ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΤΣΑΡΛΑΤΑΝΟΙ - ΕΘΝΙΚΑ ΞΕΦΤΙΛΙΚΙΑ: Ο Πάκης και οι διπλωματικοί μας... νεωτερισμοί που επέτρεψαν στον Σουλτάνο να μετατρέψει το σαλόνι μιας εθιμοτυπικής υποδοχής σε πάγκο του χασάπη!

Του ΜΙΧΑΛΗ ΤΣΙΝΤΣΙΝΗ

Από το βράδυ της Τετάρτης –από τη στιγμή που τον είδαμε στον ΣΚΑΪ να μιλάει από το παλάτι του στην Αγκυρα– ξέραμε ότι ο Ερντογάν είχε έτοιμο ένα σενάριο για την επίσκεψή του στην Ελλάδα. Στο αθηναϊκό σκέλος της επίσκεψης, έμεινε προσηλωμένος στο κείμενο –μεταφορικά και κυριολεκτικά, αν κρίνει κανείς από τα σκονάκια– τόσο ενώπιον του Τσίπρα όσο και ενώπιον του Προκόπη Παυλόπουλου.

Οποιο σενάριο κι αν είχε ετοιμάσει η ελληνική πλευρά, δεν μπορεί να προέβλεπε αυτό που εκτυλίχθηκε στον λευκό καναπέ του Προεδρικού Μεγάρου. Παίκτης που δεν δεσμεύεται πλέον ούτε από τα ευρωπαϊκά θέσμια ούτε, βέβαια, από το πρωτόκολλο, ο Ερντογάν μετέτρεψε το σαλόνι μιας εθιμοτυπικής υποδοχής σε πάγκο του χασάπη.

Αν είχε κανείς την πολυτέλεια να πάρει τις αποστάσεις του, θα έβλεπε τη συνάντηση δύο κόσμων: 

Από τη μία ο λεγκαλισμός του Προέδρου· και από την άλλη, η ωμή γλώσσα ενός αδίστακτου πολιτικού ζώου. 

Από τη μία, δεοντολογικές διακηρύξεις με τις οποίες είναι εξοικειωμένο πρωτίστως το ελληνικό κοινό, όταν μνημονεύονται πανηγυρικώς τα εθνικά θέματα· και από την άλλη, ένας αντίπαλος που δεν διστάζει να ομολογήσει ότι αναγνωρίζει μόνο το «πολιτικό δίκαιο» – μόνο το «δίκαιο» της ισχύος. 

Το αποτέλεσμα ήταν να αρθρωθεί και στην Αθήνα το άρρητο μέχρι προχθές θέμα της Λωζάννης – είτε στη σκληρή εκδοχή της «επικαιροποίησης» είτε στη μαλακή, της «επανερμηνείας» με βάση τα «σύγχρονα δεδομένα».

Θα μπορούσε να έχει αποφευχθεί αυτός ο επαχθής για τις διμερείς σχέσεις «νεωτερισμός» μπροστά στις κάμερες του Προεδρικού Μεγάρου; 

Το βέβαιο είναι ότι αυτοί που εκ των υστέρων κατηγορούσαν τον Παυλόπουλο ότι άνοιξε μόνος του κεφάλαια που ανήκουν στην αρμοδιότητα της κυβέρνησης, είναι οι ίδιοι που θα τον κατήγγελλαν για περιδεή σιωπή, αν είχε περιοριστεί μόνο σε αβρότητες – αν είχε προσποιηθεί διπλωματική κώφωση σε όσα είχε πει αποβραδίς ο Τούρκος ομόλογός του.

Το πραγματικό ερώτημα είναι εάν τα ελληνοτουρκικά βρίσκονται σήμερα σε καλύτερη μοίρα απ’ ό,τι πριν από την επίσκεψη. 

Πρόκειται, βέβαια, για ερώτημα ρητορικό. Χωρίς καν να χρειάζεται να περιμένει κάποιος τις εικόνες από την άνοδο στη Θράκη, μπορεί να δει πώς οι σκηνικές περιπέτειες της πρώτης ημέρας έχουν σκιάσει το κλίμα. Και πώς οι δηλώσεις έχουν φορτώσει την ατζέντα με βάρη που δεν υπήρχαν.

Τόσο στο Προεδρικό όσο και στο Μαξίμου, είχε κανείς την αίσθηση ότι έβλεπε σε ζωντανή μετάδοση την ηλεκτρισμένη αντιπαράθεση που θα έπρεπε, αθέατη, να είχε προηγηθεί στη διπλωματική προπαρασκευή της επίσκεψης. 

 «Επιτυχημένη» θα ήταν η επίσκεψη μόνο αν στόχος της ήταν ακριβώς αυτός: 

Να προσφερθεί στα εθνικά ακροατήρια, από τη μία και από την άλλη πλευρά του Αιγαίου, μια παράσταση γοήτρου.

Το ρίσκο με τις αυτοσχέδιες παραστάσεις είναι ότι δεν ξέρεις αν σκηνοθετείς τον εαυτό σου ή θα καταλήξεις να σε σκηνοθετούν.