ΚΟΡΩΝΟΪΟΣ και ΔΙΕΘΝΗ ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΣΟΥΡΓΕΛΑ: Ανοσία

Του ΜΙΧΑΛΗ ΤΣΙΝΤΣΙΝΗ

Κυκλοφορεί στο Διαδίκτυο μια ιδιόχειρη επιγραφή από ένα μπαρ στο Βερολίνο: «Το κορωνοπάρτι αναβάλλεται λόγω κορωνοϊού». 

Την ίδια κορωνοδιαλεκτική θα μπορούσε να εφαρμόσει κάποιος για να περιγράψει τα αισθήματα για την περιπέτεια του Μπόρις Τζόνσον: πρωθυπουργός που αψήφησε τον κίνδυνο απώλειας ζωών διεγείρει ανθρωπιστικά συναισθήματα τώρα που η ζωή του βρίσκεται σε κίνδυνο.

Ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου εξουδετερωμένος στην εντατική. Η 94χρονη βασίλισσα στην τηλεόραση, σε ένα σπάνιο, πολεμικής εμψύχωσης, διάγγελμα. Τα φορτηγά από τα νοσοκομεία στις ισχυρότερες χώρες του κόσμου γεμάτα φέρετρα. 

Τι άλλο χρειάζεται για να ενδώσει κανείς στους κήρυκες της νέας Αποκάλυψης; Εφθασε το τέλος;

Το παράδειγμα του ίδιου του Τζονσον επιτρέπει ανάποδη ανάγνωση. Τόσο ο «Μπότζο» όσο και ο Τραμπ δεν μπόρεσαν να εμμείνουν στην αρχική γραμμή τους. Το δόγμα ήταν ότι για μια βαριά γρίπη –και για τους θανάτους κυρίως απόμαχου πληθυσμού που θα προκαλούσε– δεν αξίζει να σκοτώσουμε την οικονομία. Ηταν όμως ένα δόγμα ασύμβατο με τις καταστατικές αρχές και των δύο μεγάλων αγγλοσαξονικών δημοκρατιών. Το αξιακό φορτίο τους αποδείχθηκε πιο ισχυρό από τα πρόσωπα.
 
Το ίδιο γίνεται παντού στη Δύση. Ολες οι κυβερνήσεις πήραν, αργά ή γρήγορα, την απόφαση να επωμισθούν τεράστιο οικονομικό κόστος για να προστατεύσουν τη μικρή μειοψηφία των ευπαθών.

Αυτή ίσως είναι και η μεγαλύτερη απόδειξη ότι οι δυστοπικές συγκρίσεις με την καταστροφή του μεγάλου πολέμου είναι άκυρες.

Μετά τον Μεγάλο Πόλεμο, όλοι ήθελαν να ξεχάσουν τι (τους) είχε συμβεί. Η καταστροφή δεν ήταν μόνο τα ερείπια των βομβαρδισμένων πόλεων· ήταν τα ηθικά ερείπια των επιζώντων: άνθρωποι που είχαν σκοτώσει ή προδώσει, που η πείνα και η ανάγκη για επιβίωση τους είχε ταπεινώσει ή ολότελα αποκτηνώσει. Αυτές οι εμπειρίες καθιστούσαν αναγκαίο το πέπλο της ένοχης λήθης. (Αξίζει επ’ αυτού να ξαναδιαβάσει κανείς τον επίλογο του Τόνι Τζαντ στο μνημειώδες «Postwar».)

Τον τωρινό δήθεν «πόλεμο» κανείς δεν θα έχει λόγο να τον ξεχάσει. Είναι ένας «πόλεμος» που συντελείται μόνο με πράξεις μικρής ή μεγάλης αυταπάρνησης. Παραιτούμενος προσωρινά από την ευημερία και την ίδια την ελευθερία του, ο ελεύθερος κόσμος επιβεβαιώνει εμπράκτως ότι κανένα άλλο αγαθό δεν μπορεί να υποσκελίσει την αξία της ανθρώπινης ζωής.

Σημαίνει άραγε αυτή η ηθικοπολιτική στάση ότι ο κόσμος μετά την πανδημία θα είναι καλύτερος; 

Οτι θα αποκτήσουμε όλοι φρόνημα ανοσο-σιαλισμού – μια αφιλοκερδή αφοσίωση στην προστασία του άλλου, που ο φιλόσοφος Πέτερ Σλότερνταϊκ φαντάζεται μισοειρωνικά σαν «Ko-Immunismus»;

Η ουτοπία είναι το ίδιο ρηχή με τη δυστοπία. Ούτε θα καταστραφούμε ούτε θα μεταμορφωθούμε. Ομως...

 ό,τι κι αν σημάνει αυτό για τη ζωή μετά, ο «κορωνοπόλεμος» δεν καταρρακώνει τον πολιτισμό μας. Τον επιβεβαιώνει.