ΤΟΥΡΚΙΑ και ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ: Η «μάχη των νηπίων» στη Θράκη

Του ΑΓΓΕΛΟΥ ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΥ

Φραγμό στην προσπάθεια του τουρκικού προξενείου και κατ’ επέκταση της Αγκυρας για εμβάθυνση των παράλληλων δομών σε θέματα εκπαίδευσης στη Θράκη βάζει το υπουργείο Παιδείας, σε συνεργασία με το υπουργείο Εξωτερικών. 

 

 Η «μάχη των νηπίων», όπως μπορεί να χαρακτηριστεί η υπόθεση των αιτήσεων που κατέθεσαν αρχικά οι γονείς εκατοντάδων μουσουλμανοπαίδων, με τις οποίες ζητούσαν την κατ’ εξαίρεση εγγραφή των παιδιών στην Α’ Δημοτικού επειδή η ελληνική Πολιτεία δεν έχει φροντίσει να υπάρχουν δίγλωσσα νηπιαγωγεία, αποδεικνύει ότι η Τουρκία έχει αναγάγει σε μείζονα προτεραιότητά της τον έλεγχο της εκπαίδευσης της μουσουλμανικής μειονότητας. Αλλωστε το συγκεκριμένο ζήτημα έθεσε, σε υψηλό πολιτικό επίπεδο, στον έλληνα υπουργό Εξωτερικών κ. Δ. Αβραμόπουλο ο τούρκος ομόλογός του Αχμέτ Νταβούτογλου κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στην Αθήνα.

Η απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης, είναι σαφής και διττή.  

 

Πρώτον, να εφαρμοστεί πλήρως ο νόμος Γιαννάκου του 2006, που προβλέπει ότι αν ένα παιδί δεν έχει ολοκληρώσει δημόσιο νηπιαγωγείο δεν μπορεί να εγγραφεί στην Α' Δημοτικού. 

 

Και, δεύτερον, να αποτραπεί η προσπάθεια της Αγκυρας να επεκταθεί ο θεσμός των «παρανηπιαγωγείων» που χρηματοδοτούνται από το προξενείο και τον Σύλλογο Επιστημόνων Μειονότητας (ΠΕΚΕΜ), η ύπαρξη των οποίων οδηγεί σε περιχαράκωση και απομόνωση τη μειονότητα.

 

Το πρόβλημα είχε αρχίσει να ξεδιπλώνεται από τον περασμένο Μάιο, εποχή κατά την οποία η Ελλάδα βρισκόταν σε προεκλογική περίοδο και η κατάσταση ήταν ρευστή. Ηδη από τότε είχε πραγματοποιηθεί σύσκεψη στην Ξάνθη με τη συμμετοχή του περιφερειακού διευθυντή Εκπαίδευσης κ. Γ. Κελεσίδη, του συντονιστή Μειονοτικής Εκπαίδευσης κ. Ν. Παπαγεωργίου και των προϊσταμένων Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Ξάνθης και Ροδόπης-Εβρου, παρουσία και της Υπηρεσίας Πολιτικών Υποθέσεων (ΥΠΥ) του υπουργείου Εξωτερικών. Το θέμα δεν ήταν άλλο από την κατάθεση περίπου 65 αιτήσεων, πολιτικού χαρακτήρα, από γονείς μουσουλμανοπαίδων με τις οποίες αρνούνταν να εγγράψουν τα παιδιά τους στην Α' Δημοτικού επειδή δεν υπάρχουν δίγλωσσα νηπιαγωγεία όπου να διδάσκεται και η τουρκική γλώσσα.

 

Την υποστήριξη των αιτήσεων των γονέων ανέλαβαν στην αρχή οι μουσουλμάνοι βουλευτές Αχμέτ Χατζηοσμάν (ΠαΣοΚ - Ροδόπη) και Χουσεΐν Ζεϊμπέκ (ΣΥΡΙΖΑ - Ξάνθη), συνεπικουρούμενοι, όπως ήταν αναμενόμενο, από τον τούρκο πρόξενο στην Κομοτηνή Οσμάν Ιλχάν Σενέρ. Προσέκρουσαν όμως στη σθεναρή αντίσταση του υπουργού Παιδείας κ. Κ. Αρβανιτόπουλου και του αρμόδιου γενικού γραμματέα για Ζητήματα Μουσουλμανοπαίδων κ. Γ. Καλαντζή που, αποφεύγοντας την ακραία ρητορική, ζήτησαν να εφαρμοσθούν πλήρως τα προβλεπόμενα από την ελληνική νομοθεσία.

 

Η στάση της κυβέρνησης οδήγησε σταδιακά πολλούς γονείς να καταλάβουν ότι δεν υπήρχε λόγος να υποκύπτουν στις πιέσεις του τουρκικού προξενείου. Αλλωστε τα τελευταία χρόνια αυξάνεται σταθερά ο αριθμός των μουσουλμάνων που θέλουν να δουν τα παιδιά τους να φοιτούν στα ελληνικά σχολεία και αυτό παρά τις ελλείψεις που παρουσιάζονται στις υποδομές.

 

Η κορύφωση της τουρκικής στρατηγικής σημειώθηκε στο ορεινό μειονοτικό χωριό του Εχίνου. Στο χωριό αυτό υπήρχαν 20 μαθητές που έπρεπε να εγγραφούν στην Α' Δημοτικού, οι γονείς των οποίων είχαν αρνηθεί να αποσύρουν τις «πολιτικοποιημένες» αιτήσεις τους. Η κατάσταση έγινε ακόμη πιο δύσκολα διαχειρίσιμη, διότι ο διευθυντής του μειονοτικού σχολείου στο χωριό αυτό, ο Χασάν Κουράκ, έδωσε εντολή να ξεκινήσουν μαθήματα στην Α' Δημοτικού χωρίς την απαιτούμενη, προηγουμένως, εγγραφή τους.

 

Αυτό είχε αποτέλεσμα να κληθεί σε απολογία από τους προϊσταμένους του, έναντι των οποίων εμφανίστηκε απαξιωτικός για τους ελληνικούς νόμους. Η απόφαση ήταν να απομακρυνθεί από τη θέση του και να αντικατασταθεί. Ο κ. Κουράκ υπέβαλε ένσταση και πλέον η υπόθεση έχει παραπεμφθεί στο Πειθαρχικό Συμβούλιο.

 

Η σταθερή ελληνική θέση οδήγησε τους δύο βουλευτές που αρχικά έπαιξαν το παιχνίδι του προξενείου, δηλαδή τους κκ. Χατζηοσμάν και Ζεϊμπέκ, να μεταβάλουν, σιωπηρώς, στάση. Την ίδια στιγμή, τους τόνους ανέβαζε ο πρώην βουλευτής του ΠαΣοΚ Τσετίν Μάντατζη, γνωστός για τις ακραίες φιλοτουρκικές θέσεις του. Οσον αφορά συγκεκριμένα τον κ. Ζεϊμπέκ, ο οποίος κατάγεται από τον Εχίνο, ο βουλευτής της αξιωματικής αντιπολίτευσης προσέγγισε τον κ. Μελισσόπουλο, στην αρμοδιότητα του οποίου ανήκει το χωριό, προσφερόμενος να βοηθήσει στην αποκλιμάκωση.

 

Ο κ. Ζεϊμπέκ, που σύμφωνα με τους γνωρίζοντες το παρασκήνιο στη Θράκη διατηρεί στενές σχέσεις με τον Δυτικοθρακιώτη Χαλίντ Ερέν, άτυπο σύμβουλο του κ. Ερντογάν αλλά και του προέδρου Αμπντουλάχ Γκιουλ, πρότεινε να μεσολαβήσει για να αποσυρθούν οι 20 «πολιτικοποιημένες» αιτήσεις. Παράλληλα, πρότεινε να συμβάλει στην οριστική επίλυση του θέματος, προτρέποντας ενδεχομένως τους γονείς όσων παιδιών παρακολουθούν το «παρανηπιαγωγείο» του Εχίνου (περίπου 30 νήπια) να τα εγγράψουν στο δημόσιο νηπιαγωγείο του χωριού. Ανάλογες πρωτοβουλίες για την απόσυρση των αιτήσεων ανέλαβε ο κ. Χατζηοσμάν, ο οποίος πάντοτε κινείται αθόρυβα και τυγχάνει της εμπιστοσύνης της μειονότητας.

Σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες, έχουν απομείνει μόλις πέντε από τις 20 «πολιτικοποιημένες» αιτήσεις του Εχίνου. Αλλωστε είναι σαφές ότι ακόμη και στο ορεινό αυτό χωριό οι γονείς προτιμούν να στείλουν τα παιδιά τους σε δημόσια νηπιαγωγεία ως πρώτο βήμα για μια καλύτερη εκπαίδευση. Είναι χαρακτηριστικό ότι, ενώ την προηγούμενη χρονιά φοιτούσαν στο δημόσιο νηπιαγωγείο του Εχίνου μόλις οκτώ νήπια, εφέτος ο αριθμός τους έχει ανέλθει σε 42.

 

Αυτή η απότομη αύξηση έφερε στο προσκήνιο το πρόβλημα υποδομών. Το δημόσιο νηπιαγωγείο μπορούσε να στεγάσει μόλις 21 νήπια και χρειάστηκε η συνδρομή της ΥΠΥ Θράκης ώστε να ενοικιαστεί ειδικός χώρος και να στεγαστούν και τα υπόλοιπα. Παράλληλα, μεταφέρθηκε έκτακτο προσωπικό από τη Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Ξάνθης ώστε να υπάρχει ολοήμερο πρόγραμμα.  

Διπλωματικές και κυβερνητικές πηγές επισημαίνουν  ότι ήδη έχουν γίνει εισηγήσεις ώστε να βελτιωθούν γρήγορα και αποτελεσματικά οι υποδομές στα δημόσια σχολεία. «Εκεί θα κριθεί το παιχνίδι, από τη στιγμή που η συντριπτική πλειοψηφία της μειονότητας δείχνει ότι θέλει τη δημόσια εκπαίδευση» τονίζουν.

Απαιτήσεις
Προκλήσεις και περίεργα παιχνίδια
Σύμφωνα με τον νόμο που είχε θεσπίσει η πρώην υπουργός Παιδείας κυρία Μαριέττα Γιαννάκου το 2006, σε συνδυασμό με σχετική εγκύκλιο, αν ένα παιδί δεν έχει ολοκληρώσει δημόσιο νηπιαγωγείο, δεν μπορεί να εγγραφεί στην Α' Δημοτικού. Η εγκύκλιος πάντως περιέχει ορισμένες εξαιρέσεις για λόγους υγείας, οικονομικούς ή μεγάλης χιλιομετρικής απόστασης από πλησιέστερο στον οικισμό διαμονής τους νηπιαγωγείο.  

 

Τα προς εγγραφή στην Α' Δημοτικού παιδιά μουσουλμάνων ανέρχονταν για την εφετινή χρονιά σε περίπου 1.300.Η Αγκυρα επεδίωκε εδώ και πολλά χρόνια την ενίσχυση της μειονοτικής εκπαίδευσης, με απώτερο στόχο τη δημιουργία παράλληλων δομών. Δεν πρέπει να λησμονείται ότι ήδη από το 2010, όταν ο τότε πρωθυπουργός κ. Γ. Παπανδρέου είχε ξεκινήσει προσπάθεια αναζωογόνησης της ελληνοτουρκικής προσέγγισης με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο μόνιμος υφυπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Φεριντούν Σινιρλίογλου είχε επιδώσει απόρρητο non paper  με το οποίο ζητούσε, μεταξύ άλλων, να έχει πλήρη λόγο στην εκπαίδευση της μουσουλμανικής μειονότητας.  Μάλιστα, η Αγκυρα είχε εκφράσει έντονη διαμαρτυρία για το γεγονός ότι η δημόσια εκπαίδευση στην Ελλάδα είναι υποχρεωτική από το επίπεδο του νηπιαγωγείου. Ζητούσε τα δημόσια νηπιαγωγεία να είναι δίγλωσσα, ώστε να διδάσκεται και η τουρκική γλώσσα. Δεν δίσταζε μάλιστα να ζητεί τη μετατροπή των δημοσίων σχολείων των ορεινών περιοχών της Θράκης σε μειονοτικά.