Χρυσός πυρετός!

Του ΘΑΝΑΣΗ ΤΣΙΤΣΑ

Πρόκειται για το πάθος όσων αρέσκονται σε σενάρια συντέλειας του κόσμου, ένα στοίχημα ότι όλα θα πάνε στραβά. Η απάντηση σε ό,τι μας ανησυχεί, υποστηρίζουν κάποιοι, είναι ο χρυσός. Είτε μιλάμε για πληθωρισμό είτε για αποπληθωρισμό είτε για κυβερνητικό δανεισμό ή ακόμη και για την ελεύθερη πτώση του ευρώ, οι έννοιες αυτές έχουν πυροδοτήσει στις ΗΠΑ την έφοδο στο χρυσό, οδηγώντας το πολύτιμο μέταλλο σε νέα ύψη.

Οι πιο γνωστοί φανατικοί τού χρυσού εκτείνονται από τον διάσημο ραδιοφωνικό σχολιαστή του Fox News, Γκλεν Μπεκ, μέχρι τον μεγαλοεπενδυτή Τζορτζ Σόρος, με ολοένα και περισσότερους ήρεμους θαμώνες της Γουόλ Στριτ να ανεβάζουν τον «πυρετό του χρυσού». Και ενώ η φρασεολογία που χρησιμοποιούν μπορεί να διαφέρει, όλοι τους μοιράζονται μια θεμελιώδη άποψη: αυτό το παλιό καταφύγιο του χρυσού είναι επίκαιρο ξανά, ειδικά όταν άλλα επενδυτικά προϊόντα, όπως μετοχές ή εθνικά νομίσματα, δείχνουν σημεία αδυναμίας.

Η κρίση του ευρώ

Η κρίση χρέους στην Ε.Ε. και η συνεχιζόμενη πτώση του ευρώ είναι οι πιο πρόσφατοι καταλύτες για την ιστορική υψηλή τιμή του χρυσού στις αρχές Ιουνίου: 1.254 δολάρια ανά ουγκιά! Αλλά και στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού υπάρχει μια βαθύτερη ανησυχία ότι ο κρατικός δανεισμός των ΗΠΑ θα είναι δύσκολο να καλυφθεί και είναι πιθανή μια δεύτερη κατάρρευση. Ας σημειωθεί ότι οι πωλήσεις του χρυσού νομίσματος μιας ουγκιάς «American Eagle» τριπλασιάστηκαν τον Μάιο σε σχέση με τον Απρίλιο.

Αλλωστε, πάντα οι αγοραστές χρυσού είχαν κίνητρό τους το φόβο. Ακόμα και μερικοί από τους πιο διακεκριμένους επενδυτές της Γουόλ Στριτ δείχνουν να φοβούνται περισσότερο τώρα. «Τα τελευταία χρόνια έχουμε πάει από τη μια φούσκα στην άλλη» είπε σε μια πρόσφατη ομιλία του ο Ντέιβιντ Εϊνχορν, διαχειριστής κεφαλαίων στη Νέα Υόρκη και ένας από τους πρώτους που προέβλεψαν την πτώση της Lehman Brothers. «Η ζήτηση χρυσού αντικατοπτρίζει την ανησυχία μας ότι οι δημοσιονομικές και νομισματικές πολιτικές δεν είναι επαρκώς οχυρωμένες απέναντι σε μια ενδεχόμενη κρίση».

Βέβαια ο χρυσός έχει τα πάνω και τα κάτω του. Αφού έφτασε στο υψηλότερο σημείο το 1980 με περισσότερα από 800 δολάρια την ουγκιά, βυθίστηκε στις επόμενες δύο δεκαετίες πιάνοντας τη χαμηλότερη τιμή των 250 δολαρίων το 1999. Ωστόσο, αντίθετα με τις επενδύσεις στα χαρτονομίσματα, που κάποια στιγμή μπορούν να χάσουν την αξία τους, ο χρυσός πάντα κρατάει μέρος της αξίας του.

Αυτή την περίοδο ο χρυσός στις ΗΠΑ βρίσκεται στο επίκεντρο της πολιτικής σκηνής. Οι Ρεπουμπλικάνοι, που προειδοποιούν για τον κίνδυνο των μεγάλων ελλειμμάτων, έχουν κάνει τον χρυσό λαϊκό θέμα συζήτησης σε εκπομπές ηλεκτρονικών μέσων, προσελκύοντας μάλιστα εταιρείες χρυσού ως διαφημιζόμενες! Ο συντηρητικός Γκλεν Μπεκ, για παράδειγμα, στη ραδιοφωνική του εκπομπή στο FOX News συμβούλευσε τους ακροατές του να σκεφθούν το τρίπτυχο, «Χρυσός, Θεός και Οπλα», ενώ παρουσίασε τα τρία πιο πιθανά σενάρια για την οικονομία: συρρίκνωση, ύφεση, κατάρρευση. Η εκπομπή του Μπεκ σπονσοράρεται από την «Goldline», μια εταιρεία που δραστηριοποιείται σε χρυσά νομίσματα και ράβδους χρυσού. Ο Μπεκ υποστήριξε στους «Νιου Γιορκ Τάιμς» ότι ήταν πελάτης της εταιρείας πολύ πριν γίνει χορηγός της εκπομπής του.

Βλέπουν... ανηφόρα

Ο εκτελεστικός διευθυντής της χρηματοεπενδυτικής «GFMS», Πολ Γουόκερ, υποστήριξε πρόσφατα στους «Νιου Γιορκ Τάιμς» ότι υπάρχουν ακόμα πολλά δυσάρεστα νέα μπροστά μας, προβλέποντας ότι οι λιανικές πωλήσεις σε χρυσό -και σε ένα βαθμό και σε ασήμι- θα οδηγηθούν ακόμα ψηλότερα. Ο Μπέρναρντ Σέλμαν της εταιρείας ανάλυσης «Gold Weekly» ανέφερε στην ίδια εφημερίδα ότι από τη μια έχεις μεγάλους επενδυτές που αγοράζουν χρυσό, όχι διότι απαραίτητα θέλουν να αγοράσουν χρυσό αλλά κυρίως γιατί επιδιώκουν να ξεφορτωθούν άλλου είδους επενδύσεις. Από την άλλη, υποστήριζει ο Σέλμαν, οι μικροί επενδυτές αγοράζουν χρυσό επειδή δεν εμπιστεύονται το «σταθερό» ευρώ.

Μόνο το 2009 υπολογίζεται ότι σχεδόν το 50% της παγκόσμιας παραγωγής χρυσού κατέληξε απ' ευθείας σε χέρια επενδυτών αντί να προωθηθεί στη βιομηχανία. Ο μεγαλοεπενδυτής Τζορτζ Σόρος διαθέτει μετοχές σε ορυχεία χρυσού που ξεπερνούν τα 600 εκατομμύρια δολάρια, ενώ ο Τζον Πόλσον, ένας αμφιλεγόμενος μάνατζερ που κέρδισε δισεκατομμύρια δολάρια στοιχηματίζοντας στην κατάρρευση της στεγαστικής αγοράς στις ΗΠΑ, διαθέτει ETF's αξίας 3 δισ. δολαρίων. Τι σημαίνει ETF's; Ενώ κάποιοι αγοράζουν μπάρες χρυσού και τις τοποθετούν σε θυρίδες, άλλοι αγοράζουν ETF's (Exchange-Traded Funds) τα οποία διακινούνται ως μετοχές και υπολογίζονται στην τιμή του φυσικού χρυσού. Η συνολική ποσότητα της διακίνησης αυτών των μετοχών είναι... 1.856 τόνοι. Το 2005, σύμφωνα με την τράπεζα Credit Suisse, η ποσότητα αυτή δεν ξεπερνούσε τους 500 τόνους...