων τροφίμων με εικονικά συμβόλαια ή πλαστές διαθήκες. Φοβάμαι ότι μια σοβαρή εισαγγελική έρευνα σε γηροκομεία της χώρας θα αποκαλύψει αρκετές τέτοιες περιπτώσεις.
Με εισήγησή μου ως ΓΕΔΔ ψηφίστηκε το άρθρο 77 παρ. 1 του ν.4182/2013, που όριζε, ότι σε κληρονομίες που δεν υπάρχουν αναγκαίοι κληρονόμοι, οι εξωτικοί κληρονομούν μόνο με δημόσια διαθήκη. Η διάταξη αυτή είχε σκοπό να σταματήσει τη βιομηχανία κατασκευής πλαστών ιδιόγραφων διαθηκών υπέργηρων, ακλήρων και μοναχικών ατόμων υπέρ τρίτων επιτηδείων, που σφετερίζονται με τον τρόπο αυτό τη κληρονομική περιουσία χωρίς τη βούληση του διαθέτη και ενδεχομένως με εξαφάνιση της πραγματικής διαθήκης και έτσι αποκλείουν το ελληνικό Δημόσιο να υπεισέλθει στην κληρονομική περιουσία ως κληρονόμος κατά την έκτη τάξη, επιπλέον δε ήταν ένας σοβαρός φραγμός στη δημιουργία εταιρειών δολοφόνων.
Φαίνεται ότι με τη διάταξη αυτή δεν συμφωνούσαν κάποιοι για λόγους που δεν προκύπτουν από την αιτιολογική έκθεση του ν.4335/2015, που με το άρθρο 1 καταργήθηκε η διάταξη αναδρομικά και αντί αυτής θεσπίστηκε μία πολύπλοκη και δαπανηρή δικαστική διαδικασία κήρυξης κυρίας της ιδιόγραφης διαθήκης με χρήση της επισφαλούς γραφολογικής πραγματογνωμοσύνης, γιατί τα στοιχεία προς σύγκριση της γνησιότητας της διαθήκης τα δίνουν οι ίδιοι οι ενδιαφερόμενοι μετά κλήση του Δημοσίου, το οποίο δεν έχει στοιχεία να υπερασπίσει τα συμφέροντά του. Ομως η ρύθμιση αυτή δεν διασφαλίζει πλήρως τους σκοπούς της καταργηθείσης διατάξεως.
Για την επαναθέσπιση της παραπάνω διάταξης πιστεύω, ότι...
ενόψει των υπό εξέταση από τις εισαγγελικές αρχές περιστατικών στο Γηροκομείο Χανίων και όσων ενδεχομένως για άλλα γηροκομεία θα δουν το φως της δημοσιότητας, επιβάλλεται όπως το υπουργείο Δικαιοσύνης για τους λόγους που αναφέρω παραπάνω τουλάχιστον να προβληματιστεί και να εξετάσει το θέμα σε όλες τις παραπάνω παραμέτρους και επαναφέρει την καταργηθείσα διάταξη, ως πλέον αποτελεσματική.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου