Την εποχή της μεγάλης ανόδου, οι τράπεζες με κεφάλαια δεύτερης ακόμα
και τρίτης διαβάθμισης θεωρούσαν ότι έπρεπε να προσφέρουν κάθε είδους
προϊόν σε όλον τον κόσμο. Το αποτέλεσμα ήταν το αυξημένο κόστος, οι
ανήθικες πρακτικές και οι φοβερές αποδόσεις.
Η τολμηρή κίνηση της UBS να
καταργήσει τη μονάδα επενδύσεων σταθερού εισοδήματος και μαζί της
10.000 θέσεις εργασίας διαλύει τον μύθο της τράπεζας με όλες τις
υπηρεσίες.
Η τάση για προσφορά όλου του φάσματος των υπηρεσιών οφειλόταν στην
πεποίθηση πως επιχειρήσεις και επενδυτές, ας πούμε η Vodafone ή η
BlackRock, ήθελαν όλες τις υπηρεσίες από έναν πάροχο. Παράλληλα, οι
τράπεζες ανησυχούσαν πως θα έπαυαν να αποτελούν τον συνδετικό κρίκο
μεταξύ επιχειρήσεων και επενδυτών αν οι επιχειρήσεις εξασφάλιζαν τη
χρηματοδότησή τους εκδίδοντας ομόλογα στους επενδυτές.
Τα τελευταία 25
χρόνια, ο τραπεζικός κλάδος γνώρισε μεγάλη επέκταση στην επενδυτική
τραπεζική είτε εξαγοράζοντας ανταγωνιστές είτε προχωρώντας σε
εκτεταμένες προσλήψεις.
Η UBS, για παράδειγμα, συγχωνεύθηκε με τη Swiss Bank Corporation, που
είχε ήδη εξαγοράσει τη S.G. Warburg, και στη συνέχεια εξαγόρασε την
PaineWebber. Προχώρησε, άλλωστε, σε μια καταστρεπτική επέκταση στον
τομέα των συναλλαγών σταθερού εισοδήματος, η οποία στοίχισε στους
μετόχους της δεκάδες δισ. δολάρια. Οσες δεν είχαν ούτε το ανταγωνιστικό
πλεονέκτημα στην επενδυτική τραπεζική, όπως οι Commerzbank, RBS και
UniCredit, θεωρούσαν ότι έπρεπε να εξελιχθούν αναλόγως.
Μία από τις συνέπειες ήταν να εκτιναχθούν στα ύψη οι αμοιβές σε όλο τον
κλάδο. Μια άλλη ήταν ότι οι τραπεζικοί υπάλληλοι άρχισαν να προωθούν
ακατάλληλα προϊόντα στους πελάτες τους, που συχνά υπέκυπταν με
αποτέλεσμα τα γνωστά σκάνδαλα. Οι μεγάλοι πελάτες μπορούσαν να κινούνται
εύκολα στην αγορά, παίρνοντας χρήματα από μια τράπεζα, συμβουλές από
μια άλλη και συνάπτοντας συμφωνίες με μια τρίτη.
Υπό φυσιολογικές συνθήκες, τα προβλήματα θα είχαν παρουσιαστεί νωρίτερα,
αλλά η παρατεταμένη άνοδος επηρέαζε τις εκτιμήσεις. Ιδιαιτέρως οι
επενδύσεις σταθερού εισοδήματος γνώρισαν άνοδο εξαιτίας της μεγάλης
προσφοράς φθηνού χρήματος που γνώρισε όλος ο κόσμος στις αρχές του
αιώνα. Τράπεζες όπως η UBS έτρεφαν την αυταπάτη πως μπορούσαν να είναι
κερδοφόροι παρά την περιορισμένη εμπειρία τους και τη μικρή πελατεία
τους. Το χειρότερο είναι πως το προσωπικό όφελος εμπόδισε ορισμένα
υψηλόβαθμα στελέχη να δουν πόσο νοσηρή ήταν η επέκταση της βιομηχανίας
τους. Τελικά, όμως, όχι μόνο συρρικνώθηκε η αγορά των τραπεζικών
επενδύσεων αλλά σφίγγει ο κλοιός των ρυθμίσεων.
Οι τράπεζες οφείλουν
τώρα να διαθέτουν μεγαλύτερη κεφαλαιακή επάρκεια, ιδιαιτέρως αν είναι
μεγάλες και σύνθετες. Υφίστανται, άλλωστε, πιέσεις για να
χρηματοδοτούνται περισσότερο από τις καταθέσεις των πελατών τους, για να
παρουσιάζουν ότι θα διαλυθούν αν πτωχεύσουν και να διασπάσουν τις
επενδυτικές τους επιχειρήσεις από τις εμπορικές. Δεν θα μπορέσουν,
πάντως, να μιμηθούν κατά γράμμα το παράδειγμα της UBS τράπεζες όπως οι
Credit Suisse, Citigroup, Deutsche Bank, Barclays και RBS, των οποίων η
χρηματιστηριακή αξία είναι ένα τμήμα της λογιστικής τους αξίας. Πρέπει,
όμως, όλες να εγκαταλείψουν τον μύθο της εταιρείας που παρέχει όλες τις
υπηρεσίες. Αν το κάνουν θα είναι μικρότερες και ισχυρότερες. Κι αν
ακολουθήσει ο κλάδος στο σύνολό του, οι τράπεζες θα μπορέσουν να
μειώσουν τις αμοιβές των στελεχών τους και να αυξήσουν την κερδοφορία
τους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου